Module 4B, les 3 (week 25)- Neurologische uitval en hoofdpijn

Triage Module 4B - Week 2

Neurologische uitval en hoofdpijn

2023-2024

 R.Koops

Hoe ziet de les er uit? 

• Vragen uit de vorige les?
• Vragen uit de voorbereiding hoofdpijn en neurologische 

        uitval?

• Doornemen neurologische uitval en hoofdpijn
• Oefenvragen met urgenties
• Casus oefenen
• Huiswerk 
  

Voorbereiding

• Nog vragen vanuit de vorige les wegraking en insult?
• Heb je medilect gemaakt van neurologische uitval en   hoofdpijn? Zo niet, mag je uit de les en deze gaan maken. 

      Je bent weer welkom als je het af hebt.

• Zijn er vragen vanuit de voorbereiding? 
  

Vragen inventariseren - na afloop evalueren of dit voldoende aan bod is gekomen

Wat komt er in jou op bij
het begrip
neurologische uitval?

Bij neurologische uitval kan er sprake zijn van uitval van:

Motoriek - verlamming

Gevoel - verdoofd/tintelingen

Gehoor

Gezichtsvermogen

Spraak

Neurologische uitval kennen we vooral van een CVA (ook wel beroerte genoemd) 

In digitale versie triagewijzer: Motorische uitval, parese (spierzwakte/verlamming) of afasie (moeite met spreken en woorden vinden) , maar ook coördinatiestoornissen (=ataxie - denk aan 'dronkemansloop' ) 

Waarvoor staat de afkorting CVA?
Ken je ook een ander woord hiervoor?

Bij neurologische uitval denken we vaak aan en CVA (dit hoeft niet altijd de oorzaak te zijn) 

Er is maar één soort CVA/beroerte

1. Waar
2. Niet waar

Herseninfarct - arteriële afsluiting

Hersenbloeding (bloedig CVA) 

Bloeding of afsluiting (infarct)

Weet je ook waar de afkorting TIA voor staat?
Wat is het verschil met een CVA?

LET OP! iedere TIA is een CVA tot het tegendeel bewezen is - je gaat dus niet eerst 24 uur afwachten!!

Kun jij de FAST-test uitleggen?

- Waarvoor staat de afkorting?

- Hoe kun je dit uitvragen?

- Moeten alle onderdelen afwijkend zijn om van neurologische uitval te spreken?

Face - gezicht - hangt er een mondhoek af? Je kunt patiënt vragen om met de tanden bloot te lachen 

Arms - is er uitval van kracht in de armen? - laat patiënt beide armen voor zich uitsteken

Speech - hoe is de spraak van patiënt? Dubbele tong? Onsamenhangend? brabbelend? 

Time - Hoe lang zijn de klachten al aanwezig? 

Wanneer 1 onderdeel afwijkend is en dit is recent ontstaan gaan we uit van een CVA

In het Nederlands: "mond - spraak - arm - beroertealarm"

Waarom is het van belang om te weten hoe lang de klachten al aanwezig zijn?
Bij U1 zie ik <12 uur en bij U2 zie ik >12 uur...?

Dit heeft te maken met de behandeling van een herseninfarct. 

Trombolyse: medicijnen die het stolsel op kan lossen kan tot 12 uur worden toegepast.

(in de boeken staat nog korter of langer dan 6 uur - de digitale versie houdt 12 uur aan als verschil tussen U1 en U2) 

Tot 24 uur nieuwe behandeling --> intra arteriële trombolyse

Tot 24 uur evt. ook trombectomie (via katheter het stolsel verwijderen) 

Je ziet in je boek dat je ook neurologische uitval kunt krijgen door een hernia. Wat weet jij van een hernia?

HNP hernia nuclei pulposi - tussenwervelschijf puilt uit - oefent daardoor druk uit op een zenuwwortel - dit geeft uitstralende pijn.

Ezelsbruggetje - pijn van een hernia neemt toe bij Hoesten, Niezen, Persen (HNP...)

Wanneer de druk op de zenuwwortel groter wordt kan dit leiden tot zenuwbeschadiging en neurologische uitval --> gevoelsstoornis of krachtsverlies

Bij nekhernia - neurologische uitval in de armen

Bij rughernia - neurologische uitval in de benen

Neurologische uitval door hernia: U3 

Andere oorzaken van neurologische uitval

Neurologische uitval kan ook worden veroorzaakt door andere ziektebeelden. Soms is het moeilijk om dit te onderscheiden van een CVA:

- Hersentumor (of metastasen) 

- Parese van Bell 

Voornaamste verschillen met CVA:

Hersentumor/metastase --> klachten ontstaan geleidelijk, waar ze bij een CVA veel sneller ontstaan

Parese van Bell: 

-Onschuldige aangezichtsverlamming, herstelt vaak spontaan

-Oorzaken o.a. oorontsteking, herpes zoster/simplex-virus, ziekte van Lyme, complicatie operatie, schedelletsel

-Verschil met CVA: bij CVA alleen spieren rondom mond verlamd, bij perifere facialisparese de hele gezichtshelft – wenkbrauwen niet meer fronsen, oog niet meer sluiten, mond niet bewegen

Peter belt over zijn vrouw: Haar mond hangt helemaal scheef aan de rechterkant en ze praat raar...een uur geleden was dit nog niet zo. Jij:

1. Geeft advies om dit nog even aan te zien, mogelijk een TIA, dit gaat binnen 24 uur over
2. Maakt een afspraak over enkele uren
3. Stuurt de huisarts op spoedvisite
4. Stuurt gelijk een ambulance

U1 urgentie, neurologische uitval (niet door een hernia) < 12 uur - mvr. kan een CVA hebben. 

Marije is bekend met een hernia in haar nek. Nu heeft ze het gevoel dat ze in haar linkerarm minder kracht heeft. Jij:

1. Maakt een afspraak binnen een uur voor Marije
2. Stuurt een ambulance naar Marije toe, ze heeft immers neurologische uitval
3. Maakt met Marije een afspraak binnen enkele uren
4. Stelt Marije gerust, deze klachten horen bij een hernia en gaan vanzelf over

U3 urgentie - neurologische uitval door hernia

Welke van de volgende antwoorden hoort bij urgentie U2?

1. Coördinatiestoornis langer dan 12 uur, korter dan 24 uur
2. Coördinatiestoornis korter dan 12 uur
3. Coördinatiestoornis langer dan 24uur
4. Neurologische uitval door hernia

Antwoord B en C zijn U1 urgenties

Antwoord D is U3 

Hoofdpijn

Hoofdpijn

Wat zijn 3 gevaarlijke aandoeningen waardoor je hoofdpijn kunt krijgen? 

Wat zijn de symptomen die hierbij horen? 

SAB

Meningitis

CVA

SAB = sub-arachnoïdale bloeding. Er wordt soms een knapje gevoeld, ontstaat acuut en vaak bij lichamelijke inspanning. Hierbij zie je bij een acute fase vaak niet direct uitval of bewustzijnsverlies.

Een SAB gaat vaak samen met een heel plotselinge, zeer zware, hoofdpijn die zo uit het niets komt opzetten. De intensiteit van deze hoofdpijn is vaak de ergste hoofdpijn die er ooit ervaren is. Het wordt soms omschreven als een hoofdpijn die ‘als een donderslag inslaat’. Andere klachten zijn o.a. misselijkheid en een stijve nek.

Hoofdpijn vervolg

Welke minder gevaarlijke hoofdpijnklachten ken je? 

Wat voor een adviezen kun je geven? 

sinusitis : pijn bij het vooroverbuigen, drukkende pijn slijmvliezen laten slinken neusspray/druppels  Xylometazoline 

clusterhoofdpijn: éénzijdige hoofdpijn, duurt vaak een half tot 2 uren, 1 tranend oog en het neusgat is verstopt Zuurstoftherapie, meteen als het opkomt, of injectie Sumatriptan . medicatie Verapamil om aanval te voorkomen, verder alleen pijnstilling 

spanningshoofdpijn doffe drukkende pijn in de schedelhuid slapen of nek wordt niet erger bij inspanning duur enkele uren of dagen, zonder misselijkheid. Opzoek gaan naar wat spanning/stress geeft en dat vermijden,, houding afwisselen,onspannen en PCM maximaal 

migraine:  Vaak éénzijdige pijn, die een paar uur tot paar dagen kan duren, gaat samen met misselijkheid, overgeven, overgevoeligheid voor licht of geluid. Soms zien van aura of sterretjes of flitsen, soms met uitvalsverschijnselen 

patiënt moet rust nemen en aanval uitliggen, vaak in donkere kamer en meteen een pijnstiller nemen. Innemen van PCM en NSAID

Medicatie via huisarts -> Imigran, Sumatriptan

medicatiehoofdpijn:  chronische hoofdpijn, komt voor als er veelvuldig pijnmedicatie wordt gebruikt, 3 maanden of langer dagelijks, gewenning , als medicatie een keer niet gebruikt wordt ook sprake van hoofdpijn. stoppen is helpend, vaak eerst toename van hoofdpijn, maar daarna is het weg. 

OF

Zoals slecht slapen, 

veel cafeïne 

Ook kan dit komen door:

Griep, verkoudheid, bijholteontsteking

Meestal is de oorzaak van hoofdpijn niet ernstig.

Soms kun je zelf iets doen aan de oorzaak.

Hoofdpijn contactadvies

Wat wordt je contactadvies?

Wanneer moet de patiënt weer bellen? 

Bij verergering van de klachten, dus bijv. nekstijfheid, meer pijn, petechiën, zieke indruk

Als de adviezen niet hebben geholpen

Of als de klachten na een aantal dagen niet verbeteren

Aan de slag!

Speel de door jou geschreven casussen uit met een klasgenoot. 

Denk aan je leerdoel (n.a.v. feedback midiproeve) 

Geef elkaar gericht feedback

Maak het elkaar niet te makkelijk

Vul ook een SOEP formulier in

Denk aan een emotie

Huiswerk

Volgende les en laatste les:

Oorklachten en duizelig

• Maak Medilect: oorklachten en duizelig

• Voorbereiden + casus schrijven (2x): 

1 van oorklachten en 1 van duizelig

Let op! TOETS KT1 is in week 27:

Zorg dat je alle MEDILECT heb ingeleverd in het inleverbakje in Cum Laude,

uiterlijk vrijdag 28 juni 18.00uur!