Grammatica kader 1 (2)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Grammatica

Leerdoelen

• Ik weet wat zinsdelen zijn
  
• Ik kan de persoonsvorm vinden
  
• Ik kan het onderwerp vinden
  
•  Ik kan het gezegde vinden
  

Wat zijn zinsdelen?

Hoe verdeel je een zin in zinsdelen?

Stap 1: persoonsvorm. Op welke drie manieren kun je de persoonsvorm vinden?

Kinderen waarschuwden hun ouders.

________________

1. persoonsvorm
2. geen persoonsvorm

De politie heeft een buurtonderzoek ingesteld.

__________

1. persoonsvorm
2. geen persoonsvorm

Stap 2: onderwerp

Wie of wat + persoonsvorm

Wat is hier het onderwerp?

Kinderen waarschuwden hun ouders.

________________

1. Kinderen
2. waarschuwden
3. hun
4. hun ouders

Wat is het onderwerp in deze zin?
Peter gaat op vakantie naar Italië.

1. Peter
2. gaat
3. op vakantie
4. naar Italië

Stap 3: gezegde

Werkwoordelijk gezegde

Bestaat uit één of meer werkwoorden (pv + andere werkwoorden)

Zinsdelen 

• een zinsdeel is één woord of een groepje woorden dat bij elkaar hoort
• de pv is altijd één zinsdeel
• alles vóór de pv is ook altijd één zinsdeel

Werkwijze: 

1. Zet alle woorden apart vóór de pv en probeer een goede zin te maken. 

2. Lukt dat? Dan is het een zinsdeel. 

3. Lukt dat niet? Dan moet je het volgende woord erbij nemen.  

 

Zinsdelen en persoonsvorm

Een zinsdeel kan uit 1 woord bestaan, maar ook uit meer woorden.

Mijn broer koopt een cd

Mijn broer koopt een cd 

Persoonsvorm is een vorm van het werkwoord 

Vraagzin maken of in andere tijd zetten. 

Henkie eet graag een appel.

Schrijf over en verdeel in zinsdelen.

Henkie | eet | graag | een appel.

pv = eet

wg = eet

ow = Henkie

 

Een beer loopt in het bos.

Schrijf over en verdeel in zinsdelen.

Een beer | loopt | in het bos.

pv = loopt

wg = loopt

ow = een beer

Een beer | loopt | in het bos.

pv = loopt

wg = loopt

ow = een beer

Filmpje

Bekijk het volgende filmpje waarin

de woordsoorten nog eens

uitgelegd worden.

Welke woordsoort ontbreekt in de zin:

___ vogels vliegen in de lucht.

1. lidwoord
2. werkwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. voorzetsel

Welke woordsoort ontbreekt in de zin:

De koeien _____ weer naar buiten.

1. lidwoord
2. werkwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. voorzetsel

Welke woordsoort ontbreekt in de zin:

Janneke heeft een mooi ____ aan.

1. lidwoord
2. werkwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. voorzetsel

Welke woordsoort ontbreekt in de zin:

De paarden grazen ___ de wei.

1. bijvoeglijk naamwoord
2. werkwoord
3. zelfstandig naamwoord
4. voorzetsel

GELEERD

 - je kunt woorden indelen in  de woordsoorten:

lidwoorden

zelfstandige naamwoorden

werkwoorden

voorzetsels