Do 19 okt Bijvoeglijke bijzinnen en andere bijzinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

De bijvoeglijke bijzin

Bijvoeglijke bijzin

De bijvoeglijke bijzin is een bijvoeglijke bepaling met een persoonsvorm.

Vind de bijvoeglijke bijzin:

 De wedstrijd die ingelast werd speelden  de voetballers  in de Kuip.

 die ingelast werd → (bijvoeglijke bijzin bij) wedstrijd

De bijvoeglijke bepaling ‘die ingelast werd’ bevat een pv (werd) en is daarom een bijvoeglijke bijzin en GEEN bijvoeglijke bepaling

Herhaling bijvoeglijke bijzin 

De bijvoeglijke bijzin vormt samen met het antecedent een zinsdeel. De bijvoeglijke bijzin begint meestal met een betrekkelijk voornaamwoord. 

Bijvoeglijke bijzin 

• Een bijvoeglijke bijzin zegt iets over een ZN
• De bijvoeglijke bijzin heeft altijd een PV.
• Een bijvoeglijke bijzin begint meestal met een betrekkelijk voornaamwoord.
• De betrekkelijke voornaamwoorden zijn die, dat, wat en wie.
• De bijvoeglijke bijzin is geen zelfstandig zinsdeel

Onderwerpszin

Dat meisje dat daar op straat loopt, schijnt aardig te zijn.

1. Ontleed de hoofdzin.

pv = schijnt

pw = ?

Je mist nu in de hoofdzin een onderwerp. Dat betekent dat de bijzin de functie heeft van onderwerp: onderwerpszin.

Onderwerpszin

Een onderwerpszin is een bijzin die het onderwerp is van de hoofdzin.

Een onderwerpszin begint meestal met de voegwoorden of en dat (net als de lijdend voorwerpszin).

Een onderwerpszin staat meestal vooraan in de samengestelde zin.

Onderwerpszin

- Wanneer een bijzin in een samengestelde zin fungeert als onderwerp, noemen we dat een onderwerpszin (o-zin)

- De onderwerpszin begint met:

       De voegwoorden dat of of (Dat hij de bus mist, gebeurt vaak.)

       wie of wat (Wie niet op tijd vertrekt, kan dat verwachten.)

- Soms wordt een onderwerpszin voorafgegaan door het persoonlijk voornaamwoord het. Het is onderwerp en verwijst naar de onderwerpszin. Daarom noemen we het een voorlopig onderwerp.: Het gebeurt bijna dagelijks, dat hij de bus mist.

Onderwerpszin

1. De laptop die kapot is gegaan, is vandaag opgehaald.
2. De mooie kat die van de buren is, is hier gisteren nog gezien.

Soorten bijzinnen

Onderwerpszin

(Naamwoordelijk) gezegdezin

Lijdendvoorwerpszin

Meewerkendvoorwerpszin

Voorzetselvoorwerpszin

Bijwoordelijke bijzin

Zijn de zinnen die je achter de volgende zin kunt plaatsen hoofdzinnen of bijzinnen?

Annet is zenuwachtig, omdat

Hoofdzin

Bijzin

ze nog nooit eerder heeft opgetreden. 

ze morgen naar de tandarts moet.

Zijn de zinnen die je achter de volgende zin kunt plaatsen hoofdzinnen of bijzinnen?

Annet is zenuwachtig, want......

Hoofdzin

Bijzin

ze heeft nog nooit eerder opgetreden.

morgen moet ze naar de tandarts.

Zijn de zinnen die je achter de volgende zin kunt plaatsen hoofdzinnen of bijzinnen?

Het gaat regenen, ......

Hoofdzin

Bijzin

maar af en toe zal de zon schijnen.

hoewel de zon af en toe zal schijnen.

Zijn de zinnen die je achter de volgende zin kunt plaatsen hoofdzinnen of bijzinnen?

Mijn pianoleraar vond dat ik erg goed had gespeeld,

Hoofdzin

Bijzin

hoewel ik veel foutjes maakte. 

want ik maakte geen foutjes.

Herken de bijzin.

Iedere zin heeft een bijzin. Wat is de juiste functie van de bijzin?

Een bijzin die je kan vervangen door: 

iets of iemand is een onderwerpszin of een lijdend voorwerpszin 

jou, mij, hem, haar, etc. is een meewerkend voorwerpszin 

iets terwijl je er uit de hoofdzin weghaalt, is een voorzetselvoorwerpzin 

dan, toen of daarom is een bijwoordelijk bijzin 

een bijvoeglijk naamwoord dat voor het zelfstandig naamwoord staat, is een bijvoeglijke bijzin 

een bijvoeglijk naamwoord dat achter de persoonsvorm staat, is een gezegdezin

hint

De bijzinnen zijn dikgedrukt.

Het gouden ei is een boek dat veel mensen ooit gelezen hebben.

Hoewel het een dun boek is, verwerkt Tim Krabbé veel knappe literaire technieken in het verhaal.

Het gouden ei gaat in essentie over het uitproberen van het kwade.

Het verhaal laat zien dat Lemorne de perfecte moord wil plegen.

Dat de hoofdpersonen een psychologische ontwikkeling doormaken, wordt snel duidelijk.

Wie het een ingewikkeld boek vindt, raad ik aan de leeshulp goed te lezen.

onderwerpszin

lijdendvoorwerpszin

meewerkendvoorwerpszin

gezegdezin (naamwoordelijk gezegde)

bijwoordelijke bijzin

voorzetselvoorwerpszin

Het gouden ei is een boek dat veel mensen ooit gelezen hebben.

Hoewel het een dun boek is, verwerkt Tim Krabbé veel knappe literaire technieken in het verhaal.

Het gouden ei gaat in essentie over het uitproberen van het kwade.

Het verhaal laat zien dat Lemorne zorgvuldig het perfecte misdrijf wil plegen.

Dat de hoofdpersonen een psychologische ontwikkeling doormaken, wordt snel duidelijk.

Wie het een ingewikkeld boek vindt, raad ik aan de leeshulp goed te lezen.

Benoem de hoofd- en bijzinnen:
Wanneer je goed geleerd hebt, ben je een topper.

1. Wanneer - hebt = bijzin ben - topper = hoofdzin
2. Wanneer - hebt = hoofdzin ben - topper = bijzin
3. Wanneer - hebt = bijzin ben - topper = bijzin
4. Wanneer - hebt = hoofdzin ben - topper = hoofdzin

Als je het gevonden hebt, moet je me roepen.

1. onderwerpzin
2. lijdend voorwerpzin
3. voorzetselvoorwerpzin
4. bijwoordelijke bepalingzin

Je kunt erop rekenen dat we ingesneeuwd raken.

1. ozin
2. lijdend vwzin
3. voorzetselvoorwerpzin
4. bijwoordelijke bijzin

Je ziet een samengestelde zin. Waar zie je de bijzin of bijzinnen?
Hij zegt dat hij hoofdpijn heeft.

1. vooraan
2. vooraan en achteraan
3. achteraan

De bijvoeglijke bijzin

Als een bijvoeglijke bepaling een bijzin is, noemen we dat een bijvoeglijke bijzin. (bvb-zin)

De bijvoeglijke bijzin is geen apart zinsdeel, maar vormt samen met het antecedent (dat waar het over gaat) een zinsdeel.

De bijvoeglijke bijzin begint meestal met die, dat, wie of wat.

Bijvoeglijke bijzin

Een bijvoeglijke bijzin geeft onmisbare of extra informatie over het woord dat ervoor staat. 

• Het is zelf geen zinsdeel, maar onderdeel van een zinsdeel.
• Een bijvoeglijke bijzin begint vaak met een betrekkelijk voornaamwoord (die, dat).
• Je kan een bijvoeglijke bijzin vervangen door een bijvoeglijk naamwoord

Bijvoeglijke bijzin

Een bijvoeglijke bijzin geeft onmisbare of extra informatie over het woord dat ervoor staat. 

• Het is zelf geen zinsdeel, maar onderdeel van een zinsdeel.
• Een bijvoeglijke bijzin begint vaak met een betrekkelijk voornaamwoord (die, dat) of met een voorzetsel.
• Je kan een bijvoeglijke bijzin vervangen door een bijvoeglijk naamwoord

Benoem de hoofd- en bijzinnen:
Als je de antwoorden allemaal goed hebt, vind ik je een bolleboos.

1. Als - hebt = bijzin Vind - bolleboos = hoofdzin
2. Als - hebt = hoofdzin Vind - bolleboos = bijzin
3. Als - hebt = bijzin Vind - bolleboos = bijzin
4. Als - hebt = hoofdzin Vind - bolleboos = hoofdzin

Je ziet een samengestelde zin. Waar zie je de bijzin of bijzinnen?
Morgen komt zij niet naar haar werk, omdat zij een bruiloft heeft.

1. vooraan
2. achteraan
3. vooraan en achteraan

Welke bijzinnen bevat deze zin:

Zij schaamde zich ervoor, dat hij het meisje, dat hem zo vriendelijk het boek geleend had, zo onaardig te woord stond.

1. Twee bijwoordelijke bijzinnen
2. Een bijvoeglijke bijzin en voorzetselvoorwerpzin
3. Een bijwoordelijke bijzin en een lijdend voorwerpzin
4. Een bijvoeglijke bijzin en een lijdend voorwerpen

Hij wordt wat hij altijd al wilde worden

1. lijdend voorwerpzin
2. meewerkend voorwerpzin
3. voorzetselvoorwerpzin
4. naamwoordelijk deel van het gezegdezin

Een samengestelde zin bevat altijd één of meer bijzinnen

1. juist
2. onjuist

Wat voor zinnen zijn dit?

Ik vind hoofdzinnen wel logisch maar bijzinnen zijn wat ingewikkelder.

1. twee hoofdzinnen
2. twee bijzinnen
3. één hoofdzin
4. één hoofdzin en één bijzin

Huiswerk voor do 13 jan

Havo en VWO Blok 3

Maken Gram opdr. 1 t/m 4

Havo Leren blz. 113 Bijvoeglijke bijzin -uitbreiding

VWO Leren blz. 116 De bijvoeglijke bijzin