grammatica les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 1 grammatica

      Lezen 

Heb je vragen over je huiswerk?
Zo ja, welke?

Welke woordsoorten
ken je nog?

Lesdoelen

Je kunt de verschillende woordsoorten herkennen en benoemen.

Je kunt aan de hand van een bouwplan een zin maken.

Woordsoorten 

Lidwoord = de, het en een

Zelfst. nw.= mensen, dieren dingen, planten en namen

Bijv. nw. = zegt iets over een zelfst. nw.

Voorzetsel = kast- en oorlogswoorden

Woordsoorten 

Bijwoord =

- vraagwoorden

- woorden die overblijven

- woorden die iets zeggen over een werkwoord, ander bijv nw. of bijw.

- plaats of tijd

Woordsoorten 

Werkwoorden:

- Zww = belangrijkste werkwoord in een wwg

- Kww = belangrijkste werkwoord in een nwg (zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen)

- Hww = helpt een zww of kww om de zin compleet te maken.

Woordsoorten 

Aanwijzend vnw. = die, deze, dit, dat, zo'n, zulke -->

Betrekkelijk vnw. = die, dat, wie, wat <-- (antecedent)

Onbepaald vnw. = verwijst naar een vaag iets of iemand (Bijv. iets, niets, iemand, niemand)

Vragend vnw. = wie, wat, welk(e), wat voor (een)

Woordsoorten 

Pers. vnw. = woorden die in plaats van een persoon of groep personen staan (Bijv.: hij, ik, jij, jullie)

Bez. vnw. = geven een bezit aan

Wederkerend vnw. = horen bij een wederkerend werkwoord (vervang het onderwerp door 'hij' - verandert er een woord mee naar 'zich', dan is dat woord een wederkerend vnw)

Wederkerig vnw = elkaar

Woordsoorten 

Telwoord:

- Hoofdtelwoord: hoeveelheid of getal

- Rangtelwoord: plaats in een rangorde (podium)

Bovenstaande telwoorden kunnen bepaald (precieze aantal) of onbepaald (onduidelijk aantal) zijn.

Woordsoorten 

Voegwoord:

- Nevenschikkend voegwoord: koppelt twee hoofdzinnen aan elkaar (en, maar, of, want, dus)

- Onderschikkend voegwoord: koppelt een hoofd- en bijzin aan elkaar (bijv. nadat, hoewel, als, mits, dan, toen)

Woordsoorten 

Voornaamwoordelijk bijwoord = bestaat uit twee delen

- er, hier, waar of daar

- voorzetsel

(Bijv. erheen, hiermee, daar.....mee)

Benoem het woord 'vanmorgen'.
Vanmorgen kon ik moeilijk mijn bed uit komen.

1. zelfstandig naamwoord
2. wederkerend voornaamwoord
3. bijwoord
4. onbepaald voornaamwoord

Benoem het woord 'dat'.
Het spel dat ik gisteren speelde, heet FIFA.

1. aanwijzend voornaamwoord
2. lidwoord
3. bijwoord
4. betrekkelijk voornaamwoord

Benoem het woord 'gebleven'.
Ik was graag op het veld gebleven.

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. koppelwerkwoord

Benoem het woord 'gebleven'.
Waarom ben ik toch zo moe gebleven.

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. koppelwerkwoord

Benoem het woord 'je'.
Jullie vergissen je in de datum.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. wederkerig voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord

Benoem het woord 'waar'.
Waar ga jij naar de fitness?

1. vragend voornaamwoord
2. bijwoord

Benoem het woord 'of'.
Ik weet niet of ik nog kan komen.

1. nevenschikkend voegwoord
2. onderschikkend voegwoord

Zinsdelen enkelvoudige zin

3 volgordes

1. De gewone volgorde: o - pv - (rest van de zin)

2. Vragende volgorde: pv- o - (rest van de zin)

3. Omgekeerde volgorde (inversie): restdeel - pv - o - (rest van de zin)

Huiswerk

Opdracht 1 en 5 t/m 12