Straffen in Nederland

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Straffen in Nederland

Lesdoelen

• Leerlingen weten hoe het strafsysteem in Nederland eruit ziet 
• Leerlingen weten hoe de verschillende visies tegen een levenslange celstraf aankijken
• Leerlingen weten hoe verschillende optieken tegen levenslange celstraf aankijken
• Leerlingen weten hoe het humanisme en het christendom tegen levenslange celstraf aankijken 
• Leerlingen weten waar het waardenconflict bij levenslange celstraffen ligt
• Leerlingen kunnen antwoord geven op de ethische vraag

Ethische vraag

Is het menswaardig om mensen levenslang op te sluiten?

Ethische visies

• Plichtsethiek
• Utilisme
• Beginselethiek  

Is het vanuit de plichtsethiek menswaardig om mensen levenslang op te sluiten?

Ja

Nee

Uitleg antwoord

In de plichtsethiek kijk je naar de bedoeling van de mensen die de handeling uitvoerden, wat waren ze van plan toen ze handelden? Een goede handeling is  een handeling die wordt gedaan met goede bedoelingen. Je moet zo handelen dat je niet de verkeerde dingen doet.

Het antwoord is dus ja want de mensen die levenslang krijgen, hebben een slechte handeling gedaan en horen hier dus straf voor te krijgen.

Is het vanuit de utilisme menswaardig om mensen levenslang op te sluiten?

Ja

Nee

Uitleg antwoord

Binnen het utilisme gaat het niet om de handeling zelf maar om de gevolgen van de handeling. Bevordert deze handeling het geluk en welzijn van zoveel mogelijk mensen dan is deze handeling goed.

Het is dus menswaardig om mensen levenslang op te sluiten volgens het utilisme. De veroordeelde heeft namelijk een handeling gedaan die het geluk en welzijn van zoveel mogelijk mensen niet bevordert. En een levenslange gevangenisstraf bevordert waarschijnlijk wel het geluk en welzijn van zoveel mogelijk mensen. Doordat de samenleving veiliger wordt en mensen gerechtigheid voelen. 

Is het vanuit de beginselethiek menswaardig om mensen levenslang op te sluiten?

Ja

Nee

Uitleg antwoord

Bij beginselethiek wordt steeds een beginsel als uitgangspunt genomen voor de ethische beslissing. Een definitie van beginselethiek is: bij de oplossing van een ethisch probleem dient steeds recht gedaan te worden aan een of meer beginselen. In dit geval is dat dus de grondwet.

Het antwoord is dus ja, want iemand heeft de vrijheid van iemand anders ingeperkt en deze vrijheid staat vast in de grondwet. En hierdoor heeft die persoon zijn eigen verantwoordelijkheid tegenover de wet overschreden.

Hoe denkt de economisch optiek over mensen levenslang op sluiten?

Economische Optiek

Het is erg duur om een gevangene levenslang op te sluiten. Een gevangene kost namelijk zo'n 250 euro per dag!

 Echter is de vraag wat een goede oplossing is de doodstraf is namelijk nog duurder. (De Witte, D (2009, 18 maart) Doodstraf uitvoeren is duurder dan levenslang geven. https://businessam.be/doodstraf-uitvoeren-is-duurder-dan-levenslang-geven-exp-104743/ ) En de vraag is of dit een ethisch verantwoorde straf is. De crimineel minder lang opsluiten is goedkoper maar de vraag is of de straf dan rechtvaardig is. 

Hoe denkt de juridische optiek over mensen levenslang op sluiten?

Juridische Optiek

Levenslang is niet meer in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). (2017,5 september) Levenslang niet meer in strijd met mensenrechten. NOS. https://nos.nl/artikel/2191488-levenslang-niet-meer-in-strijd-met-mensenrechten 

Wat is de visie van het humanisme over levenslange celstraf?

Humanisme

Het humanisme is een open levensbeschouwing die zich richt op reflectie en dialoog. Het is een kritische en vernieuwende beweging die er van uit gaat dat de mens een autonome en verantwoordelijke rol heeft in de vormgeving van zijn bestaan. Het moderne humanisme bouwt voort op een rijke traditie van denkbeelden en waarden. Het is een politiek en moreel streven naar een humanere samenleving. Humanisme staat voor waarden als vrijheid, verantwoordelijkheid, rechtvaardigheid en waardering voor de kracht van diversiteit.

Het humanisme vind een levenslange gevangenisstraf moreel onhoudbaar. (Compas et al,2017)  Vrij en Menswaardig: meerjarenbeleidsplan. Het Humanistisch Verbond. https://files.humanistischverbond.nl/cms/files/vrij-en-menswaardig-meerjarenbeleidsplan-2017-2021.pdf

Wat is de visie van het christendom over levenslange celstraf?

Visie Christendom

De paus heeft zich tegen een levenslange gevangenisstraf gekeerd. Hij vindt zo'n straf een 'verkapte doodstraf'. De levenslange gevangenisstraf is ook uit het wetboek van strafrecht van het Vaticaan geschrapt. (2014, 23 oktober) Paus keert zich tegen levenslange gevangenisstraf. Trouw. https://www.trouw.nl/nieuws/paus-keert-zich-tegen-levenslange gevangenisstraf~b565946b/

Waardenconflict

individuele vrijheid vs maatschappelijke veiligheid

Is het menswaardig om mensen levenslang op te sluiten? (Onderbouw je antwoord)

Controle Lesdoelen

• Leerlingen weten hoe het strafsysteem in Nederland eruit ziet 
• Leerlingen weten hoe de verschillende ethische visies tegen een levenslange celstraf aankijken
• Leerlingen weten hoe verschillende optieken tegen levenslange celstraf aankijken
• Leerlingen weten hoe het humanisme en het christendom tegen levenslange celstraf aankijken 
• Leerlingen weten waar het waardenconflict bij levenslange celstraffen ligt
• Leerlingen kunnen antwoord geven op de ethische vraag