Communicatie assertief zijn/grenzen stellen

Assertief gedrag en grenzen stellen 
1 / 43
volgende
Slide 1: Tekstslide
WelzijnMBOStudiejaar 2

In deze les zitten 43 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

Onderdelen in deze les

Assertief gedrag en grenzen stellen 

Slide 1 - Tekstslide

Wat betekent "assertief" reageren?

Slide 2 - Woordweb

Speelt je opvoeding een rol bij hoe assertief je bent?

Slide 3 - Woordweb

doel van de les 
Je kunt op een nette manier je grenzen aangeven 

Slide 4 - Tekstslide

opdracht:
Kijk naar de volgende filmpjes. 
Wat zou jij  zelf zou doen in die situatie?  

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Video

Wat zou jij doen in de situatie in het filmpje?

Slide 7 - Open vraag

Slide 8 - Video

Wat zou jij doen in de situatie in het filmpje?

Slide 9 - Open vraag

Omgaan met probleemgedrag:
  • Eenduidige benadering (collega's op één lijn) 
  • Grenzen stellen (wat accepteer je wel/niet) 
  • Structuur (cliënt weet wat hij kan verwachten) 
  • Emotie cliënt benoemen (ik zie dat je boos bent) 
  • Benoemen wat je wél verwacht (ik wil dat je....) 
  • Consequenties benoemen 

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Tekstslide

Beroepshouding
Een goede beroepshouding bestaat uit 6 elementen:

  • Betrokkenheid (graag willen werken met mensen)
  • Empathie (je kunnen verplaatsen in de gevoelens van de client)
  • Assertiviteit (opkomen voor jezelf, grenzen kunnen stellen)
  • Representativiteit (de organisatie vertegenwoordigen waarvoor je werkt)
  • Integriteit (verantwoord en naar eer en geweten handelen)
  • Reflectief vermogen (in staat zijn om de eigen (werk)ervaring te begrijpen en te analyseren en daar betekenis aan geven)

Je kunt je beroepshouding ontwikkelen tijdens je opleiding, maar de aanleg moet aanwezig zijn.

Slide 12 - Tekstslide

Wat heb je deze les geleerd over grenzen stellen?

Slide 13 - Open vraag

grenzen stellen, weigeren
zeg geen "ja" als je "nee" bedoelt
geen smoesjes
spreek in ik vorm
geef reden 
ben duidelijk in "nee",  ook nonverbaal

Slide 14 - Tekstslide

richtlijnen assertiviteit
duidelijk en rustig aangeven wat je wilt
ik vorm gebruiken
geef argumenten waarom, zonodig alternatief oplossing
geen lang verhaal

Slide 15 - Tekstslide

oorzaken van niet assertief reageren
bescheidenheid ( je minder voelen dan de ander)
bang ( om iets doms te zeggen, niet aardig gevonden worden)
te hoge verwachtingen ( de ander weet wat ik wil)
verlegenheid
schuldgevoel
groepsdruk 
eigen keuze

Slide 16 - Tekstslide

Een verzoek op een prettige manier weigeren 
De volgende richtlijnen:
  • Laat duidelijk en rustig horen wat je wilt of wat je juist niet wilt.
  • Gebruik de ik-vorm
  • Geef aan waarom je iets wilt of niet wilt
  • Geef suggesties voor een oplossing of zoek samen naar een oplossing
  • Maak er geen lang verhaal van, maar houd het kort
Bv. Bedankt voor de uitnodiging, maar het gaat mij niet lukken/het past niet in mijn agenda/ik kan je helaas niet helpen op dit moment.

Iedereen heeft het recht om nee te zeggen. Grenzen stellen lijkt egoïstisch, maar als je je eigen belangen goed bewaakt, ben je meer in balans en beter in staat om iets voor anderen te betekenen.

Slide 17 - Tekstslide

timer
2:00
Grensoverschrijdend gedrag

Slide 18 - Woordweb

Casus Ethisch Dilemma
Shania is 25 jaar en werkt sinds een maand als vestigingsmanager bij Groothandel Verfjes. Hiervoor heeft zij regelmatig overleg met magazijn chef Geert.
Geert heeft nu tijdens het overleg een aantal keren een opmerking gemaakt waarbij Shania zich ongemakkelijk voelde. Ze durft dit niet aan te geven, omdat zij gewend is vanuit haar opvoeding om mannen niet tegen te spreken. Daarbij zit Shania in de proefperiode en kan zij zich niet permitteren om haar baan te verliezen. Geert gaat steeds een stap verder. Eerst noemt hij haar de lekkerste manager die zij ooit hebben gehad, later raakt hij haar knie steeds aan en gisteren streek hij langs haar borst, toen hij de koffiebekers op tafel zette. Shania voelt zich steeds ongelukkiger, thuis kan zij hier niet over praten. Thuis is zij de vrouw en moet zij haar moeder meehelpen, er wordt niet naar haar geluisterd. Daarnaast heeft het gezin het financieel niet makkelijk en is het loon van Shania hard nodig. Op het werk is Shania de manager en Geert is een geliefde collega. Shania wil heel graag dat het gedrag van Geert stopt en zou hier een stap in willen zetten.

Casus 
 Shania is 25 jaar en werkt sinds een maand als vestigingsmanager bij Groothandel Verfjes. Hiervoor heeft zij regelmatig overleg met magazijn chef Geert.
Geert heeft nu tijdens het overleg een aantal keren een opmerking gemaakt waarbij Shania zich ongemakkelijk voelde. Ze durft dit niet aan te geven, omdat zij gewend is vanuit haar opvoeding om mannen niet tegen te spreken. Daarbij zit Shania in de proefperiode en kan zij zich niet permitteren om haar baan te verliezen. Geert gaat steeds een stap verder. Eerst noemt hij haar de lekkerste manager die zij ooit hebben gehad, later raakt hij haar knie steeds aan en gisteren streek hij langs haar borst, toen hij de koffiebekers op tafel zette. Shania voelt zich steeds ongelukkiger, thuis kan zij hier niet over praten. Thuis is zij de vrouw en moet zij haar moeder meehelpen, er wordt niet naar haar geluisterd. Daarnaast heeft het gezin het financieel niet makkelijk en is het loon van Shania hard nodig. Op het werk is Shania de manager en Geert is een geliefde collega. Shania wil heel graag dat het gedrag van Geert stopt en zou hier een stap in willen zetten.

Slide 19 - Tekstslide

Stappenplan Ethiek
Fase 1; Verkenning 
Stap 1; Welke vragen roept de casus bij jou op? 

Fase 2; Explicitering

Stap 2;
Wat is de morele vraag ?
Stap 3; Wat zijn de handelingsmogelijkheden?
Stap 4; Welke informatie ontbreekt ?

Fase 3; Analyse
Stap 5;  Wie zijn de betrokkenen en wat zijn hun perspectieven (mogelijkheden) ten opzichte van het probleem? 
.

Stap 6; Welke argumenten zijn er en wat is relevant voor deze casus. 

 Fase 4; Afweging 
Stap 7 +8; Wat zijn de argumenten en welk ‘gewicht’ kun je hieraan hangen? Welke handelingsmogelijkheden hebben dan de voorkeur? 

Fase 5; Aanpak 

Stap 9;
Welke concrete stappen kunnen nu worden genomen?  
 
Het stappenplan (Bolt, Verweij, & Delden, 2010)

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Video

Grenzen 
Een grens is een  scheidingslijn. 
Zichtbare grenzen
Denkbeeldige grenzen

Slide 22 - Tekstslide

Persoonlijke grenzen 
Een persoonlijke grens, scheidingslijn die jij persoonlijk maakt.
  •  Vanuit jouw opvoeding 
  •  Vanuit normen en waarden
  •  Vanuit cultuur en omgeving 
  •  Vanuit opgedane ervaringen
  •  Vanuit eigen overtuigingen. (aardig gevonden worden) 

Slide 23 - Tekstslide

Persoonlijke grenzen 
Intieme zone                    
Persoonlijke zone            
Sociale zone                        
Publieke zone                    

Slide 24 - Tekstslide

Persoonlijke grenzen 

Slide 25 - Tekstslide

Werkvorm mijn Sociale cirkel 
Grenzen stellen is ook jouw persoonlijke ruimte aangeven. Om jouw persoonlijke ruimte aan te geven ga je op papier 4 cirkels maken (Zie voorbeeld figuur 1). In de eerste cirkel sta je zelf, daarna vul je per ring in wie of wat het dichtstbij mag komen. Waar staat bijvoorbeeld jouw liefde, jouw familie, de docenten en de kassamedewerker van de winkel?
Vul dit op het papier in.

Slide 26 - Tekstslide

Persoonlijke grenzen 
Intieme zone                      0-45 cm
Persoonlijke zone            45-120 cm
Sociale zone                       120-360 cm 
Publieke zone                    360-750 cm

Slide 27 - Tekstslide

Professionele grenzen 
Deze grens hanteer je in de uitoefening van je functie.
De grens wordt gesteld door; 
  • Door jezelf
  • Functie en positie 
  • Het bedrijf waar je werkt (protocollen/procedures/werkwijzen) 
  • De wetgeving 

Slide 28 - Tekstslide

Grensoverschrijdend gedrag 
Je weet nu wat je eigen persoonlijke grens is en daarbij wat een professionele grens in kan houden. 
Die gestelde grenzen kunnen worden overschreden.

Grensoverschrijdend gedrag 

Slide 29 - Tekstslide

Definitie grensoverschrijdend gedrag

Grensoverschrijdend gedrag is het toebrengen van (ernstige) schade op fysiek, mentaal
en emotioneel vlak.

Slide 30 - Tekstslide

Vormen grensoverschrijdend gedrag
  • Seksueel
  • Psychisch
  • Fysiek 
  • Discriminatie 
  • Financiele en materiele uitbuiting 

Kan in lichte naar zware vorm voorkomen. 


Slide 31 - Tekstslide

Opdracht;  vormen van grensoverschrijdend gedrag 
  1. Duo's;Schrijf 2 voorbeelden bij elke vorm van grensoverschrijdend gedrag. 1 voorbeeld van een lichte vorm en 1 voorbeeld van een zware vorm. 
  2. Overleg in viertallen jullie voorbeelden. (geen fout antwoord mogelijk)
  3. We bespreken klassikaal twee voorbeelden per vorm. 

Slide 32 - Tekstslide

Omgaan met grensoverschrijdend gedrag 
De basis om assertief te zijn
Ken je eigen persoonlijke grens 
      Opvoeding, normen en waarden, cultuur/omgeving,                          ervaring en overtuigingen, gevoel. 
Ken je professionele grens
       Functie,positie,macht,bedrijf,wetgeving.
                                       Jouw eigen grens 

Slide 33 - Tekstslide

Dilemma's die jij kunt voelen
Grens stellen en .....
  • Aardig gevonden willen worden.
  • De ander geen pijn willen doen.
  • Twijfelen of jij het wel juist hebt.
  • Angst om het contact te verliezen.
  • Angst voor je baan of negatieve beoordeling. 

Slide 34 - Tekstslide

Drie stappen methode 
Grenzen kunnen stellen is het tegenovergestelde van: over je heen laten lopen, pleasen, misbruik van je laten maken. Het gevolg van te weinig je grenzen aangeven is dat je je niet serieus genomen voelt, dat je niet gezien wordt of dat je geen respect ervaart.


https://www.cesartherapie.nl/blog/leren-grenzen-stellen-jezelf-oefeningen

Slide 35 - Tekstslide

Drie stappen methode
Het kan zijn dat je bang bent dat mensen je niet meer aardig vinden, of dat je het rot vindt dat je iemand teleurstelt, of dat je je schuldig voelt als je een grens stelt.
Het gekke is dat mensen die goed en duidelijk hun grenzen kunnen aangeven vaak meer aanzien genieten en meer gerespecteerd worden en geregeld aardig gevonden worden.
https://www.cesartherapie.nl/blog/leren-grenzen-stellen-jezelf-oefeningen

Slide 36 - Tekstslide

bij vaak en veel jouw eigen grenzen (laten) overschrijden
vermoeidheid
ontevreden gevoel
irritaties
nukkig gedrag
sacherijnig gevoel
ongeduld
boosheid
lusteloos worden
geen zin hebben in….

Teleurstelling 

Slide 37 - Tekstslide

De drie stappen om je grens te stellen 
een milde communicatiemethode

  1. Begin met wat je aan gedrag ziet;  Ik zie/merk/constateer dat je .............. (uiting geven aan wat er gebeurd) 
  2.  Daarna zeg je; Ik begrijp dat je..... (begrip tonen voor de ander zijn uitgangspunten) 
  3. Je sluit af met; Dat neemt niet weg dat...concluderend wil ik dat...Ik wil dat (hiermee geef je, kort en duidelijk, de grens aan)
Voorbeeld; Ik hoor dat je mij stom noemt, ik begrijp dat je iets niet leuk vindt, dit neemt niet weg dat jij mij niet stom mag noemen. 

Slide 38 - Tekstslide

Stel de grens volgens de 3 stappen bij
de onderstaande situatie
Situatie ; 

Je bent op stage en moet de schappen bijvullen. De manager komt naar je toe en zegt dat jij morgen alleen de afdeling moet draaien. Dit is namelijk goedkoper en dan kan jij het goed leren.
Jij durft niet de verantwoording te hebben over de afdeling, daarnaast mag dit ook niet. 
                   Stel je grens op volgens de drie stappen. 

timer
7:30

Slide 39 - Tekstslide

Lichaamstaal bij grenzen stellen
       Wat kan lichaamstaal betekenen bij het grenzen stellen?           Doel van deze oefening is om fysiek (lichamelijk) te ervaren hoe het is om stevig te staan.     
  • meer zelfvertrouwen
  • weerbaarder
  • beter grenzen stellen 
Oefening Stevig Staan


Slide 40 - Tekstslide

 Oefening Stevig Staan
De oefening:
  • Ga met beide benen stevig op de grond staan. 
  • Zet je voeten op heupbreedte. 
  • Buig door je knieën en kom weer omhoog. Bij het buigen adem je in en als je weer omhoog komt adem je uit en duw je je voeten nog steviger de grond in. 
  • Je knieën zijn licht gebogen. 
  • Richt je blik op één punt.

Slide 41 - Tekstslide

Grenzen stellen 
Oefening grens stellen + stevig staan
Vorm tweetallen

Stel je grens
+
stevig staan 
timer
15:00

Slide 42 - Tekstslide

Einde workshop 

Slide 43 - Tekstslide