10.5 Giftige stoffen

10.5 Giftige stoffen
1 / 17
volgende
Slide 1: Tekstslide
ScheikundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

In deze les zitten 17 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

10.5 Giftige stoffen

Slide 1 - Tekstslide

Deze les
  • Introductie giftige stoffen
  • Filmpje RIVM
  • Uitleg 10.5
  • Maken 31, 32, 34, 35
  • Keuze: oefenen rekenen met TGG in havo 4 boek of examenvraag

Slide 2 - Tekstslide

(Bio)chemische wapens: feit of fictie?


Wat is het verschil tussen security en safety?

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Video

Security vs. safety
(Bio)security: keep bad people away from bad bugs

(Bio)safety: keep bad bugs away from bad people


Slide 5 - Tekstslide

Twee uitvindingen met goede bedoelingen...
Dynamiet:
bedoeld voor de mijnbouw
Sarin (zenuwgas):
bedoeld als pesticide

Slide 6 - Tekstslide

Verdrag biologische (1972) en chemische wapens (1993)
  • Wereldwijd verbod op de ontwikkeling, de productie en het aanleggen van voorraden van bacteriologische (biologische) en toxinewapens. 

  • Wereldwijd verbod op het gebruik en het in voorraad hebben van chemische wapens.

  • Controle door 'Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons' (OPCW)

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Video

Giftige stoffen 
“Poison is in everything, and no thing is without poison. The dosage makes it either a poison or a remedy.”

Uitspraak Paracelsus, zweedse arts (1493-1541)

Slide 9 - Tekstslide

LD-50 

  • LD-50 is maat voor acute giftigheid (lethal dose)
  • Dit is de dosis waarbij de helft van de proefdieren overlijdt, uitgedrukt in mg per kg lichaamsgewicht.

  • Binas 95 voetnoot 2

Slide 10 - Tekstslide

Bij een relatief giftige stof, is de LD-50 dan (relatief) hoog of juist laag?
A
Hoog
B
Laag
C
Geen idee

Slide 11 - Quizvraag

Voorbeeld: botulinetoxine
  • Meest potente gif dat bekend is.
  • Neurotoxisch: eiwit legt zenuwcellen tijdelijk stil.
  • LD-50 = 0,2 ng per kg
  • Wordt in zeer lage doseringen toch 
gebruikt als cosmetisch hulpmiddel.

Slide 12 - Tekstslide

Voorbeeld: atropine
  • Wordt verkregen uit de dodelijkste bessen van de wolfskers (Atropa belladonna).



  • ± 10 bessen zijn dodelijk voor een mens.
  • Werd gebruik om pupillen te verwijden, wat vroeger als schoonheid (belladonna) werd gezien.
  • In moderne geneeskunde o.a. gebruikt bij hartritmestoornissen.

Slide 13 - Tekstslide

ADI-waarde
  • Aanvaardbare dagelijkse inname (acceptable daily intake)
  • Binas 95
  • Aantal mg per dag per kg lichaamsgewicht dat een persoon binnen mag krijgen zonder gezondheidseffecten.
  • Voor medicijnen en additieven in voedingsmiddelen.


Slide 14 - Tekstslide

TGG-waarde
  • Tijd Gewogen Gemiddelde
  • Binas 97A

  • Maximale concentratie van een stof waar een volwassen persoon gedurende 8 uur (soms 15 min) per dag, gedurende een heel arbeidsleven, aan mag worden blootgesteld zonder gezondheidsproblemen.
  • Uitgedrukt in ppm of mg per m3



Slide 15 - Tekstslide

Rekenvoorbeeld TGG
  • TGG ammonia (8 uur) = 14 mg / m3
  • (massa)ppm = (massa stof X / massa totaal) * 106
  • massa stof X = 14 mg = 0,014 g
  • volume totaal (lucht) = 1 m3 = 1,293 kg (dichtheid lucht) = 1293 g
  • Invullen in formule geeft 11 (10,82) massa ppm.


Slide 16 - Tekstslide

Aan de slag

  • Maken 31, 32, 34, 35
  • Examen 2017-I opgave Contrastmiddel voor MRI-scans

Keuze: 
  • Oefenen rekenen met TGG in havo 4 boek (H2 vraag 28, 29, 31DE) 

Slide 17 - Tekstslide