literatuurgeschiedenis: 1500-1800

Programma
Lezen Reinaert
Herhalen Middeleeuwen
start nieuwe periode: 16e en 17e eeuw
Twee versvormen: epigram en sonnet
korte duiding van de periode
aan het werk
1 / 42
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 42 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Programma
Lezen Reinaert
Herhalen Middeleeuwen
start nieuwe periode: 16e en 17e eeuw
Twee versvormen: epigram en sonnet
korte duiding van de periode
aan het werk

Slide 1 - Tekstslide

Wat weet je nog van de middeleeuwen?

Slide 2 - Tekstslide

Wat zijn de drie standen in de middeleeuwen

Slide 3 - Open vraag

wanneer begint de literatuurgeschiedenis?
A
1000
B
1100
C
1200
D
1300

Slide 4 - Quizvraag

Karelroman
Arthurroman
Karel de Grote
Queeste
vrouwen spelen ondergeschikte rol
vrouw wordt vereerd
veel geweld en gevechten
fantasy-elementen
feodale stelsel, trouw
liefde

Slide 5 - Sleepvraag

1500-1800
Renaissance
Gouden Eeuw
Verlichting

Slide 6 - Tekstslide

Leerdoelen
Ik weet wat het wereld- en mensbeeld is in de renaissance zijn en hoe deze in de literatuur vorm krijgen.
Ik kan met betrekking tot het wereld- en mensbeeld van de renaissance verbanden leggen tussen teksten en tijden.
Ik kan zelf een klein onderzoekje doen naar het wereld- en mensbeeld in de renaissance.
Ik ken de volgende begrippen: renaissance, humanisme, homo universalis, epigram, embleem, acrostichon, sonnet en tragedie.

Slide 7 - Tekstslide

Epigram / puntdicht
Kort gedicht
twee of vier regels
geestige inhoud
verrassend slot (pointe)

Belangrijke Nederlandse epigrammenschrijver: 
Constantijn Huygens

Slide 8 - Tekstslide

Taalterm: Epigram
De taalterm van deze week, epigram, wil graag een glimlach op je gezicht toveren, of op zijn minst je even aan het denken zetten. En als kers op de taart doet het dat ook nog eens met een versje!
Definitie
Een epigram of puntdicht is een kort gedicht dat vaak humoristisch is of een grappige pointe heeft.




Slide 9 - Tekstslide

Voorbeeld Epigram
Ik zit mij voor het vensterglas
onnoemlijk te vervelen.
Ik wou dat ik twee hondjes was,
dan kon ik samen spelen.
Dit epigram wordt toegeschreven aan Godfried Bomans, maar het kan ook zijn dat Michel van der Plas de auteur is.

Slide 10 - Tekstslide

Sonnet
Een sonnet is een rijmend gedicht van 14 regels. In een sonnet zit meestal een wending. Deze wending zit vaak net over de helft of tegen het einde van het sonnet.

Slide 11 - Tekstslide

Epigrammen en sonnetten bestonden al in de Oudheid.
A
juist
B
onjuist

Slide 12 - Quizvraag

Een epigram was een populaire dichtvorm in
A
middeleeuwen
B
20ste eeuw
C
renaissance
D
21ste eeuw

Slide 13 - Quizvraag

Wat voor gedicht
is dit?
A
Puntdicht
B
Aforisme
C
Epigram
D
Hekeldicht

Slide 14 - Quizvraag

Wat is een epigram?
A
een grafschrift uit de renaissance
B
een soort haiku
C
een kort gedicht met woordspeling
D
een afbeelding met moralistische boodschap

Slide 15 - Quizvraag

Wat is een kenmerk van een sonnet?
A
14 versregels
B
Volta
C
Vast rijmschema
D
Lyrisch

Slide 16 - Quizvraag

Wat was het rijmschema in het sonnet van Elisabeth?
A
ABBA BAAB CDC DCD
B
BABA ABBA CCD
C
ABBA ABBA CDC DCC
D
ABBA ABBA CDC DCD

Slide 17 - Quizvraag

Tijd van grote veranderingen
- theocentrisch wordt antropocentrisch
- veel uitvindingen en ontdekkingen (Copernicus, Columbus)
- andere visie op de mens

Slide 18 - Tekstslide

les 2 programma
homo universalis
humanisme
geloofsstrijd
Wilhelmus
acrostichon
Aan het werk

Slide 19 - Tekstslide

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Tekstslide

Geloofsstrijd

Slide 22 - Tekstslide

Wat was de belangrijkste godsdienst in de middeleeuwen?

Slide 23 - Open vraag

Slide 24 - Tekstslide

Slide 25 - Tekstslide

Wat was er volgens veel mensen mis met de kerk?

Slide 26 - Open vraag

Het Wilhelmus

Slide 27 - Woordweb

Slide 28 - Video

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Video

Wat is de eerste regel van Het Wilhelmus?

Slide 31 - Open vraag

Slide 32 - Video

Wie heeft het Wilhelmus vermoedelijk geschreven?
A
Willem de eerste
B
Marnix van Sint Aldegonde
C
Johan van Oldebarneveldt
D
Guus Meewis

Slide 33 - Quizvraag

Het Wilhelmus heeft ... coupletten:
A
12
B
13
C
14
D
15

Slide 34 - Quizvraag

De aanleiding van het ontstaan van het Wilhelmus
A
de reformatie
B
de renaissance
C
de opstand tegen Spanje
D
de splitsing van de kerk

Slide 35 - Quizvraag

Het Wilhelmus is een:
A
aemulatio
B
sonnet
C
acrostichon
D
onomatopee

Slide 36 - Quizvraag

Het Wilhelmus is ontstaan in de
A
15e eeuw
B
16e eeuw
C
17e eeuw
D
18e eeuw

Slide 37 - Quizvraag

Gouden eeuw

Slide 38 - Tekstslide

Gouden eeuw

Slide 39 - Woordweb

Slide 40 - Tekstslide

Slide 41 - Tekstslide

Grote rijkdom door handel, maar ook door immigranten.
Nederland was het enige land met een soort van godsdienstvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Veel (rijke) mensen vluchten naar Amsterdam omdat ze vervolgd worden vanwege hun godsdienst en ideeën. 

Slide 42 - Tekstslide