TV 6.2- Stijlfiguren ironie, sarcasme, cynisme

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Tegenstellingen en ontkenningen

Taalverzorging §6

Stijlfiguren ll

Antithese

Anti is een Grieks voorvoegsel en betekent: tegen, tegenover.

These: stelling die beargumenteerd wordt. 

Antithese: een uitspraak waarin een samenvoeging van tegenstelde woorden zit.

Eigen voorbeeld van een antithese

Heel veel vakantie, voor heel weinig geld.

Nu jullie...

Retorische vraag

Retorische vraag

Een vraag waarbij het niet de bedoeling van de vragensteller is dat er een antwoord gegeven wordt. 

Het is meer een soort mededeling in een vraag.

Eigen voorbeeld van een retorische vraag?

Hoe vaak moet ik nu nog zeggen dat je niet door me heen moet praten?

En nu jullie...

Aan de slag

Maak de volgende opdrachten:

1B

2 van voorbeeld B, C en D

3A

4A en C

5

Ironie, cynisme en sarcasme

Taalverzorging §6

Lesdoelen

Als het goed is, weet je aan het eind van de les: 

- hoe je nuancerende en overdrijvende stijlfiguren kunt gebruiken; 

- welke spottende stijlfiguren er zijn. 

Even checken...

Zet de volgende stijlfiguren in je schrift en zet erachter wat het effect ervan is + welke groepering erbij hoort:

- repetito/anafoor/tricolon (drieslag)/climax

- eufemisme/hyperbool/understatement

- antithese (tegenstelling)/retorische vraag

 

Spottende stijlfiguren

Soms worden spottende stijlfiguren gebruikt om een humoristisch effect te bereiken. Hierbij wordt vaak verdekt kritiek gegeven: de kritiek is verwerkt in een grapje.

 - Bij ironie is er sprake van milde spot; je zegt het tegenovergestelde van wat je bedoelt. 

- Bij sarcasme is er sprake van bijtende spot: je zet het in om iemand te kwetsen. 

- Bij cynisme ben je verbitterd: het is een houding waarbij je niet meer gelooft in de goede bedoelingen van een ander (vaak sterk overdreven). 

Voorbeelden

- ironie: 

(tegen een laatkomer:) Vind je het erg dat ik alvast ben begonnen?

- sarcasme: 

(tegen iemand die zijn best niet doet) Goed bezig, zo kom je er wel!

- cynisme: 

Politici zijn allemaal zakkenvullers, dus waarom zou ik gaan stemmen? 

Aan het werk

Werk nu aan opdracht 6 tot en met 10 op pagina 28 en 29 van je boek.