4.1 Patronen: welvaart en welzijn

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

4.1 Patronen: welvaart en welzijn

Herhaling: Wereld

V6

Lesdoel

Aan het eind van de les:

• Kan je welvaartverschillen tussen landen berekenen en interpreteren. 
• Kun je de problemen bij het meten van welvaart uitleggen. Je weet hoe je een land dat behoort tot het centrum, tot de semiperiferie en tot de periferie kunt herkennen en typeren op economisch terrein.
  
• Je begrijpt het verband tussen het verschil in welvaart aan de ene kant en de verdeling van de beroepsbevolking aan de andere kant.
  
• Je begrijpt dat een verschuiving in de internationale arbeidsdeling zichtbaar is in de verdeling van de beroepsbevolking.
  
• Je kunt relaties leggen tussen ruimtelijke spreidingspatronen binnen een gebied en tussen gebieden.

Meten van welvaart:

• BBP per inwoner
• Samenstelling van de beroepsbevolking
• VN-index/welzijnsindex
• overige: samenstelling beroepsbevolking, toegang tot basisbehoeften, voedselsituatie, beschikbaarheid telefoon en computer

BNP

• BNP= alle inkomsten van een land
  
• BBP= alle productie van een land (zonder buitenlandse inkomsten)

• per hoofd/per inwoner
  

Problemen:

• verschil in koopkracht           
• informele sector ontbreekt 
• sociale ongelijkheid                
• regionale ongelijkheid           

VN-welzijnsindex (HDI)

BNP + levensverwachting en analfabestisme

Welk land kent meer ongelijkheid?

Wereldsysteem

Beroepsbevolking. Welke algemene regel kan je uit de kaart opmaken?

Gebruik een hoe-hoe zin.

Ontwikkeling beroepsbevoling

Drie veranderingen:

1. Agrarische revolutie
2. Industriële revolutie
3. Opkomst dienstenmaatschappij

Oorzaak?

Gevolg:

Verschuiving internationale arbeidsverdeling

Zichtbaar aan: 

• Verdeling beroepsbevolking
• Samenstelling exportpakket

Wereldsysteem

Centrum: grote dienstensector. Levert hoogwaardige industrie en vooral veel diensten. Importeert landbouw en laagwaardig industriele producten

Semi-periferie: levert veel industriele producten en koopt halffabikaten en dure eindproducten

Periferie: levert grondstoffen en landbouwproducten

Grondstofafhankelijkheid

Positief of negatief?

Waarom?

nos.nl

Nadelen

1. Prijzen grondstoffen stijgen minder snel dan prijzen eindproduct
2. Prijzen grondstoffen fluctueren op wereldmarkt
3. Gevaar voor misoogsten

Conclusie

Hoe zie je aan de verdeling van de beroepsbevolking in welke fase van ontwikkeling een land zit?