Leesvaardig H4 herhaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Leesvaardigheid

• leesstrategieën  (blz. 11/12)
• schrijfdoelen (blz. 13 t/m 16)

Leesstrategieën (blz. 11)

manier van lezen	wat je doet
oriënterend	titel, deeltitels, plaatjes en onderschriften bekijken, inleiding en slot lezen, tussenkopjes, auteur (onderwerp bepalen)
globaal	Ook eerste en laatste alinea's lezen, eerste en laatste zin van de tussenliggende alinea's
intensief	de tekst helemaal lezen, betekenis moeilijke woorden, kernzinnen en verbanden zoeken, hoofdgedachte bepalen
zoekend	als je zoekt naar iets specifieks, let op opvallende tekens enz.
kritisch lezen	is de informatie juist, de auteur betrouwbaar/deskundig, worden er bronnen gegeven etc.
studerend	lezen om de informatie te onthouden

schrijfdoelen

• amuseren
• informeren
• opiniëren
• overtuigen
• activeren

lezers

• vermaken
• iets uitleggen
• stp laten vormen
• overhalen tot stp
• aanzetten tot iets doen
  
  

schrijfdoelen

• informeren
• opiniëren
• overtuigen
• activeren

tekstsoorten

• uiteenzetting
• beschouwing
• betoog
• reclamefolder

Vaste tekststructuren (p. 27)

Naam	Inleiding	Kern	Slot
Aspectenstructuur	onderwerp	aspecten van onderwerp	samenvatting
Vraag-antwoordstructuur	vraag	mogelijke antwoorden	samenvatting / beste antwoord
Verleden-heden-toekomststructuur	onderwerp	situatie vroeger situatie nu	conclusie / toekomstverwachting
Voor-en-nadelen-structuur	vraag of stelling	voordelen nadelen	afweging / conclusie
Argumentatiestructuur	stelling	(tegen)argumenten weerleggingen	conclusie / stelling
Verklaringsstructuur	verschijnsel	kenmerken/voorbeelden oorzaken/verklaringen	conclusie / meest waarschijnlijke verklaring
Probleem-oplossingsstructuur	probleemstelling	beschrijving, oorzaken, gevolgen en oplossingen	beste oplossing

SOORTEN TEKSTVERBANDEN

- opsommend verband
- chronologisch verband
- tegenstellend verband
- toelichtend verband
- redengevend verband
- concluderend verband

- vergelijkend tekstverband
- samenvattend verband
- oorzakelijk verband (oorzaak/gevolg)
- middel/doel
- voorwaardelijk verband
- toegevend verband

Mengvormen teksten

Niet elke tekst kun je benoemen als een uiteenzetting, een betoog of een beschouwing. Er bestaan ook mengvormen van tekstdoelen. Sommige teksten hebben meerdere doelen. Het gaat dan meestal om een combinatie van:

• informeren en overtuigen;
• overtuigen en activeren;
• opiniëren en overtuigen;
• activeren en opiniëren.

Hoe bepaal je de mengvorm?

1. Bedenk wat het belangrijkste doel is dat de schrijver heeft met de tekst: wil hij vermaken, je overtuigen of iets uitleggen?
2. Controleer of de hoofdgedachte past bij de tekstsoort
3. Stel vast welke elementen de schrijver nog meer gebruikt.

Bijvoorbeeld: de schrijver geeft veel informatie, maar zijn doel is overtuigen. De mengvorm is dan betogende tekst met uiteenzettende elementen.

Kritisch lezen

Betrouwbaarheid van teksten

klas 4 Nederlands

Doel van de les

Hoe kun je uitzoeken of een tekst betrouwbaar is?

Je weet waarop je moet letten

Hoe controleer jij of een tekst betrouwbaar is of niet?

Betrouwbaarheid teksten

• Deskundigheid auteur;
• Datum van publicatie;
• Actualiteit
• Objectiviteit;
• Taalgebruik;
• Feiten of meningen;
• Gebruik van bronnen.

Betrouwbaarheid teksten

Bij betoog letten op correctheid van de argumentatie:

• Is het standpunt duidelijk?
• Worden mening en argumenten voldoende onderbouwd en met feiten?
• Worden er tegenargumenten genoemd en weerlegd?
• Is er sprake van een redeneerfout?

Dekundigheid van de auteur

Datum van publicatie

• Hoe ouder, hoe onbetrouwbaarder
• Geldt ook voor onderzoek, zeker als er al een nieuwer onderzoek is.
  

Objectiviteit

• Feiten en meningen

Voor- en nadelen

Wie is de schrijver? 

Heeft hij al een voorkeur?

Feiten en meningen

• Feiten: controleerbaar
• Meningen: opvattingen, waarderende uitspraken

• Een betrouwbaar artikel is

       gebaseerd op feiten

Taalgebruik

Gebruik van bronnen

• Naar welke bronnen wordt er verwezen?
• Zijn dat betrouwbare bronnen?

Sites die niets verkopen, feiten 

bevatten en waarin informatie staat 

die je op andere websites ook ziet, 

zijn vaak wel betrouwbaar.

Rectificeren

Betrouwbare bronnen rectificeren bij fouten

Aan de slag!

Huiswerk

Neem NN-boek + leesboek mee. 

Dinsdag 11 oktober 16 mei: H2, P5 opdr. 1 en 2 af.