Gedichten les 1

• Bronnen gebruik
• Basisschool
• Groep 6-8

Gedichten

Lesdoel: We leren verschillende rijmsoorten herkennen en maken een gedicht met beginrijm.

Leesdoel: Humor herkennen in diverse gedichten

Waar denk je aan bij
het woord "gedicht" ?

Schrijf jij wel eens gedichten?

ja

nee

Lees je wel eens gedichten?

ja

nee

Strofe

Een gedicht bestaat uit versregels. 

De versregels die in groepjes bij elkaar staan noem je een strofe.

Hoe noem je dit bij een verhaal?

Kenmerken van gedichten

Uiterlijk

- regels zijn kort

- veel wit om de regels heen

Kenmerken die je vaak tegenkom:

- sommige woorden hebben meerdere betekenissen

- sommige woorden worden herhaald

- opbouw in strofen

Kenmerken die je soms tegenkomt:

- woorden aan het eind of begin rijmen

- klanken zijn belangrijk

Heppie

Ik voel me ozo heppie

zo heppie deze dag.

en als je vraagt: wat heppie

als ik eens vragen mag,

dan zeg ik: hoe wat heppie,

wat heppik aan die vraag.

heppie nooit dat heppieje

dat ik hep vandaag?

Joke van Leeuwen

Eindrijm

Woorden aan het einde van de regel hebben dezelfde klank.

Kijk maar naar het gedicht hiernaast:

Rijmschema

Van het eindrijm kun je een rijmschema maken:

Je geeft elke rijmklank een nieuwe letter. De klank in de eerste regel a, de volgende klank b, etc.

Wat is het schema bij:

Alle guppies die ik had
Zwemmen nu in onze kat
Nou ja, waarschijnlijk zijn ze dood
Hij viste zó
Zó met zijn poot

1. A-B-B-A-C
2. A-B-A-B-C
3. A-B-C-D-E
4. A-A-B-C-B

A.

Sint liep te denken

Wat moest hij jou schenken

Een boek of een bon

Of een flesje lotion?

B.

Sint liep te denken,

Een boek of een bon

Of een flesje lotion,

Wat moest hij jou schenken?

C.

Sint liep te denken

Een boek of een bon

Wat moest hij jou schenken

Een flesje lotion?

abab

aabb

abba

    Beginrijm 

Beginrijm (alliteratie)

Diverse woorden in het gedicht beginnen met dezelfde letter.

Zachtjes zit hij aan zee,

Denkend dat hij dingen moet doen.

Maar de man is moe,

Piet pakt eerst pauze.

Welke beginletters zie je?

Beginrijm 

Een kleine kat kruipt door het kattenluik

Met een knuffelstaart, kort en puik

In de tuin, tussen tulpen en takken 

tuurt ze tot de zon toverend gaat zakken

dan dartelt ze door de deur dichtbij

en dromerig duikt ze diep onder haar deken, dolblij

Welke beginrijm herken je?
Een kleine kat kruipt door het kattenluik
Met een knuffelstaart, kort en puik
In de tuin, tussen tulpen en takken
tuurt ze tot de zon toverend gaat zakken
dan dartelt ze door de deur dichtbij
en dromerig duikt ze diep onder haar deken, dolblij

Zelf een gedicht maken met beginrijm

Stap 1: Kies een woord (bv dat met je lichaam te maken heeft).

Neem de eerste letter van het woord. Maak een mooie beginrijm.

Voorbeeld: open ogen, vieze voeten.

Stap 2: Maak een lange zin met zoveel mogelijk beginrijm.

Voorbeeld: Met bibberende benen bewoog ik behoedzaam door het bramenbos.

Stap 3: Schrijf een gedicht met beginrijm