5HC jaren 80 les 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

"Veranderende maatschappelijke verhoudingen: 1978 - 2008"

Golden Years voorbij

Onrust

• Komst niet-Europese aszielzoekers verloopt niet altijd soepel
• 1977: radicale Molukkers gijzelen basisschool en trein
• Doel: aandacht voor Molukse onafhankelijkheidsstreven 
• Jaren ´70 en ´80 staan in teken economische krimp
• Uiting in punkbeweging: individualiteit, anti-autoriteit, anarchie

• '80: Vakbonden genoodzaakt tot onderhandeling (i.v.m. steun regering + dalend ledental)
• Akkoord van Wassenaar (1982) :  gesloten door organisaties van werkgevers en werknemers -
  Vakbonden accepteren loonmatiging in ruil voor arbeidsduurverkorting + deeltijdbanen.
  
• Begin van het poldermodel (= overeenstemming tussen werkgevers- en werknemers bereiken door vaak te overleggen). 
• Garantie politieke en economische rust: lonen en prijzen beheersen + goede concurrentiepositie NL garanderen. 

Kabinet Lubbers

1982-1994 Ruud Lubbers minister president van Nederland

CDA 

 zelfredzame samenleving

maatregelen om verzorgingsstaat betaalbaar te houden

Tot in de jaren 1980 zag Nederland zich als gidsland. 

Er waren grote demonstraties tegen de plaatsing van kruisraketten op Nederlands grondgebied. Door het einde van de Koude Oorlog kreeg de NAVO een andere rol en werden NAVO en de Europese Unie sterk

uitgebreid. In Europa werd de Nederlandse invloed hierdoor kleiner. 

Na de val van Srebrenica werd Nederland terughoudender in haar internationale ambities.

- Vooral in Nederland is de weerstand groot. Er wordt gesproken over Hollanditis

- Amsterdam, 1981: ruim 400.000 demonstranten

Hollanditis

Als reactie op een dreigende intensivering van de kernwapenwedloop begint in Nederland het IKV (Interkerkelijk Vredesberaad) in 1977 de campagne: "Help de kernwapens de wereld uit, om te beginnen uit Nederland". De campagne groeit uit tot een massaal protest tegen de plaatsing van nieuwe kernwapens in Europa. Het Nederlandse verzet staat bekend als 'Hollanditis', of 'Hollandse ziekte', om aan te geven dat het verzet tegen kernwapens zich als een virus verspreidt.

Examenvraag 2019 tv2

In de jaren 1980 introduceerde de Amerikaanse geschiedkundige

Walter Laqueur de term 'Hollanditis', waarmee hij de aanhoudende Nederlandse protesten tegen kernwapens bedoelde. Laqueur redeneerde dat de protesten zowel te verklaren waren vanuit een veranderde houding van de Verenigde Staten in de Koude Oorlog als vanuit een sociaal- culturele verandering in Nederland.

Leg deze redenering uit door:

 de verandering te noemen in de Amerikaanse houding in de

Koude Oorlog waartegen de protesten zich richtten en

 met een sociaal-cultureel veranderingsproces uit de tweede helft van

de twintigste eeuw de aanhoudende protesten te verklaren.

    Door de tweede oliecrisis brak er een grote economische

    crisis uit. Veel mensen leefden van een uitkering. Dat kostte

    veel geld en werd verteld dat de verzorgingsstaat te duur

    werd en versoberd moest worden. 

Vanaf eind jaren 80 gaat het met de economie steeds beter en in de jaren 90 zelfs weer forse groei (mede door Europese samenwerking/ globalisering en digitalisering). Maar er blijft wel bezuinigd worden op de verzorgingsstaat.

Verdrag van Maastricht

Met het Verdrag van Maastricht in 1992 werd de Europese Unie officieel gevormd, hierop volgde in 2002 de invoering van de Euro als een gemeenschappelijke munt.

Er kwam nog meer economische en politieke samenwerking in Europa.

Theorie

Punkbeweging (jaren 70, 80)

antiautoritair en anti consumptiemaatschappij. 

  

De Punkbeweging

• Wanneer: Eind jaren '70 + nauw verband met de kraakbeweging.
  
• Wie: Alle bevolkingslagen >> vooral blanke economisch achtergestelden.
• Houding: Weinig geloof in de toekomst (oliecrisis + gevolgen >> doorwerking)
  + weinig verwachtingen van de overheid ("Do it yourself")
  + houden van creëren van chaos en gebruiken (soms) geweld.
  
• Muziek: commentaar op wat er in de wereld gebeurde.
  
• Kleding: gescheurde kleren, strakke broeken,
  veiligheidsspelden en scheermesjes als sieraden,
  zwarte oogschaduw, A in een cirkel (anarchisme)
  + vaak legerkleding en -schoenen.

Populisme definities !

Populisme (van het Latijnse populus, "volk") is een manier van communiceren en van politiek bedrijven, waarin de centrale tegenstelling die tussen "het volk" en "de elite" is, en waarbij de populist de kant van "het volk" kiest.

stijl van politiek bedrijven waarbij de suggestie wordt gewekt dat maatschappelijke problemen heel eenvoudig kunnen worden opgelost

Politieke stroming die nadruk legt op een sterke en directe band tussen de leider en de grote massa van het volk. Hoewel hier in theorie misschien wat voor valt te zeggen, treedt in de praktijk vaak misleiding door de machthebbers op. Propaganda wordt dan gebruikt om het volk de misleidende indruk van betrokkenheid te geven.

Benoemen van gevoelens deel van de bevolking over gevoelige onderwerpen

* Multiculturele-samenleving mislukt

* Vol is vol, geen immigratie

* Nederlandse identiteit bedreigt (wat zijn dan onze waarden en normen !)

* opkomst internet / sociale media, oceaan van informatie, hypes

* globalisering

* vereenzaming 

* extremisme

* complotdenkers 

* vertrouwen in democratie daalt

Pim Fortuyn

Speerpunten:

• mislukte integratie allochtonen: het multiculturele drama
• positie van de islam
• beëindigen artikel 1
• "ik zeg wat ik denk en ik doe wat ik zeg"