Inleiding - Cultuur van de Kerk

• Kunst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Cultuur van de Kerk

Wat weet jij van de Middeleeuwen?

De klassieke oudheid: Grieken en Romeinen

Renaissance

Onze tijd

Cultuur van de Kerk

1000-1150 na Chr.

Romaans

1150-1500 na Chr.

Gotiek

https://www.youtube.com/watch?v=uJ0f_HzODfM

Wat weet jij al over

de Middeleeuwen?

'De kerk was in de middeleeuwen de grootste opdrachtgever van kunstwerken.'

1. Waar
2. Niet waar

'Middeleeuwse kunst was voornamelijk bedoeld om Bijbelverhalen aan analfabete gelovigen te vertellen.'

1. Waar
2. Niet waar

'Gotische kerken werden gebouwd met dikke muren en kleine ramen om het gewicht van het gebouw te dragen.'

1. Waar
2. Niet waar

'De kruisvorm van kerken symboliseerde het lijden van Christus.'

1. Waar
2. Niet waar

'De kerk verbood het gebruik van beelden in kerken tijdens de hele middeleeuwen.'

1. Waar
2. Niet waar

'In de middeleeuwen werden schilderijen vaak gesigneerd door de kunstenaar.'

1. Waar
2. Niet waar

'Het Latijn was de liturgische taal van de kerk in heel Europa in de middeleeuwen.'

1. Waar
2. Niet waar

'Je kon pas een kerk of kathedraal bouwen als je een overblijfsel van het lichaam van een heilige had.'

1. Waar
2. Niet waar

'De beeldenstorm vond plaats in de middeleeuwen.'

1. Waar
2. Niet waar

'De kerk stimuleerde het gebruik van perspectief in schilderijen vanaf de middeleeuwen.'

1. Waar
2. Niet waar

'Monniken in kloosters waren verantwoordelijk voor het overschrijven en illustreren van manuscripten.'

1. Waar
2. Niet waar

'De glas-in-loodramen in gotische kerken hadden als doel verhalen te vertellen aan kerkgangers.'

1. Waar
2. Niet waar

'De bouw van een grote kathedraal kon eeuwen duren.'

1. Waar
2. Niet waar

'Pelgrimstochten waren een belangrijk onderdeel van de middeleeuwse religieuze cultuur.'

1. Waar
2. Niet waar

Wat is je voorbereiding geweest voor deze les?

1. Ik heb het huiswerk niet gezien en daarom ook niks gedaan.
2. Ik heb het huiswerk gezien, maar heb het niet de uitlegvideo (helemaal) bekeken.
3. Ik heb de uitlegvideo over de inleiding van Cultuur van de Kerk helemaal bekeken.
4. Ik heb de uitlegvideo over de inleiding van Cultuur van de Kerk bekeken en aantekeningen gemaakt bij de leerdoelen.

Leerdoelen

1. Je kan uitleggen wanneer de middeleeuwen zijn ontstaan, welke maatschappelijke en economische ontwikkelingen plaatsvinden en wanneer ze eindigden;

2. Je kan uitleggen hoe de wetenschap ervoor stond in de middeleeuwen (bij zowel de ‘Europeanen’ als de Arabieren) en hoe de kerk hier invloed op heeft;

3. Je kent het feodale stelsel en kan de drie standen benoemen met hun bezigheden;

4. Je kan uitleggen op welke manier de kerk invloed had op het dagelijks leven van de mensen in die tijd;

5. Je kan uitleggen op welke manier de Kerk/kloosters hebben bijgedragen aan scholing.

6. Je kent de belangrijkste verhalen uit de Bijbel: schepping, zondeval, (aankondiging/ annunciatie van) Jezus geboorte, laatste avondmaal, kruisiging en opstanding van Christus, Hemelvaart, Pinksteren en Het Laatste Oordeel. Aan de hand hiervan kan je de heilsgeschiedenis uitleggen.

7. Je kan uitleggen waarom kruistochten werden ondernomen en wat de (positieve en negatieve) gevolgen waren;

8. Je kan de volgende begrippen beschrijven (en herkennen): gilden, scholastiek, relikwie, heilige geest, pelgrimages (pelgrimstochten), inquisitie, de pest.

Vroege middeleeuwen

Hoge middeleeuwen

Late middeleeuwen

500-1000 n Chr.

1000-1200 n Chr.

1200-1450/1500 n Chr.

Veel oorlogen en volksverhuizingen

Handelssteden ontstaan/bloeien op (Hanze)

Eerste universiteiten ontstaan

De pest zorgt voor een afname van de bevolking

Columbus ontdekt Amerika

Eerste kruistochten

Renaissance ontstaat in Italië

Vooral in de vroege en hoge middeleeuwen was de maatschappij statisch, ze had een structuur waarin niet snel veranderingen plaatsvonden. Zo was de maatschappij verdeeld in een aantal standen of klassen.
Noem drie klassen uit deze maatschappij.

Wat is de functie van het voorwerp op de afbeelding?
Wat heeft het te maken met de bouw van kerken in de
middeleeuwen?

In de middeleeuwen maakten velen pelgrimstochten naar heilige plaatsen. Deze routes gingen langs kerken waar relikwieën van belangrijke heiligen werden bewaard. Zo werden in Vezelay relikwieën van de heilige Maria Magdalena bewaard in de Sainte-Madeleine. Leg uit wat een relikwie is en wat het verschil is tussen primaire en secundaire relikwieën.

Wat weet je over
de functies en het onderwijssysteem
binnen de gilden?

Gilden

Functies:

- Het regelen van onderwijs binnen het vakgebied

- De kwaliteit bewaken van gildeproducten

- De prijsbepaling van gildeproducten

- verder waren ze soms betrokken bij het stadsbestuur, de armenzorg en de bouw van kerken.

Onderwijssysteem:

- Eerst kom je als leerling in dienst bij een gildemeester.

- Als je het goed doet kom je als gezel in loondienst bij een meester.

- Na een aantal jaren kan een gezel een meesterproef afleggen. Als die voldoende wordt beoordeeld, mag hij zich voortaan 'meester' noemen en zijn eigen werkplaats beginnen.

De middeleeuwen zijn doortrokken van religie. Deze religie is gebaseerd op de christelijke heilsgeschiedenis. Leg in het kort uit wat de christelijke heilsgeschiedenis inhoudt.
Betrek de schepping, de verlossing en het laatste oordeel in je antwoord.
(zoek de juiste afbeeldingen in het lokaal erbij)

Geef een reden vanuit de religie waarom het moeilijk was om van sociale klasse (stand) te veranderen.

Verhalen uit de Bijbel

Op de afbeelding zie je een gezelschap op de valkenjacht.
Deze voorstelling uit een getijdenboek maakt veel duidelijk over
de sociale verhoudingen in de late middeleeuwen. Het verschil in
klasse komt tot uiting in de voorstelling en in de vormgeving.
Leg dit uit en betrek de voorstelling en de vormgeving in je antwoord.

Check

1. Je kan uitleggen wanneer de middeleeuwen zijn ontstaan, welke maatschappelijke en economische ontwikkelingen plaatsvinden en wanneer ze eindigden;

2. Je kan uitleggen hoe de wetenschap ervoor stond in de middeleeuwen (bij zowel de ‘Europeanen’ als de Arabieren) en hoe de kerk hier invloed op heeft;

3. Je kent het feodale stelsel en kan de drie standen benoemen met hun bezigheden;

4. Je kan uitleggen op welke manier de kerk invloed had op het dagelijks leven van de mensen in die tijd;

5. Je kan uitleggen op welke manier de Kerk/kloosters hebben bijgedragen aan scholing.

6. Je kent de belangrijkste verhalen uit de Bijbel: schepping, zondeval, (aankondiging/ annunciatie van) Jezus geboorte, laatste avondmaal, kruisiging en opstanding van Christus, Hemelvaart, Pinksteren en Het Laatste Oordeel. Aan de hand hiervan kan je de heilsgeschiedenis uitleggen.

7. Je kan uitleggen waarom kruistochten werden ondernomen en wat de (positieve en negatieve) gevolgen waren;

8. Je kan de volgende begrippen beschrijven (en herkennen): gilden, scholastiek, relikwie, heilige geest, pelgrimages (pelgrimstochten), inquisitie, de pest.