15-11 2a 2b

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Pak je leesboek 'Schaduw van de leeuw

Wat gaan we doen?

-Lezen

-Kahoot!

-Taalkundig ontleden: Woordsoorten.

LESDOEL:

Ik kan de verschillende woordsoorten benoemen: werkwoord, lidwoord, zelfstandig naamwoord, persoonlijk voornaamwoord.

Kahoot

Ontleden

Ontleden

1. Redekundig ontleden

Hierbij verdeel je de zin in zinsdelen.

Zinsdelen zijn groepjes woorden in de zin die bij elkaar horen. Vervolgens geef je die zinsdelen een naam. 

Namen van zinsdelen zijn bijvoorbeeld persoonsvorm, onderwerp en gezegde.

Ik geef een cadeau. 

Ik = onderwerp  geef= persoonsvorm en gezegde

2. Taalkundig ontleden

Hierbij bepaal je voor elk woord tot

welke woordsoort het behoort.

Namen van woordsoorten zijn bijvoorbeeld lidwoord, werkwoord en zelfstandig naamwoord.

De man geeft een boek.

Voorbeeld:

 Mark   loopt        naar school

 ow,     pv/wwg,        bwb

Mark  loopt  naar  school
znw,    ww,     vz,       znw

ZELFSTANDIG NAAMWOORD

Woorden voor:

mensen

dieren

planten/natuurverschijnselen

dingen/gevoel

(eigen) namen

ZELFSTANDIG NAAMWOORD

- heeft meestal een enkelvoud en een meervoud

(vriend - vrienden)

- kan vaak klein of groot gemaakt worden

(taart - taartje)

- staat vaak met een lidwoord geschreven

(de klas, een boek, het paard)

Het zelfstandig naamwoord (zn)

Zelfstandig naamwoorden zijn woorden waar je een lidwoord voor kunt zetten.

Znw is een naam voor een mens, dier, plant, ding of gevoel.

Het bijvoeglijk naamwoord (bvnw)

Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een  zelfstandig naamwoord. Het geeft een eigenschap, kenmerk of toestand aan van een zelfstandig naamwoord. Vaak staan ze voor het zn waar ze bij horen, maar niet altijd!

Voorbeelden:

de rode auto -->  rode zegt iets over auto en is dus bvnw.

de auto is rood --> rood zegt auto en is dus bvnw.

Het voorzetsel (vz)

Een voorzetsel is een woord dat je niet kunt veranderen. 

Het is dus altijd hetzelfde, of het nu voor een zin in enkel- of in meervoud staat.

Je kunt een voorzetsel voor een zelfstandig naamwoord zetten:

De vogel vloog tegen het raam.

voorzetsels

1. Voorzetsels zijn woorden die je voor 'de kooi' kan zetten. 

2. Voorzetsels zijn woorden die je voor 'het schoolfeest' kan zetten. 

Wat gaan we doen?

-Lezen

-Kahoot!

-Taalkundig ontleden: Woordsoorten. 

LESDOEL:

Ik kan de verschillende woordsoorten benoemen: werkwoord, lidwoord, zelfstandig naamwoord, persoonlijk voornaamwoord.

Het bijwoord (bw)

Een bijwoord zegt iets over hoe, wanneer, waar iets gebeurt. Een bijwoord kan iets zeggen over alle andere woordsoorten BEHALVE over een zn (want dat doet het bn al).


Als zinsdeel is het bijwoord in zijn eentje een bijwoordelijke bepaling.

Wat is geen lidwoord?

1. de
2. een
3. nu
4. het

Benoem de woordsoorten:
Woordsoorten zijn lastig.

'Woordsoorten' is

1. zn
2. ww
3. bn
4. lw

Benoem de woordsoorten:
Woordsoorten zijn lastig.

'lastig' is

1. zn
2. ww
3. bn
4. lw

Benoem de woordsoorten:
Wie heeft de mooiste prijs gewonnen?
prijs is ..

1. vz
2. zn
3. bn
4. lw

Hoe noem je de volgende woordsoorten?

in, op, onder, door

1. lidwoorden
2. voorzetsels
3. telwoorden
4. aanwijzende voornaamwoorden

Benoem de woordsoorten:
Wie heeft de mooiste prijs gewonnen?
gewonnen is ..

1. vz
2. zn
3. ww
4. lw

Welk woord is een bijvoeglijk naamwoord?
'Judith trok een vragend gezicht.'

1. vragend
2. trok
3. gezicht
4. Judith

Benoem de woordsoorten:
Wie heeft de mooiste prijs gewonnen?
heeft is ..

1. ww
2. zn
3. bn
4. vz

Wat hoort bij taalkundig ontleden?

1. Onderwerp
2. Zelfstandig naamwoord
3. Werkwoordelijk gezegde
4. Persoonsvorm

Wat hoort bij taalkundig ontleden?

1. Zinsdelen
2. Onderwerp
3. Voorzetsel
4. Werkwoordelijk gezegde

Welke woordsoort ontbreekt in de zin:

___ vogels vliegen in de lucht.

1. lidwoord
2. werkwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. voorzetsel

Welke woordsoort ontbreekt in de zin:

De koeien _____ weer naar buiten.

1. lidwoord
2. werkwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. voorzetsel

Welke woordsoort ontbreekt in de zin:

Janneke heeft een mooi ____ aan.

1. lidwoord
2. werkwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. voorzetsel

Welke woordsoort ontbreekt in de zin:

De paarden grazen ___ de wei.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. werkwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. voorzetsel

Welke woordsoort ontbreekt in de zin:

Het ____ meisje kan erg goed zingen.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. werkwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. voorzetsel

LIDWOORD

Er zijn drie lidwoorden:

- de

- het ('t)

- een ('n)

Bepaalde en onbepaalde lidwoorden

De en het zijn bepaalde lidwoorden.

Een is een onbepaald lidwoord.

WERKWOORD

- werkwoorden = doe-woorden

- zegt wat iets of iemand doet of overkomt

- kan vervoegd worden (kan verschillende vormen hebben)

BIJVOEGLIJK NAAMWOORD

- vertelt meer over een zelfstandig naamwoord

- het spannende boek

- een spannend boek'

- het boek is spannend

BIJVOEGLIJK NAAMWOORD

- staat meestal in de buurt van een zn

- heeft een korte en een lange vorm

- kent de trappen van vergelijking

de groene appel - de appel is groen - de groene

sterk - sterke  /  zwart - zwarte

gaaf - gaver - gaafst

De brand heeft het oude boerderijtje verwoest.

________

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. voorzetsel

De brand heeft het oude boerderijtje verwoest.

______________

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. voorzetsel

De brand heeft het oude boerderijtje verwoest.

_______

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. voorzetsel

De brand heeft het oude boerderijtje verwoest.

___________

1. werkwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. voorzetsel

Wat hoort bij taalkundig ontleden?

1. Onderwerp
2. Zelfstandig naamwoord
3. Werkwoordelijk gezegde
4. Persoonsvorm

Wat hoort bij taalkundig ontleden?

1. Zinsdelen
2. Onderwerp
3. Voorzetsel
4. Werkwoordelijk gezegde