Periode 2 - Les 2 - A&F Vaatstelsel

• anatomie en fysiologie
• MBO
• Studiejaar 2,3

Periode 2 - les 2

Prikkelgeleiding van het hart

Bloedvatenstelsel

Het bloed

Vandaag

-Prikkelgeleiding van het hart

-Anatomie en fysiologie van de bloedvaten

-Anatomie en fysiologie: bloed en samenstelling

Enkele vragen over de vorige les:

Welke bloedsomloop begint in de linkerharthelft?

1. Grote bloedsomloop
2. Kleine bloedsomloop

In welke bloedsomloop wordt zuurstof opgenomen en koolstofdioxide afgegeven?

1. Grote bloedsomloop
2. Kleine bloedsomloop

Pericard

Endocard

Myocard

De binnenbekleding van de hartwand

Hartspier

Het hartzakje om het hart heen

Bij welke bloedsomloop horen de haarvaten van de longen?

1. Bij de grote bloedsomloop
2. Bij de kleine bloedsomloop
3. Bij de kleine en de grote bloedsomloop

Prikkelgeleiding van het hart

Hoe werkt het hart?

Hoe stroomt het bloed door het hart?

• Autonome werking (onbewust)
• Zuig- en perspomp
• Het wordt aangestuurd door middel van elektrische prikkels die ontstaan in de rechter boezem

Systolische fase en diastolische fase

Systolische fase:

Actieve of contractie fase

Kamers trekken zich samen

Bloed in de slagaders gepompt

Boezems ontspannen

De AV-kleppen zijn gesloten

Diastolische fase:

Ontspanningsfase

Kamers ontspannen

Bloed vanuit boezems naar kamers

Boezems trekken iets samen en extra bloed naar kamers

Arteriële kleppen gesloten

Hoe ontstaat het hartritme?

Elektrische prikkels laten de hartspier samentrekken

Dit wordt geregeld door een prikkelgeleidingssysteem: een netwerk van speciale cellen in de hartspier. 

Begint in de rechter boezem: de sinusknoop

Dit systeem is te vergelijken met dominostenen. De cellen geven elkaar een elektrische prikkel door.

Onderdelen van het prikkelgeleidingssysteem

Het prikkelgeleidingssysteem bestaat uit een aantal onderdelen:

• De sinusknoop
• De AV knoop
• De bundel van His, bundeltakken en Purkinje vezels

De sinusknoop

De sinusknoop is een groepje cellen bovenin de rechterboezem. Deze cellen geven het tempo aan. Hier ontstaan elektrische prikkels die zich over de boezems verspreiden naar de AV-knoop (boezem-kamerknoop).

Natuurlijke pacemaker van het hart.

Onderdelen van het prikkelgeleidingssysteem

De AV-knoop 

Ligt op de grens tussen de boezems en kamers.

De AV-knoop remt de elektrische prikkel af en regelt zo dat de kamers net iets later samentrekken dan de boezems.

Bundel van His

Na de AV-knoop gaat de elektrische prikkel langs de bundel van His naar de linker- en rechterbundeltak. 

Deze vertakken zich tot Purkinje vezels, die de spiercellen van de kamers aanzetten tot samentrekken.

Links naar enkele aanvullende video's over het hart:

Het bloedvatenstelsel

Het bloedvatenstelsel

Bestaat uit:

• Slagaders: arteriën / arteriolen
• Aders: venen / venulen

• Haarvaten: capillairen
• Het hart 

Kenmerken van een arterie

1. Het bloed in een slagader stroomt ALTIJD van het hart af
2. Bij iedere hartslag zet het vat even uit (hij klopt/pulseert)
3. Arteriën liggen meestal diep in het lichaam
4. De druk van het bloed is hoog
5. De wand is dik
6. Slagaders hebben geen kleppen
7. Het bloed is BIJNA ALTIJD zuurstofrijk (behalve in de kleine bloedsomloop)
8. De longslagader is zuurstofarm

Kenmerken van een vene

1. Het bloed stroomt ALTIJD naar het hart toe
2. Het vat pulseert niet
3. Venen liggen meestal aan de oppervlakte
4. De druk van het bloed tegen de wand van het vat is lager
5. De wand is dunner
6. Aders hebben kleppen
7. Het bloed is BIJNA ALTIJD zuurstofarm (behalve in de kleine bloedsomloop)
8. De longader is zuurstofrijk 

Kenmerken van haarvaten

1. Overgang van slagaders naar aders
2. De wand is dun zodat uitwisseling van stoffen en gassen kan plaatsvinden
3. Het bloed stroomt langzaam
4. Bevinden zich aan de uiteinden van grotere bloedvaten en komen uit in alle organen en weefsels van ons lichaam

Bloedvatwand bestaat uit 3 lagen

Binnenste laag:

• Glad endotheel
• Vormt scheiding tussen het bloed en de rest van de weefsels

Middelste laag:

• Glad spierweefsel, kan samentrekken en ontspannen. Vasoconstrictie/Vasodilatatie 
• Bij slagaders dikker dan bij aders

Buitenste laag:

• Bindweefsel
• Stevigheid aan het bloedvat en zijn elastisch

Enkele belangrijke bloedvaten

Aorta - brengt zuurstofrijk bloed vanuit de linker kamer naar het hele lichaam

Kransslagaders - eerste twee aftakkingen van de aorta die de hartspier zelf van bloed voorziet

Onderste en bovenste holle ader - deze brengen zuurstofarm bloed vanuit het lichaam terug naar het hart. Ze monden uit in de rechter boezem

Halsslagaders - brengen zuurstofrijk bloed vanuit het hart naar de hersenen

Longslagader en longvenen - onderdeel van de kleine bloedsomloop

De aorta

Onderste holle ader

In de afbeelding zie je het hart met enkele bloedvaten

Sleep de bloedvaten naar de juiste namen.

Coronairen

Holle ader 

Aorta

Longslagader

Longader

Hoe noemen we kleine slagaders?

1. Arteriolen
2. Capillairen
3. Venulen
4. Coronairen

Wat is een andere naam voor aders?

1. Arteriën
2. Venen

Welke laag in bloedvatwand kan samentrekken en ontspannen

1. Binnenste
2. Middelste
3. Buitenste

Welke bloedvatwanden zijn doorlaatbaar?

1. Alleen de wanden van arteriën
2. De wanden van de capillairen
3. Alleen wanden van venen

Slagader

Ader

Naar het hart toe

Van het hart af

Dikke gespierde wand

Dunne slappe wand

Kleppen over de gehele lengte

Kleppen alleen bij het hart

Bloed stroomt snel

Bloed stroomt langzaam

Bloed

Afsluiting

Ik ben weer een stukje wijzer geworden

Ik wist al veel

Ik vond het een lastige les

Ik heb nog een aanvulling op wat er verteld is

Ik wil nog iets mededelen/vragen