Domein B1 havo

• Bedrijfseconomie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Domein B1 

Persoonlijke financiële zelfredzaamheid

Twee soorten verzekeringen

1. Schadeverzekering

2. Levensverzekering

Schadeverzekering 

Verzekering waarbij de uitkering door de verzekeraar afhankelijk is van de geleden schade.

Uitkering nooit hoger als de schade!

Levensverzekeringen 

Een levensverzekering is een verzekering waarbij de uitkering door de verzekeraar afhankelijk is vanaf het moment dat verband houdt met het leven of sterven van een bepaalde persoon. 

Levensverzekeringen zijn altijd een sommenverzekering

Polis en polisvoorwaarden

Polis staat in wat er verzekerd is tegen welk bedrag

Polisvoorwaarden:rechten en plechten van verzekeraar en verzekerde

Verschillende schadeverzekeringen

• Brandverzekering
• Transportverzekering
• Bedrijfsschadeverzekering > door situatie geen productie
• Productaansprakelijkheidsverzekering > schade door product
• Aansprakelijkheidsverzekering > wa verzekering
• Rechtsbijstandverzekering
  
• Kredietverzekering

Onder/over verzekeren

Onderverzekering       <------------------> Oververzekering

lagere premie, maar ook                                   hogere premie, maar 

lagere schade uitkering                                     uitkering nooit hoger

                                                                                       als de schade

Verschillende levensverzekeringen

• Levensverzekering >  eenmalige uitkering op vast moment of overlijden, betaling premie periodiek of koopsom (bedrag in 1 keer)
• Compagnonsverzekering >  verzekering als een van de compagnons overlijdt dat de andere het bedrijf kan voortzetten
• Lijfrenteverzekering > periodieke uitkering gedurende bepaalde tijd
• Pensioenverzekering > via werkgever of zelf

4 partijen

• De verzekeraar (de verzekeringsmaatschappij)
  
• De verzekeringsnemer (diegene die de verzekering afsluit en de premie betaalt)
  
• De verzekerde (de persoon om wiens leven of dood het gaat)
  
• De begunstigde (de ontvanger van de verzekeringsuitkering)

Een verzekering sluit je af als je kans hebt op ................             

en je wilt dat het vergoed wordt door de verzekering.

Verzekeren is het overnemen van de ..................................                              

van een schade van een verzekerde door een verzekeraar. 

Een  ............................................   noem je ook wel een verzekeringsmaatschappij.

De .................................... is degene die een verzekering afsluit bij een verzekeraar. 

De ............................................. is het bedrag dat je voor de verzekering moet betalen.

verzekerde

financiële gevolgen

verzekeraar

premie

schade

Schade-

verzekering

Levens-

verzekering

All-risk verzekering auto

Ongevallen Inzittenden

Verzekering

Schade Verzekering
Inzittenden

Overlijdensrisico

verzekering

Lijfrente

ZiektekostenVerzekering

Rechtsbijstands-

verzekering

Vrijwillig vs verplicht sparen

Vrijwillig sparen = geld op de bankrekening zetten

Verplicht sparen = pensioen

Wat zijn de risico's van sparen? 

• koopkrachtvermindering: rente < inflatie 
• faillissement bank (depositogarantiestelsel)

Voordelen bedrijfspensioen

• De werkgever legt een deel in en betaalt dus mee
• Je betaalt geen inkomstenbelasting over pensioenpremie (wel als het wordt uitgekeerd)
• Je spaart automatisch en hoeft hier dus niet aan te denken

Nadelen bedrijfspensioen

• De inleg (pensioenpremie) is een groot deel van je inkomen en kun je niet zelf bepalen
• Je kunt niet zelf kiezen voor een pensioenfonds (hangt af van je werkgever)
• Je weet niet wat het rendement wordt

Voordelen vrijwillig sparen

• Als het financieel minder gaat, kun je minder inleggen
• Je kunt zelf kiezen hoe je, je pensioen opbouwt 

Keuze zonder fiscaal voordeel: "gewoon sparen" of met fiscaal voordeel met een lijfrenteverzekering of banksparen

Nadelen vrijwillig sparen

• Het is de vraag of je gaat sparen
• De kosten zijn relatief hoog (spaarrente is lager dan de inflatie)

Vrijwillig sparen: rekening of deposito

Leenmotieven

• Lenen voor aanschaf consumptiegoederen
• Lenen om tekort op te vangen
• Lenen om tegenslag op te vangen

soorten consumptief krediet

Consumptief krediet (bank)

• Doorlopend krediet
• Persoonlijke lening
• creditcard
• roodstaan

Consumptief krediet (winkel)

• Koop op afbetaling
• Huurkoop
• private lease

Doorlopend krediet

Een krediet waarbij de consument een maximumkrediet mag opnemen en dit in een bepaalde periode moet terugbetalen.

De lening hoeft niet in één keer te worden opgenomen en afgeloste bedragen mogen opnieuw worden opgenomen.

Persoonlijke lening

De consument leent een bedrag voor een bepaald doel en neemt het hele bedrag ineens op.

Aflossingen mogen niet opnieuw worden opgenomen.

Terugbetaling in gelijke termijnen: aflossing en interest

Koop en verkoop op afbetaling

De koopprijs van een roerende zaak wordt in meerdere termijnen betaald.

De koper wordt bij levering eigenaar van het goed.

Bijvoorbeeld: duurzame consumptiegoederen zoals auto, wasmachine

Huurkoop

• De koopprijs van een roerende zaak wordt in meerdere termijnen betaald.
  
• De koper wordt pas na het betalen van de laatste termijn eigenaar.
  

Wat is private lease

• Leasen is een vorm van huren
• Je kunt tegenwoordig allerlei spullen leasen, bijvoorbeeld een auto, computer of wasmachine
• Stel je leaset een auto

           - Je betaalt per maand een vast bedrag voor het gebruik van de auto    

          (inclusief onderhoud, wegenbelasting en verzekering)

          -   De auto blijft eigendom van de leasemaatschappij.

          -   Aan het einde van de looptijd (bijvoorbeeld 5 jaar) geef je de auto    

           terug.

Wat is géén vorm van consumptief krediet?

1. Huurkoop
2. Creditcard
3. Persoonlijke lening
4. Hypotheek

We hebben te maken met een consumptief krediet als...

1. je geld leent voor het kopen van een woning
2. je geld leent voor aankoop van een duurzaame consumptiegoed
3. je geld leent om een onverwachte gebeurtenis op te vangen

Wat wordt bij consumptief krediet verstaan onder de kredietsom?

1. het geleende bedrag
2. het totale bedrag dat de consument aan de kredietverstrekker moet betalen
3. het totale bedrag aan kosten van het krediet, de eventuele provisie en de winstopslag

4 samenlevingsvormen 

Huwelijk

Geregistreerd partnerschap

Samenwonen met contract

Samenwonen zonder contract

Verschillen huwelijk en geregistreerd partnerschap 

Huwelijk

Geregistreerd partnerschap

Vermogenssituatie na huwelijk

Afspraken maken bij scheiding

Verschillen samenwonen met contract en huwelijk/ geregistreerd partnerschap 

Samenwonen met contract

Huwelijk/ geregistreerd partnerschap 

Wat is het verschil tussen beperkte wettelijke gemeenschap van goederen en huwelijkse voorwaarden?

1. Bij beperkt is alles wat nieuw is ná de huwelijksvoltrekking van jullie samen, bij voorwaarden niets
2. Bij beperkt is alles wat nieuw is samen, bij huwelijkse voorwaarden zijn de bedrijven apart
3. Bij beperkt is alles wat nieuw is samen, bij huwelijkse voorwaarden alleen het vermogen ná het huwlijk
4. Bij beperkt is alles samen wat nieuw is samen, bij huwelijkse voorwaarden mag je alles zelf bepalen

Wat is het verschil tussen volledige en beperkte wettelijke gemeenschap van goederen?

1. Bij volledig is al het inkomen en vermogen van jullie samen
2. Bij beperkt is alleen het vermogen van jullie samen
3. Bij beperkt is alles wat nieuw is ná de huwelijksvoltrekking van jullie samen
4. Bij beperkt is alles wat nieuw is ná de huwelijksvoltrekking van jullie samen, behalve de bedrijven

Een geregistreerd partnerschap heeft altijd betrekking op een man en een vrouw.

1. Juist
2. Onjuist

Bij welke samenlevingsvorm verandert er op juridisch gebied niets.

1. Getrouwd in beperkte gemeenschap van goederen
2. Getrouwd onder huwelijkse voorwaarden
3. Geregistreerd partnerschap
4. Samenwonen zonder samenlevingscontract

Bij de ontbinding van een huwelijk in beperkte gemeenschap van goederen moet altijd een notaris ingeschakeld worden.

1. Juist
2. Onjuist

Samenwoners met een samenlevingscontract hebben bij scheiding geen onderhoudsplicht ten opzichte van elkaar.

1. Juist
2. Onjuist

Woningmarkt

Bestaat uit de totale vraag naar woningen en het totale aanbod van woningen. 

• Huurwoningen
• Koopwoningen

Stappenplan huis kopen

Welk kenmerk hoort zowel niet bij een annuïteiten- als wel een lineaire hypotheek

1. Elke maand hetzelfde rente bedrag
2. De gehele looptijd een gelijk bedrag aan rente + aflossing
3. De gehele periode een gelijk bedrag aan aflossing
4. Afnemend belastingvoordeel gedurende de looptijd van de hypotheek

Voor wie komt een Annuiteiten hypotheek beter uit?

1. iemand van 30 jaar
2. iemand van 50 jaar

Welke hypotheek is in totaal het goedkoopst?

1. Lineaire hypotheek
2. Annuïteiten hypotheek
3. Er zit geen verschil in.
4. Geen idee.

Welke hypotheek is aan het begin van de looptijd het goedkoopst?

1. Lineaire hypotheek
2. Annuïteiten hypotheek
3. Er zit geen verschil in.
4. Geen idee.

Sparen en beleggen

Twee mogelijkheden

Vul hieronder de voor en nadelen van sparen en beleggen in

Sparen

Beleggen

Voordeel:

Nadeel:

Je krijgt Rente

De rente is laag

Je kunt jouw geld verliezen

Je belegging kan meer waard worden

BELEGGEN OP DE BEURS

Drie bekende voorbeelden

Mensen met aandelen verdienen altijd geld aan hun aandeel.

1. Juist
2. Onjuist

Beleggingsfonds

Een lager risico ten opzichte van een belegging in 1 aandeel

Wat is een beleggingsfonds?

• Een fonds verzamelt geld van een (grote) groep beleggers en belegt dat in bijvoorbeeld aandelen
• Doordat in het fonds de belegging wordt gespreid over meerdere aandelen, is het risico lager ten opzichte van een belegging in (bijvoorbeeld) één aandeel.
• Als geld wordt belegd in een beursindex (bijvoorbeeld de AEX-index) dan noemen we het een indexfonds

Een beleggingsfonds is ... dan aandelen

1. minder risicovol
2. risicovoller

Enkelvoudig en samengestelde interest

Formule samengestelde interest:

K = beginbedrag, geleende geldbedrag

i = interestperunage (= interest % / 100%)

n = aantal termijnen/periodes (looptijd)

En = eindwaarde

Eindwaarde en constante waarde

Hoe hoger de rente, hoe ... de Contante Waarde

1. lager
2. hoger

Bereken de eindwaarde na 3 jaar sparen
bij een eenmalige storting van €1.000 op
de rekening tegen 2% rente

1. €1061,20
2. €1061,21
3. €1061,22
4. €1061,23

Bereken hoeveel je op de spaarrekening
moet zetten om na 3 jaar, tegen een rente
van 5% een saldo van € 926,10 te hebben?

1. € 800,00
2. € 840,00
3. € 912,34
4. € 1.072,08