10.4 Esters

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

10.4 Esters

Deze les

• Uitleg naamgeving esters
• Maken 35 t/m 38, 40

Leerdoelen

• Je kunt de systematische IUPAC naamgeving toepassen: naamgeving bij gegeven structuurformules en andersom van esters.
  
• Je kunt de reactievergelijkingen van de condensatiereactie en hydrolyse van esters weergeven in structuurformules.

Esters

• Een ester ontstaat door een condensatiereactie van een alcoholgroep met een zuurgroep, waarbij water vrijkomt.
• Teruggaande reactie is een hydrolyse: splitst de estergroep met water.
• Veel geur- en smaakstoffen zijn esters.
• Voorbeeld: ester van methanol en ethaanzuur.

                                    

Geef de reactievergelijking voor het ontstaan van de ester uit propaan-1-ol en ethaanzuur.

Antwoord quizvraag

De correcte naam van het product is 1-propylethanoaat.

Naamgeving esters

• Het zuurrest krijgt de stamnaam met de uitgang -oaat.
  
• De alcoholrest krijgt het voorvoegsel alkyl-
• Voorbeeld: uit methanol en ethaanzuur ontstaat methylethanoaat.

• Ethanoaat (acetaat) wordt weergegeven als CH3COO-

 

Geef de naam van de ester.

Geef de naam van de ester.

Teken de structuurformule van 2-propylethanoaat.

Antwoord laatste quizvraag

2-propylethanoaat

Is ontstaan uit propaan-2-ol en ethaanzuur.

Interne ester

• Sommige esters ontstaan door een interne condensatiereactie (in één molecuul).
• Voorbeeld: uit 4-hydroxybutaanzuur 

Geef de naam van de beginstof waar deze interne ester uit is ontstaan.

Even oefenen

• Maak 35 t/m 38, 40