Les 8: Hoe verloopt een rechtszaak

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Les 8 - Hoe verloopt een rechtszaak  

Welkom!

H6: Rechtsstaat

Wat gaan we vandaag doen?

Opening & mededelingen 

Uitleg met opdrachten  

Zelfstandig aan het werk

Afsluiting met check-out

Terugblik: Officier van Justitie

• Aanklager (namens het Openbaar Ministerie)

• Leidt het opsporingsonderzoek

• Beslist of de verdachte naar de rechter gaat

• Eist in een strafzaak en bepaalde straf 
• Zorgt dat de straf wordt uitgevoerd

Wat kan de officier van justitie NIET doen?

1. Een waarschuwing geven
2. Boete geven
3. Een gevangenisstraf geven
4. Doorsturen naar rechter (vervolgen)

Wel of niet naar de rechter?

• Seponeren =niet vervolgen

• Schikken of transactie =boete/andere lichte straf geven

• Vervolgen =rechtszaak

Wat leer ik deze les?

• het verschil tussen verschillende rechters
• hoe een rechtszaak verloopt
  
• de rechten en plichten van de verdachte en slachtoffers
• de rechten van slachtoffers

Ik leer...

Pech...naar de rechter!

• Dagvaarding (waarom, wanneer, waar)

• Rechtszitting 
  

• soms bij verstek veroordelen
  

De blinddoek

Het zwaard

De weegschaal

Het wetboek

Evenwichtigheid van bewijzen en getuigenissen.

Het recht om een vonnis uit te spreken.

Wet zegt de wet?

Onpartijdigheid

Welke rechter behandelt wat denk je? 

Beantwoord dat bij de volgende dia!

Behandelt ingewikkeldere en zwaardere misdrijven

Behandelt alle misdrijven waarvoor max 12 maanden straf geëist kan worden

Behandelt overtredingen

Kantonrechter

Politierechter

Meervoudige kamer

Kantonrechter

Politierechter

Meervoudige kamer

behandelt alle misdrijven waarvoor max 12 maanden straf geëist kan worden

behandelt overtredingen

behandelt ingewikkeldere en zwaardere misdrijven

Wie zit waar in de rechtbank: https://wiezitwaar-rechtszaal.tools.prodemos.nl/

Hoe verloopt 

een rechtszaak?

Wetboek van strafvordering

Hierin staat hoe de strafrechtelijke procedure verloopt.

Welke 8 fasen kent een rechtszaak?

Verloop rechtszaak

1. Opening

2. Aanklacht

3. Verhoor getuige(n)

4. Verklaring/verhoor verdachte

5. Requisitoir

6. Pleidooi

7. Laatste woord

8. Vonnis

De advocaat verdedigt de verdachte.

Oproep voorafgaand aan de zitting. Brief van de officier van Justitie. Er staat in waar je van verdacht wordt en waar de zitting plaatsvindt

De verdachte kan nog zijn excuus aanbieden aan het slachtoffer of zijn onschuld benadrukken.

De rechter controleert de gegevens van de verdacht en noemt zijn rechten

De rechter ondervraagt de verdachte. De advocaat en de officier van justitie mogen getuigen en deskundigen ondervragen.

De officier van justitie lees het strafbare feit voor waar de verdachte van beschuldigd wordt. 

De rechter legt uit of hij het bewezen acht dat de verdachte het strafbare feit heeft gepleekd en welke straf hij krijgt opgelegd. 

De officier van Justitie probeert aan te tonen dat de verdachte schuldig is en vraagt de rechter om een bepaalde straf, de eis. 

Laatste woord

Opening

Pleidooi

Terechtzitting

Vonnis

Dagvaarding

Tenlastelegging

Requisitoir

1. 

De opening

Controleren van jouw gegevens

2. 

De aanklacht

De officier van justitie leest de aanklacht (=tenlastelegging) voor

3. 

Het getuigenverhoor

Mensen die iets gehoord of gezien hebben dat met de zaak te 

maken kan hebben. Getuigen mogen niet liegen.

4. 

Het verhoor van de verdachte

Eerst zelf vertellen wat er is gebeurd. Dan ondervragen de rechters, de officier van justitie en je eigen advocaat jou.

5. 

Het requisitoir

De officier van justitie zet na de ondervragingen alles nog even op een rijtje en komt met de strafeis

6. 

Het pleidooi

Jouw advocaat gaat jou verdedigen en vraagt om vrijspraak of een lichte straf. Soms doet de verdachte zelf zijn verdediging

7. 

Het laatste woord

Als verdachte heb je altijd het laatste woord. Je kunt ook nog iets zeggen over de strafeis van de officier

8. 

De uitspraak

De rechter vertelt of je schuldig of onschuldig bent en welke straf hij wil geven. Meestal is de uitspraak of het vonnis pas later

Spreekrecht

Rechten van slachtoffers

Rechten van verdachten

Recht op schadevergoeding

Recht te weten

Recht op slachtofferhulp

Advocaat

Zwijgrecht

Recht op informatie

Rechten van slachtoffers

• Spreekrecht
• Recht op   schadevergoeding
• Recht op   slachtofferhulp
• Recht op informatie

Rechten van verdachten

• Recht op een goede reden 
• Recht te weten
• Advocaat recht
• Zwijgrecht
• Beperkte tijd vastgehouden
• Hoger beroep
• Eerlijk proces

0

Welk onderdeel van de rechtszaak zagen we net?

Welk onderdeel van de rechtszaak zagen we net in de video?

1. Verhoor
2. Requisitoir
3. Laatste woord
4. Aanklacht

04:13

Welk onderdeel van de rechtszaak is dit?

Welk onderdeel van de rechtszaak is dit?

1. Vonnis
2. Laatste woord
3. Verklaring
4. Opening

02:25

Aanklacht en ondervraging

Aanklacht: de officier van justitie leest voor van welk misdrijf de verdachte wordt beschuldigd.

Ondervraging: de rechter, de officier van justitie en de advocaat stellen vragen aan de verdachte. 

03:56

Verklaring

Het slachtoffer legt uit wat er gebeurd is.

13:45

Requisitoir

De officier van justitie legt uit waarom de verdachte schuldig is en eist een straf. 

15:54

Onschuldpresumtie

Je bent onschuldig tot het tegendeel bewezen is.

In Nederland hoef je niet te bewijzen dat je onschuldig bent. Dit betekent dat je onschuldig bent totdat de rechter bewijst dat je schuldig bent. 

16:55

Laatste woord en vonnis

De verdachte mag als laatst nog iets zeggen in het proces. 

Vonnis: de rechter bepaalt of de verdachte schuldig is en welke straf hij krijgt.

Wat vind jij van de straf die meneer heeft gekregen?

Wat vind jij van de straf die meneer heeft gekregen? 

16:55

Hoe herken je de onschuldpresumptie in het pleidooi?

Hoe herken je de onschuldpresumptie in het pleidooi? 

De advocaat wijst de rechter erop dat er onvoldoende bewijs is voor mishandeling, omdat de vrouw nooit een arts heeft bezocht. Vanwege onvoldoende bewijs, kan de verdachte volgens de advocaat niet schuldig worden bevonden voor dit feit. Voor overige feiten is echter wel bewijs en daarvoor wordt hij wel schuldig bevonden. 

15:54

Pleidooi

De advocaat van de verdachte vertelt waarom de verdachte geen of minder straf verdient. 

03:56

Hoe herken je het legaliteitsbeginsel in de video?

Hoe herken je het legaliteitsbeginsel in de video? 

De rechter noemt strafbare feiten op die de verdachte heeft gepleegd. 

03:56

Legaliteitsbeginsel

Je bent alleen strafbaar als je wetsregels overtreedt.

Je bent alleen strafbaar als je wetsregels overtreedt. Daarom moeten wetten met de tijd mee gaan en aangepast worden.  Als iets niet in de wet staat, ben je niet strafbaar

02:25

Op welk recht wordt de verdachte gewezen?

Op welk recht wordt de verdachte gewezen? 

Zwijgrecht

Aan de slag

Wat	- PO lezen - Drietal/duo maken - Onderwerp kiezen
Hoe	In drietal/duo
Uitkomst	Opzet PO

CHECK LEERDOELEN

Laatste woord

Opening

Pleidooi

Terechtzitting

Vonnis

Dagvaarding

Tenlastelegging

Requisitoir

Wat leerde je deze les?

• het verschil tussen verschillende rechters
• hoe een rechtszaak verloopt
• de rechten en plichten van de verdachte en slachtoffers
• de rechten van slachtoffers 

Volgende les

Na de rechtszaak 

Huiswerk:

-