Par. 5.3 Tekstdoelen activeren en overtuigen en feit of mening

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

	Vak: Nederlands Lezen
1.	Lesopening
2.	Lesdoel
3.	Terugblik
4.	Instructie
5.	Begeleid inoefenen
6.	Zelfstandig werken
7.	Evaluatie

Welkom!

Telefoon in de bak.

Neem plaats.

Jas uit.

Op tafel: Werkboek Nederlands of laptop en schrift dicht 

Tas op de grond.

Niet eten of drinken in de klas.

Presentie!

Lesdoel(en)

Aan het einde van deze les kan je:

• het verschil is tussen de tekstdoelen activeren en overtuigen herkennen en een voorbeeld daarvan benoemen
• het verschil tussen een feit en mening benoemen en herkennen in een tekst

Woensdag 14 mei 2025

Wat: Par. 5.3

Wanneer: 10:30-11:20

Hoe: Gezamelijk/ zelfstandig werken

Klaar: Par.5.3 opdrachten maken

HW: Par. 5.3 opdrachten maken

Lesdoel: Zie vorige slide!

Taaldoel: geen

Activeren en overtuigen

Een tekst die je wil overtuigen of activeren, heeft bijna altijd meer dan één tekstdoel.

Activeren en overtuigen

 De schrijver van een filmbespreking zal bijvoorbeeld altijd informatie geven over een film. Maar hij wil je toch vooral overtuigen dat je wel of juist niet naar de film moet gaan. Hij geeft daarom zijn mening over de film.

Ook in een advertentie staat meestal informatie over een product. Maar de schrijver van de advertentie wil vooral dat je het product koopt.

Als in een opdracht gevraagd wordt wat het tekstdoel is, noteer je altijd het belangrijkste tekstdoel.

Activeren (overhalen)

• De schrijver wil dat je iets wel of niet gaat doen
  
• Hij gebruikt hiervoor activerende teksten

Overtuigen

• De schrijver wil de lezer overtuigen van zijn mening.
  
• Hij gebruikt hiervoor 

overtuigende teksten.

Verwerkingsopdracht

Aanpak: 

Bij elk tekstdoel ( overtuigen en activeren) zoek je op  het internet naar 2 voorbeelden van 2 tekstsoorten die er het beste bij overtuigen en activeren passen. 

Knip en plak de teksten in een Wordbestand. 

Schrijf erbij wat het tekstdoel en de tekstsoort is.

Sla je de teksten op!

Feit of mening?

5.3 Lezen - feiten en meningen

Teksten kunnen bestaan uit feiten en meningen

feit	- Het Is echt zo of het is echt gebeurd - je kunt het controleren	- Roken is slecht voor je gezondheid - Hij veegt 42 kilo
mening	- Dit vindt iemand ergens van of dit denkt iemand ergens van - Iedereen kan een andere mening hebben	- Ik heb een hekel aan biologie - Joshua vindt biologie juist leuk.

Een mening is ...

1. waar
2. niet waar
3. van jou
4. controleerbaar

Feit of mening?
'Dit is een zin.'

1. feit
2. mening

Par. 5.3

Opdrachten maken

Ik heb het bloedheet!
Is dit een feit of mening?

1. Mening
2. Feit

Feit of mening?
Ik heb geen broers.

1. feit
2. mening

"levensgevaarlijk dus!"
Feit of mening?

1. Feit
2. Mening

Wat is een feit?

1. Een uitspraak die je kan controleren
2. Een feit is altijd waar
3. Een uitspraak van wat je vindt
4. Een feit is nooit waar

Wat is waar over een mening?

1. Dit is echt gebeurd.
2. Piet kan een ander antwoord geven dan Jan.
3. Het antwoord is voor Jan precies hetzelfde als voor Piet.
4. Een mening is nooit waar.

Een activerende tekst ...

1. wil jou als lezer vermaken
2. geeft de mening van de schrijver weer.
3. wil jou als lezer in actie brengen.
4. geeft informatie over een bepaald onderwerp.

In een overtuigende tekst wil je iemand ........

Met een overtuigende tekst wil je......?

1. Jouw mening duidelijk maken
2. Iemand overhalen om iets te doen
3. Iemand uitnodigen
4. Iemand informeren

activeren
(welke tekstsoort is correct?)

1. recensie
2. moppenpagina
3. reclametekst
4. krantenbericht

Overtuigen

1. etiket op de pindakaaspot
2. schoolboek
3. recept
4. recensie

Met een overtuigende tekst wil de schrijver je overtuigen van zijn mening. Hoe doet hij dat?

1. Hij gaat met hoofdletters schrijven.
2. Hij gaat schreeuwen.
3. Hij wil laat de lezer iets doen.
4. Hij gebruikt diverse argumenten.