4.5 Vormen van samenleven

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

4.5 Vormen van samenleven

Spoorboekje

1. Het dilemma van Femke Halsema

2. Drie modellen

3. Sociaal-economische ongelijkheid

4. Tirannie van de meerderheid?

Leerdoelen

15.    De leerling kan drie manieren van omgaan met de pluriforme samenleving onderscheiden, uitleggen en toepassen en kan voorbeelden van elke manier geven
16.    De leerling kan uitleggen dat het integratieprobleem culturele, sociaal-economische en politiek-bestuurlijke redenen heeft en kan daarbij aangeven wat met het begrip cultuurrelativisme bedoeld word

Burgemeester Halsema (Amsterdam) wil, als er in gebedshuizen tegen homoseksualiteit of over de onderdanigheid van de vrouw wordt gepreekt, dat een burgemeester in het uiterste geval het gebedshuis kan sluiten. Ben je het met haar eens? Waarom wel of waarom niet?

2. Drie modellen

1. Segratie = het opdelen van een samenleving in gescheiden delen (bijv. de verzuiling of islamitische scholen)

2. Assimilatie = het zich volledig aanpassen van cultuurgroep (ABN)

3. Integratie = het aanpassen van de cultuurgroep, maar ook de gedeeltelijk de eigen waarden, normen en gebruiken behouden

Melting pot: culturen van etnische groepen versmelten met de dominante cultuur en er ontstaat een nieuwe cultuur

Salad bowl: er is sprake van wederzijdse beinvloeding van culturen, maar culturen behouden ook hun eigen typische kenmerken 

2. Drie modellen

Multi-culturaliteit: het feit dat er meerdere culturen naast elkaar bestaan in een land

Multi-culturalisme: het idee dat het goed is dat er meerdere culturen naast elkaar bestaan in een land

2. Drie modellen

Vanaf jaren 50: cultuurrelativisme (links). De ene cultuur is niet beter dan de ander. Integratie met behoud van cultuur en identiteit. OTEC

Vanaf de jaren 80: erkennen economische problematiek. Werkloosheid, taalachterstanden en achterstandswijken oplossen.

Vanaf 2000: Fortuyn en het multi-culturele drama (Scheffer). Veel nieuwkomers doen niet volwaardig mee aan de samenleving. Culturalisering van het debat.

Zijn alle culturen gelijkwaardig? Waarom wel of waarom niet?

3. Sociale ongelijkheid

Hannah Jongsma in Trouw: Marrokaanse mannen hebben vier keer (!) zoveel kans op een psychose.

Twee factoren:

1. Taalachterstand

2. Sociale achterstand (--> lagere levensverwachting en slechtere gezondheid)

Gevoel een buitenstaander te zijn --> ontregelen dopaminesysteem -->  over interpreteren prikkels --> hallucinaties 

Sociale ongelijkheid: werkloosheid, taalachterstand, woonsituatie en discriminatie

4. Tirannie van de Meerderheid

Alexis de Tocqueville: Over de democratie in America (1840).

Tirannie van de meerderheid: de democratische meerderheid moet niet over de minderheden gaan heersen.

" Er is geen gezag op aarde, hoe respectabel op zich ook, dat ik zonder controle en zonder tegengewichten zijn gang zou laten gaan."

Gewetensvrijhed tegenover politieke correctheid

Verschillende culturen verworden samen tot een nieuwe cultuur en houden individueel op te bestaan

1. Segregatie
2. Assimilatie
3. Melting pot
4. Salad Bowl

Wat is volgens het boek niet een kenmerk van integratie

1. De taal goed genoeg spreken
2. Werken en meedoen aan het sociale verkeer
3. Dezelfde rechten hebben als iedereen
4. Je eigen normen en waarden hebben

Tirannie van de meerderheid betekent

1. Er is in een land een democratie
2. De meerderheid beslist wat de minderheid moet denken en vinden
3. De meeste mensen in een land beslissen
4. Er zijn meerdere tirannen in een land

Volgende les

Maandag na de vakantie:

- 4.6

- Iedereen in de groep minstens twee artikelen samengevat in de powerpoint