10.3 en 10.5

• geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 5

10.3 Welvaart en Cultuur

10.5 Pluriforme en multiculturelesamenleving

KA: De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren 1960 aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen. 

KA:De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen. 

Planning

- Tijd van..
- Economische verandering

- Sociaal(politieke) verandering

- Culturele veranderingen
 

Tijd van...

In de tijd van de televisie en computer  (1950-heden) kwam in de wersterse wereld een ongekende welvaart tot stand. Het hebben van een televisie was een symbool van welvaart. 

In de jaren 50 en begin jaren 60 kwamen buren bijeen om bij die éne buurman met tv de televisie uitzendingen te bekijken. Het hebben van een tv was nog niet voor iedereen weg gelegd. 

Zet de symbolen van de tijdvakken in de juiste volgorde

Vroeger -------------------------------------------------------------------------------------------------------------> Nu

Economische verandering

Conusmptiemaatschappij

Doordat het economisch beter ging werd in 1963 de geleide loonpolitiek  losgelaten.
Nederland heeft dan een echte vrijemarkteconomie, lonen stijgen en dat betekent welvaartsgroei in Nederland. Met als gevolg een stijging van consumptie in genotsmiddelen. 

In de jaren zestig wordt de periode van de wederopbouw afgesloten

Andy Warhol verweefde in zijn kunstwerken elementen uit de dagelijkse consumptiemaatschappij met hoge kunst en cultuur. Door zijn kunst zag men zaken uit het dagelijks leven ineens in het museum hangen. 

De overheid hield de lonen kunstmatig laag.

Hoe lager het loon, hoe lager de prijs van een product.

De regering maakte daarom afspraken met werkgevers en werknemers om de lonen laag te houden

Het kapitalisme heeft zeker voor de vorming van West Europa gezorgd na de Tweede Wereldoorlog.
Maak de sleepvraag.  

Communisme

Kapitalisme

Democratie

Sovjet-Unie

Verenigde-Staten

Vrije markteconomie

Planeconomie

Totalitaire staat

Gelijkheid

Consumptie-maatschappij

Waarom kan een consumptiemaatschappij bij voorkeur ontstaan in een kapitalistisch land.

Stagnatie in de jaren 70

Reden:

• Industrietakken gingen vestigen in lagelonenlanden
• Automatisering

Lijst voor herkomst kleding grote modeketens, vandaag de dag.
Het Parool, 2017

https://www.deondernemer.nl/innovatie/duurzaamheid/lijst-voor-herkomst-kleding-grote-modeketens~292401  

Van postindustriële samenleving naar informatiemaatschappij.

Door de ontwikkelingen in de jaren 70 vinden er ook veranderingen in de maatschappij plaats. In de postindustriele samenleving is de dienstensector de grooste economisesche sector. Met de komst van het internet verschuitft dit naar de ICT. 
Vandaag de dag behoort de telefoon bij (de meeste) mensen tot de standaard uitrusting. 

Leg in je eigen woorden uit wat de economische verandering na de tweede wereldoorlog is.

Sociaal(politieke) verandering

Na de Tweede Wereldoorlog onstond in West Europa sterk het verlangen om een einde te maken van de sociale misstanden, zoals Europa deze in de jaren 30 had gekend. 

Waarom wilde men de sociale misstanden juist na de Tweede Wereldoorlog aanpakken?

"Dag" één van 'de grote drie'

Het gevolg hiervan was dat Churchill in 1945 de verkiezingen verloor van de Labour Party, die een plan had voor de opbouw van een verzorgingsstaat. Met de komst van verzorgingsstaten in Euorpa neemt de overheidsinvloed toe, door regelgeving en uitkeringen. 

Is een staat die streeft naar volledige werkgelegenheid, rechtvaardige inkomens verdeling en een uitgebreid stelsel van sociale zekrerheid en voorzieningen. 

Wat is de boodschap van de
tekenaar?

Culturele verandering 

Individualisering, ontstaat

Het individu (de persoon zelf) mocht voortaan bepalen wat goed voor hem/haar is, niet de groep waar deze persoon bij hoort. Onder de groep valt bijvoorbeeld:
kerk, famillie en sociale klasse. 

Indiviudalisering maakt ruimte voor andere opvattingen. 

causaliteit: Welvaart neemt toe -> Individualisering -> invloed kerk neemt af -> mensen gaan volgens nieuwe opvattingen leven.

Voorbeeld opvattingen:
- Seks wordt bespreekbaar
- Ongehuwd samenwonen
- Homo's, meer geaccepteerd

Nederland was in 2001 wereldnieuws door als eerste land ter wereld het huwelijk open te stellen voor mensen van hetzelfde geslacht. Deze mannen waren de eerste. 
Ondanks dat in de jaren 70 opvattingen veranderde werden ze niet allmaal direct nageleefd/ingevoerd.

Tweede Feministisch Golf

Vrouwen hebben niet dezelfde kansen in de samenleving als mannen. Vrouwen die buitenshuis werkten, verdienen vaak minder dan mannen die hetzelfde werk doen. De meeste mensen vinden dat het beter is dat een vrouw thuis voor de kinderen zorgt en dat de man kostwinner is. 

Tijdens de Tweede Feministische Golf verzetten veel vrouwen zich tegen deze ongelijke kansen op de arbeidsmarkt en de ongelijke verdeling van huihoudelijke taken en zorg voor de kinderen. 

Benoem nieuwe opvattingen
uit de jaren 60 en 70

Jongerencultuur

Door de toenemene welvaart  en groei van het onderwijs is er ook meer ruimte voor vrije tijd, het gevolg is dat er jongerenculturen ontstaan. Juist de jongeren (babyboomers) kregen andere opvattingen en werden een ware protestgeneratie. Ze zetten zich af tegen de gevestigde orde, die 'saai en autoritair'  was. 

Leg uit wat het woord van het jaar 2019 'boomer' te maken heeft met de culturele verandering in de jaren 70.

Nozems

Jaren 1950

geïnspireerd door rock 'n roll uit VS

Elvis Presley, leren jacks, vetkuiven, brommers

Provo's

Jaren 1960

verzet tegen bestaande machtsverhouding met ludieke acties

Erg politiek, provocerend

jongeren willen meer inspraak

Hippies

Eind jaren 1960

afzetten tegen consumptiemaatschappij en materialisme

Drugsgebruik, 'make love, not war'

Deze video is niet meer beschikbaar

Welke video was dit?

Migratie

In 1945 emigreerde tientallen miljoenen Europeanen naar steden en rijkere regio's binnen eigen land. Ook de trek naar Amerika was groot. Als de welvaart in West Europa groeit in de jaren 70, neemt emigratie af en immigratie toe. 

Ezelsbruggetje:

Emigratie= Exit -> verlaat eigen land

Immigratie= In -> Vestigen in een ander land

Migratie na de Tweede Wereldoorlog

Eerste groep: uit (voormalige) koloniën
Tweede groep: asielzoekers
                          - Koude oorlog
                          - burgeroorlog joegoslavië
                          - onveilige oorlogs en crisisgebieden

                         (- economisce vluchtelingen uit Afrika, worden vaak 'illegalen')
Derde groep: Gastarbeiders

Met gastarbeiders worden werkende mensen bedoeld die tijdelijk naar een ander land komen om daar arbeid te verrichten. De beweegredenen zijn vrijwel altijd economisch: er is te weinig werk in het thuisland en er is een tekort aan arbeiders in het gastland. Nederland roept in de jaren 50 massal mensen op voor ongeschoold en slecht betaalde banen. 

Een illegaal is een persoon die zonder rechtmatige status in een land verblijft. Er is veel discussie rondom de woordkeuze en de status van illegalen. Nieuwschiering? Bekijk #geen mens is illegaal

Stelling: Migratie is een continuïteit in de geschiedenis

1. Waar
2. Niet waar

''Pluriform betekent veelvormig of divers. Een pluriforme samenleving is een samenleving waarin mensen leven met verschillende culturen, tradities en leefstijlen. Een typisch cultuurkenmerk is religie. Nederland kent veel religieuze stromingen.''

Het gevolg van de toenemende migratiestromen is een 

pluriforme samenleving:

'Pluriform betekent veelvormig of divers. Een pluriforme samenleving is een samenleving waarin mensen leven met verschillende culturen, tradities en leefstijlen. Een typisch cultuurkenmerk is religie. Nederland kent veel religieuze stromingen.'
In de volksmond wordt ook wel het woord 'multicultureel' gebruikt.

Lees in je boek op blz. 151 onder 'pluriform en multicultureel' en 'Beperking van de immigratie', hoe verschillende landen omgaan m.b.t. hun politieke beleid en migratie stromen. 

KA: de ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen. Leg aan de hand van een voorbeeld uit je eigen leven dit kenmerkend aspect uit.

Spanningen binnen multiculturele samenleving

Na de aanlagen op 11 september 2001 namen de spaningen over de Islam sterk toe in westerse (christelijke) landen. De meeste moslims willen niets met terrorisme te maken hebben, toch werd dit beeld door moslim critisi geschetst.  De multiculturele samenleving brengt dus discussie met zich mee, een ander voorbeeld is de pietendiscussie. 

De aanslagen op 11 september 2001, naar de Amerikaanse datumnotatie vaak aangeduid als 9/11, omvatten een viertal terroristische aanslagen die op de ochtend van dinsdag 11 september 2001 door middel van gekaapte passagiersvliegtuigen in het noordoosten van de Verenigde Staten werden uitgevoerd.

Is er een onderwerp waar je extra uitleg over wilt? Zo ja welke?