KUA H5: oefenen begrippen muziek

Muziek: hoe gebruik je de juiste begrippen?
1 / 20
volgende
Slide 1: Tekstslide
KunstMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 20 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

Onderdelen in deze les

Muziek: hoe gebruik je de juiste begrippen?

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lesdoelen
Je kan de juiste muzikale vormgevingsaspecten omschrijven met de juiste woorden
Je kent het verschil tussen maat en ritme 
Je kan uitleggen wat een melodie is
Je kan de klankkleur in een muziekstuk beschrijven 
Je kan een examenvraag muziek stapsgewijs aanpakken 


Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat gaan we doen

  • Oefenen met begrippen
  • Melodie, ritme, maat en klankkleur
  • Examenvraag: hoe pak je het aan? 

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 4 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 5 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Ritme - Maat
Wat is het verschil?
De maat is de onderliggende beat van de muziek, die 'voel' je vaak als je meeklapt. Dit is de indeling van de muziek in gelijke eenheden van één of meerdere tellen; bekend zijn tweekwartsmaten, driekwartsmaten en vierkwartsmaten.


Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Ritme - Maat
Wat is het verschil?
Maat is de onderliggende beat van de muziek, die 'voel' je vaak als je meetikt of klapt. Dit is de indeling van de muziek in gelijke eenheden van één of meerdere tellen; bekend zijn tweekwartsmaten, driekwartsmaten en vierkwartsmaten.
Ritme is de manier waarop de maat is ingedeeld, dat wil zeggen de duur van de noten. 

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke maatsoort heeft
Piano Man van Billy Joel?
A
vierkwartsmaat
B
driekwartsmaat

Slide 8 - Quizvraag

elke maat 3 tellen - heet ook wel een wals 

Melodie is...
A
Ritme + toonhoogte
B
Maat + toonhoogte
C
Toonduur + toonhoogte
D
Toonhoogte + tempo

Slide 9 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Klankkleur
Wat is klankkleur?
Klankkleur is de sfeer die muziek, of bij zingen het stemgeluid, geeft. Elk instrument en elke stem heeft zijn eigen klankkleur.

Bijvoorbeeld: licht, duister, warm, kil, soepel, zwaar,  vol, warm of juist koel, rond, donker, helder, vlak of kaal. 


Slide 10 - Tekstslide

dat twee even hoge en even sterke tonen toch heel verschillend kunnen klinken.

Ook de combinatie van verschillende stemmen en instrumenten levert eveneens een eigen klankkleur op: koor, strijkorkest, symfonieorkest, blaasorkest (harmonieorkest, fanfare), pop-band en/of combinaties hiervan hebben alle een eigen, karakteristieke klank.  
In 2022 bracht de IJslandse zangeres Björk haar zevende album uit: Biophilia. In fragment 1 hoor je het nummer Crystalline van dit album. De tekst gaat over de eigenschappen van kristallen, die voor Björk een symbool vormen voor sluimerende oerkrachten.

In dit nummer worden de kristallen verklankt door de muziek.
(1p) Benoem de manier waarop de kristallen worden verklankt in fragment 1.


In 2022 bracht de IJslandse zangeres Björk haar zevende album uit: Biophilia. In fragment 1 hoor je het nummer Crystalline van dit album. De tekst gaat over de eigenschappen van kristallen, die voor Björk een symbool vormen voor sluimerende oerkrachten.

In dit nummer worden de kristallen verklankt door de muziek.

(1p) Benoem de manier waarop de kristallen worden verklankt in fragment 1.



Fragment 1

Slide 11 - Tekstslide

Stap 1: punten/woorden/bron
Stap 2: kernwoorden/ associëren/ vormgevingsaspecten?
Stap 3: vraag herhalen, dat zie/hoor ik aan.. waarom vraag? 
(1p) Benoem de manier waarop de kristallen worden verklankt in fragment 1.

Slide 12 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Antwoord

De kristallen worden verklankt door hoge / bel-achtige klanken (klokkenspel).

Opmerking: Als in het antwoord ‘het repeterende karakter’ of ‘de korte klanken’ wordt genoemd, mag het niet goed worden gerekend (want het antwoord zegt niets over de klankkleur).


Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Het ritme van de melodie is
A
snel
B
langzaam

Slide 14 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

De maat van dit nummer is
A
snel
B
langzaam

Slide 15 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Vraag 2
In een toelichting op Crystalline stelt Björk dat ze de gangbare structuur van popsongs, namelijk de afwisseling van coupletten en refreinen, beleeft als verschuivingen in gemoedstoestand. Björk beschrijft de overgang van couplet naar refrein (zoek op in fragment) in Crystalline als een vorm van bevrijding.

(2p) Beschrijf twee muzikale veranderingen waardoor de luisteraar het refrein in Crystalline kan herkennen.


Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

(2p) Beschrijf twee muzikale veranderingen waardoor de luisteraar het refrein in Crystalline kan herkennen.

Slide 17 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Antwoord:
In het refrein (twee van de volgende):
− zijn meer percussie- / slagwerkaccenten hoorbaar (die de maat duidelijk markeren / die de beat accentueren).
− gaat de melodie (de zangstem) verder / vaker omhoog dan in het voorgaande deel.
− gaat de melodie over van het gebruik van verschillende langere tekstregels naar de herhaling van dezelfde korte frase (waardoor het refrein voorspelbaar en meezingbaar wordt).
− is de melodie opeens sterk gericht op de grondtoon / op het tonale centrum.
− wordt er enigszins krachtiger gezongen.



Slide 18 - Tekstslide

Opmerkingen
Per juist antwoord 1 scorepunt toekennen.
Alleen als in het antwoord een verandering juist wordt omschreven mag
1 scorepunt worden toegekend.
Een antwoord zoals ‘de maat verandert’ is onjuist en mag daarom niet
goed worden gerekend
Omschrijf de klankkleur van de stem van Ella Fitzgerald

Slide 19 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Accenten of syncopen
Kort of lang
Vertragen of versnellen
Maat 
Ritme
Hoog of laag
Toonduur


Tempo



Ritme


Slide 20 - Sleepvraag

Opmerking: ritme en tempo zijn twee verschillende fenomenen. Het tempo van een muziekstuk kan langzaam zijn en toch snelle ritmische bewegingen kennen.