21. Reformatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

21. De Reformatie

Inhoudsopgave

• uitlegvideo over kenmerkend aspect 'de reformatie' 
• dia's met belangrijkste informatie over Luther +  Calvijn
• fragmenten (+vragen) film Luther
• info over Erasmus 
• toepassingsopdrachten : controleer of je alles begrepen hebt!
• Examenopdrachten (in rood)

opdrachten 

-Uitwerken leerdoelen KA 21.

-Bekijk en maak LessonUp 21. (incl. opdrachten bij filmfragmenten Luther) 

-Lees leerboek (p.67) + maak opdr. 20 tm 28

Leerdoelen

18. Beschrijf (kort) de hiërarchie in de Rooms-katholieke kerk en leg uit waarom geestelijkheid volgens kerk nodig was.

19. Door welke uitvinding nam de kritiek op de katholieke kerk toe in de 16e eeuw?

20. Wat is kerkhervorming of reformatie?

21. Beschrijf de belangrijkste denkbeelden van Maarten Luther (de belangrijkste hervormer). Noem 3 belangrijke elementen en leg deze kort uit.

22. Waarom ontstaat er begin 16e eeuw een scheuring in de katholieke kerk in West-Europa?

23. Noem twee gevolgen van de reformatie:

24. Beschrijf de rol die de Nederlandse humanist Erasmus speelde in dit KA

Film Luther

Hierna vind je fragmenten uit een film over het leven van Luther. Door het bekijken van deze fragmenten krijg je een goed beeld van de kerkhervormer. Tijdens de video  zijn er vragen om je te helpen de belangrijkste theorie aan de film te koppelen. 

00:26

Luther is nog een monnik als hij -welke stad - bezoekt?

1. Rome
2. Parijs
3. Berlijn
4. Munchen

02:55

Gelovigen konden hun zonden afkopen voor familieleden (of zichzelf). Hierdoor werd de tijd in het vagevuur (voorportaal voor hemel-hel) verkort. Hoe noemen we zo'n bewijs van vergeving van je zonden?

1. Vergevingsbrief
2. Aflaat
3. Sacrament
4. Afkopen van je zonden was niet toegestaan

04:39

De film gebruikt het bezoek aan Rome om aan te geven dat Luther het niet meer eens is met zaken in de katholieke kerk. Noem hiervan 4 voorbeelden.

07:18

Welke kritiek had Luther op deze aflatenhandel? Gebruik fragment uit film om dit uit te leggen.

09:22

Welk historisch moment zien we hier?

07:18

Johann Tetzel (Pirna, ca. 1465 - Leipzig 11 augustus 1519) was een Duitse dominicaan en werd als aflaatprediker bekend in Duitsland. Wat was de bestemming van de opbrengst van de aflaten?

1. Bouw nieuwe Sint-Pieterskerk in Rome
2. Bouw van nieuw bisschoppelijk paleis

Luther

Calvijn

Uit de katholieke kerk gezet

Kritiek op aflaathandel

Meest extreem

Vertaalde Bijbel in het Duits

Katholiek

Protestant

trouw aan de paus 

Luther en Calvijn 

heiligen horen niet bij de kerk 

Bijbel in het latijn

Protestanten

Rooms-Katholieken

Hervormers

Mensen, zoals Luther en Calvijn, die de christelijke kerk wilde veranderen.

Christenen die trouw bleven aan de paus en priesters

Aanhangers van Luther en Calvijn. zij vinden het leven volgens de Bijbel belangrijker dan de kerk en de paus. 

Predestinatieleer

Luther

Calvijn

Vorst gehoorzamen

Vorst afzetten

Welke bron is geschreven door 

Maarten Luther en welke bron door Calvijn?

Maarten Luther

Johannes Calvijn

Protestanten

Katholieken

Marten Luther

De Paus

Calvijn

Een gegeven: Omstreeks 1500 bestudeerde de humanist Erasmus de Bijbel aan de hand van de oorspronkelijke Griekse teksten. Hierdoor ontdekte hij in de gangbare Latijnse vertaling van de Bijbel veel fouten.
-Leg uit dat dit gegeven past bij twee kenmerkende aspecten van de zestiende eeuw.-

In 1562 werd de eerste druk uitgegeven van de protestantse 'deux-aesbijbel'. Deze Nederlandstalige bijbel werd gedrukt in Emden, in Noord-Duitsland. Dat de bijbel in Emden kon worden gedrukt, was het gevolg van de afspraak over de godsdienstpolitiek uit 1555 die Karel V maakte met de Duitse vorsten.

Noem deze afspraak en geef aan waardoor het drukken van deze bijbel daardoor wel mogelijk werd in Emden, maar niet in de Nederlanden.

Wie was Erasmus en welke rol speelde hij in de reformatie?

Wat zijn de verschillen tussen de katholieke en protestantse leer?