H4 les 30

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Nederlands

H4

Les 30

- Uitleg 3.7, 4.1, 4.2 en 4.3

- Zelfstandig werken

- Afronding

 3.7 Verhaalgenres

3.7 Verhaalgenres: een soort categorie voor verhalen, het schept een lezersverwachting

• Detective: De Cock (1965) van A.C. Baantjer > focus op misdrijf
• Historische roman: Oeroeg  (1948) van Hella Haasse of Wij slaven van Suriname (1971) van Anton de Kom  > focus op historische gebeurtenissen, misstanden in Nederlands-Indië en slavernijverleden in Suriname
• Ontwikkelingsroman: De avonden (1947) van Gerard Reve > focus op ontwikkeling van hoofdpersoon, Frits van Egters heeft een saai leven, om uit de kast te komen
• Psychologische roman: De man zonder ziekte (2012) van Arnon Grunberg > Je krijgt de gedachtes en het gevoelsleven van Samarendra mee 
• Oorlogsroman: De aanslag  (1982) van Harry Mulisch > gaat over de Tweede Wereldoorlog
• Toekomstroman: Het boek van alle angsten (2020) van Emy Koopman > dystopische roman, speelt zich in de toekomst af

 3.7 Verhaalgenres

3 minuten: zoek een gedicht (afbeelding) en lever dat hieronder in.

Module 4 Het lezen van gedichten

4.1 Presentatie, 4.2 Wie presenteert en wat? 

4.1 Presentatie

Je herkent een gedicht direct - hoe dan?

Het kan overal over gaan: liefde, verdriet, of iets alledaags

4.2 Wie presenteert en wat?

Verhalende tekst > personages en gebeurtenissen

Gedichten > draait om de verwoording van een gevoel, gedachte, waarneming, etc.

Vaak een monoloog (= eenzijdig gesprek), door de ik-figuur (de lyrische-ik)

Lyrische-ik benadrukt zijn gevoel

Soms is er geen merkbare verteller of focalisator

4.3: Bouwstenen: versregels en strofen

4.3 Bouwstenen: versregels en strofen > hoe is een gedicht nou opgebouwd?

Een gedicht bestaat uit versregels (vs.), je leest een gedicht versregel voor versregel

Versregels bij elkaar > strofe (vergelijkbaar met een alinea), gescheiden door witregels

Strofes bestaande uit bepaalde regels, hebben namen:

Distichon > twee versregels

Terzine of terzet > drie versregels

Kwatrijn > vier versregels

Kwintet > vijf versregels

Sextet > zes versregels

Septet > zeven versregels

Octaaf > acht versregels

4.3: Bouwstenen: versregels en strofen

Er kunnen ook enjambementen (= het afbreken van de versregel waar je het niet zou verwachten) voorkomen: 

'Hoog' - Rosa Derksen (2023)

Hoog

in de lucht

zweef ik

mijn hart

gaat op en neer

ik kijk om mij heen

door het minuscule raam

en zie

mijn bagage

Zelfstandig werken

Maken opdracht 2, 3, 6, 7 en 8 van Module 4

Afronding

Huiswerk: neem morgen iets lekkers mee!

Lesdoelen:

- Aan het einde van de les weet je welke verhaalgenres er zijn;

- en heb je kennisgemaakt met het onderdeel poëzie.