H3.1: Politieke partijen

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 4

H3: politieke partijen

Leerdoelen:

- Je kunt uitleggen wat passief en actief kiesrecht is.

-  Je weet het verschil tussen de kiesstelsels van evenredige vertegenwoordiging en het meerderheidsstelsel.

- Je kunt het fenomeen van zwevende kiezers, de invloed van peilingen en de rol van lijsttrekkers tijdens verkiezingen uitleggen.

- je weet de kenmerken en functies van politieke partijen.

H3: politieke partijen

Actief kiesrecht:

je hebt recht om te stemmen.

Passief kiesrecht: 

Je kunt je verkiesbaar stellen (stem op mij!)

Je mag stemmen voor:

De gemeenteraad (18 maart 2026)

De Provinciale Staten (2027)

Het Europees Parlement (2029)

De Tweede kamer (2029)??

Je mag stemmen:

- Als je Nederlander bent en 18 jaar of ouder.

- Als je 5 jaar in Nederland woont en een buitenlands paspoort hebt mag je voor de gemeenteraad stemmen.

Kiesstelsels

De manier waarop verkiezingen worden georganiseerd,

heet het kiesstelsel.

In Nederland is dat het stelsel van evenredige vertegenwoordiging:

het totale aantal uitgebrachte stemmen wordt gedeeld door het aantal zetels.

- Hierdoor veel partijen

- Partijen moeten samenwerken

https://www.kiesraad.nl/actueel/nieuws/2025/11/7/kiesraad-uitslag-tweede-kamerverkiezing-betrouwbaar

Meerderheidsstelsel:

de winnaar krijgt alle zetels.

- Partij moet in een gebied de meerderheid halen.

- Vaak maar 2/3 partijen die tegen elkaar strijden.

- Wie de meeste gebieden heeft krijgt alle zetels.

- 1 partij heeft dan de meerderheid in het parlement.

Politieke partijen

Politieke partijen: (1)

Kenmerken:

 Politieke partijen zijn verenigingen die zich bezighouden met het inrichten van de samenleving als geheel.

 Politieke partijen doen mee aan verkiezingen.

 Politieke partijen proberen politieke macht te verwerven om hun doelen te realiseren.

Een lijsttrekker is de belangrijkste persoon van een politieke partij in verkiezingstijd.

Peilingen:

de voorspellingen van de verkiezingsuitslag op dat moment.

Wat doen politieke partijen?(2)

Functies van politieke partijen:

 Ze maken een verkiezingsprogramma’s om hun ideeën onder de aandacht van burgers te brengen.

 Ze wegen verschillende belangen tegen elkaar af.

Ze hebben meer invloed als ze in het dagelijks bestuur zitten (de coalitie) zitten.

Ze schrijven dan mee aan het regeerakkoord.

laptops

https://partijenwijzer.nl/#/

25 stellingen los van de verkiezingen.

Politieke partijen:

Elke politieke partij heeft een verkiezingsprogramma:

De plannen en ideeën van een politieke partij.

Deze staan kort op blz 34/35 van je boek.

Sommige mensen weten niet op wie ze moeten gaan stemmen.

Dit noem je zwevende kiezers.

Aan de slag:

Maak 3.1

Blz 31: Opdracht 1 t/m 5

Blz 36: opdracht 11

Blz 39:: opdracht 17/19

Noem een kenmerk van een dictatuur:

We hebben het landelijk bestuur. Maar er zijn in Nederland nog 2 andere politieke niveau's.
Noem ze:

In een rechtsstaat hebben burgers invloed op de besluiten van de politici. Dit noem je:

1. Democratie
2. Dictatuur
3. Parlementair
4. Ministers

In een rechtsstaat is de macht verdeeld over drie groepen.
Welke drie groepen zijn dit?

1. De controlerende, de rechterlijke en de wetgevende macht
2. De burgerlijke, de regerende en de rechtsprekende macht
3. De rechterlijke , de uitvoerende en de wetgevende macht

Welke partij past  bij jou?

https://jongerenstemtest.nl/