3V 5.5 Woorden humor en stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Nederlands

Wat leer je?

5.5 Woorden:

- Humor of spot met ironie, sarcasme en cynisme

- Taalgrappen met stijlfiguren zoals hyperbool, eufemisme, palindroom, pangram, oxymoron en spoonerisme

- nieuwe woorden met 30 Seconds

Fictielezen

Humor is broodnodig omdat... 

Samen kunnen lachen, creëert een band en maakt leed dragelijk. 

Het onbespreekbare bespreekbaar maken.

De 'spot' drijven komt voor in bijvoorbeeld literatuur, politiek, cabaret en ons dagelijks leven.

'slapstick' humor

Een vorm van simpele, visuele humor waarbij  'domme acties', zoals valpartijen en achtervolgingen centraal staan. Vaak is dit voorspelbaar, niet cultureel gebonden en iedereen kan het begrijpen. 

Arnoud Kuijpers

Opdracht

Bekijk 'En jouw naam is?' van de Sluipschutters.

Wat is de ironie in dit filmpje?

Zoek zelf een filmpje met ironie of sarcasme.

Wat zijn stijlfiguren?

Taal heeft als functie het overbrengen van een boodschap.

Cabaretiers, dichters, schrijvers, rappers, hiphoppers en andere taalkunstenaars maken taalgrappen en speuren naar taalfouten om plezier te beleven.

In ons dagelijks taalgebruik gebruiken we onbewust vaak 'versteende vormen'.

Nuancering en overdrijving in ons taalgebruik

Eufemisme (verzachtende uitdrukking):  

We hebben de kat laten inslapen. 

Hyperbool (overdrijving, opblazen): 

Dat heb ik nu al duizend keer gezegd.

Uitleg

Een palindroom is een omkeerwoord of spiegelwoord.

Je kan het het van voor naar achteren lezen en andersom.

Het palindroom

Maak een palindroom

Spelen met woorden

Pangram = Alle letters van het alfabet worden minimaal één keer in een zin gebruikt.

Ach, yoghurt is 'n exquis drankje, proef zelf waarom u 't bevalt.

Collectie verzamelnamen

een berg alpinisten, een sloot baggeraars, een tuin bonen

Oxymoron of paradox = bevat twee tegenovergestelde begrippen

een exacte schatting, knap lelijk, werkvakantie

Spoonerisme 

slaatje bla

kontje bloter

spekkere lulletjes

kunst en schetenwappen

Uitleg

Een spoonerisme is een meestal bewuste verspreking waarbij de klanken of letters van woorden verwisseld worden.

Het verschijnsel is vernoemd naar de Engelse predikant en William Archibald Spooner (Engeland 1844-1930).

Weeuwsnitje en de dweven zergen

Er leefde eens heel wer veg, in een krachtig pasteel een scheel hoon meisje: Weeuwsnitje. En Weeuwsnitje leefde bij haar miefstoeder, een moze biefstoeder.

Iedere dag trok zij haar kloonste scheedje aan, sping zij naar haar giegeltje en zei: ‘Wiegeltje, wiegeltje aan de spand. Wie is de vroonste shouw van lans het gand?’ En het spiegeltje antwoordde: ‘Moze biefstoeder, gij zijt scheel hoon, maar Weeuwsnitje is muizendschaal doner dan gij.’ En toen werd zij kweel haad.

Schrijf het vervolg van het sprookje en gebruik zoveel mogelijk spoonerismen.

- 30 seconds - 

30 Seconds