BRECHT en Stanislavski

• Drama
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Stanislavski

1883-1938

Brecht
1898-1956

Deze les

• Uitleg over Stanislavski & Brecht met bijbehorende speelstijlen
• Korte opdracht a la Brecht

De methode (Stanislavski)

Het systeem vereist dat een acteur zijn ervaringen en emoties uit het verleden gebruikt, om zo realistische karakters met geloofwaardige emoties te produceren op het toneel.  

  

Magic If (Magische Als)
 'Wat zou ik doen als ik dat personage was?' 

Stanislavski:

• Russisch acteur & regisseur
• Method acting
• Psychologisch realisme (belangrijk voor hollywood films)
• Inleven
  
• magic-if

Brecht: 

• Duitse toneelschrijver & regisseur
• Episch theater
• Politiek theater
  
• Vervreemden
• Was een reactie op het theater van Stanislavski
  

1. BERTOLD BRECHT

Episch theater (Brecht)

Brecht haatte The Method en vond het verspilling van het publiek. Hij bedenkt in 1920 een nieuwe theatervorm: Episch (vertellend) theater. Publiek moest uitgedaagd worden en nadenken over getoonde zaken. 
Niet inleven, niet wegzakken, maar tot actie aanzetten!

BERTOLD BRECHT

(1898 - 1956)

Eugen Berthold Friedrich (Bertolt) Brecht (Augsburg, 10 februari 1898 – Berlijn, 14 augustus 1956) was een Duits toneelschrijver, dichter, regisseur en literair criticus. Brecht heeft een grote invloed gehad op het theater in Duitsland en is de grondlegger van het episch theater. Bij episch theater wordt het publiek meer aangesproken op het verstand dan op de emotie en worden technieken gecreëerd om de afstand tussen het publiek en de personages te brengen. Voor zijn tijd was dit een heel vernieuwend begrip. Zijn bekendste werk is de Driestuiversopera.

BERTOLD BRECHT

(1898 - 1956)

Eugen Berthold Friedrich (Bertolt) Brecht (Augsburg, 10 februari 1898 – Berlijn, 14 augustus 1956) was een Duits toneelschrijver, dichter, regisseur en literair criticus. Brecht heeft een grote invloed gehad op het theater in Duitsland en is de grondlegger van het episch theater. Bij episch theater wordt het publiek meer aangesproken op het verstand dan op de emotie en worden technieken gecreëerd om de afstand tussen het publiek en de personages te brengen. Voor zijn tijd was dit een heel vernieuwend begrip. Zijn bekendste werk is de Driestuiversopera.

BERTOLD BRECHT

(1898 - 1956)

Eugen Berthold Friedrich (Bertolt) Brecht (Augsburg, 10 februari 1898 – Berlijn, 14 augustus 1956) was een Duits toneelschrijver, dichter, regisseur en literair criticus. Brecht heeft een grote invloed gehad op het theater in Duitsland en is de grondlegger van het episch theater. Bij episch theater wordt het publiek meer aangesproken op het verstand dan op de emotie en worden technieken gecreëerd om de afstand tussen het publiek en de personages te brengen. Voor zijn tijd was dit een heel vernieuwend begrip. Zijn bekendste werk is de Driestuiversopera.

vb Dreigrosseroper toen....

2. EPISCH THEATER

BERTOLD BRECHT

(1898 - 1956)

Eugen Berthold Friedrich (Bertolt) Brecht (Augsburg, 10 februari 1898 – Berlijn, 14 augustus 1956) was een Duits toneelschrijver, dichter, regisseur en literair criticus. Brecht heeft een grote invloed gehad op het theater in Duitsland en is de grondlegger van het episch theater. Bij episch theater wordt het publiek meer aangesproken op het verstand dan op de emotie en worden technieken gecreëerd om de afstand tussen het publiek en de personages te brengen. Voor zijn tijd was dit een heel vernieuwend begrip. Zijn bekendste werk is de Driestuiversopera.

WAT IS EPISCH THEATER?

Episch theater is verhalend theater en wordt ook wel het theater van de vervreemding of politiek theater genoemd.

Volgens Brecht en andere toneelschrijvers moest het theater over meer gaan dan enkel vermaak. Theater moest volgens hem inzicht geven, vooral over de maatschappelijke en politieke situatie. Hierdoor kon theater de wereld veranderen. Net als Stanislavski heeft Brecht een hekel aan oppervlakkig theater – het melodrama. Maar in tegenstelling tot Stanislavski gaat Brecht richting de surrealisme.  

BERTOLD BRECHT

(1898 - 1956)

Eugen Berthold Friedrich (Bertolt) Brecht (Augsburg, 10 februari 1898 – Berlijn, 14 augustus 1956) was een Duits toneelschrijver, dichter, regisseur en literair criticus. Brecht heeft een grote invloed gehad op het theater in Duitsland en is de grondlegger van het episch theater. Bij episch theater wordt het publiek meer aangesproken op het verstand dan op de emotie en worden technieken gecreëerd om de afstand tussen het publiek en de personages te brengen. Voor zijn tijd was dit een heel vernieuwend begrip. Zijn bekendste werk is de Driestuiversopera.

vb Episch theater

Kenmerken van Episch Theater

• Geen emotie maar ratio.
• (Vertel) theater, eigen invulling.
• Bewust maken menselijke en maatschappelijke verhoudingen.
• De mens maakt de maatschappij en kan deze dus ook veranderen.
• Maatschappelijke en menselijke relaties in ruwheid tonen.
• Niet doen alsof (bv overmatige lichteffecten)
• Vragen over de maatschappij
• Vervreemdingseffect

3.VERFREMDUNGSEFFEKT

Omdat Brecht niet wil dat zijn publiek te zeer emotioneel opgaat in zijn theater, creëert hij de theorie van de vervreemding (Verfremdungseffekt). Hij bereikt die vervreemding door allerlei technieken toe te passen. Zo ontdoet hij de opeenvolging van scènes van elke logica (de opeenvolging van scènes doet er niet toe) en laat hij decors veranderen voor de ogen van het publiek. Daarmee is het voortdurend duidelijk dat ze naar toneel kijken. Ook moeten de spelers bewust afstand houden van hun rol, ze mogen zich niet te zeer inleven. In tegenstelling tot method acting (bekend uit de VS en ontwikkeld door Lee Strasberg) stellen Brechts spelers zich afstandelijk op 

Omdat Brecht niet wil dat zijn publiek te zeer emotioneel opgaat in zijn theater, creëert hij de theorie van de vervreemding (Verfremdungseffekt). Hij bereikt die vervreemding door allerlei technieken toe te passen. Zo ontdoet hij de opeenvolging van scènes van elke logica (de opeenvolging van scènes doet er niet toe) en laat hij decors veranderen voor de ogen van het publiek. Daarmee is het voortdurend duidelijk dat ze naar toneel kijken. Ook moeten de spelers bewust afstand houden van hun rol, ze mogen zich niet te zeer inleven. In tegenstelling tot method acting (bekend van Stanislavski en ook uit de VS --> verder ontwikkeld door Lee Strasberg) stellen Brechts spelers zich afstandelijk op en analyseren hun rol of de situatie zo nu en dan, waarbij ze het publiek direct aanspreken. Ook maakt hij regelmatig gebruik van een verteller die tussen scènes door de situatie op het toneel beschouwt, verduidelijkt en vragen opwerpt. Al deze technieken zijn op zich niet nieuw: de verteller is een moderne toepassing van het koor in de Griekse tragedies en Brecht haalde voor andere Verfremdungstechnieken zijn inspiratie uit de commedia dell'arte en het oosterse theater. Zijn grote verdienste is dat hij deze technieken met een revolutionair doel toepaste.

Wat is Vervreemding (verfremdungseffekt)?

VERVREEMDINGSTECHNIEKEN

• Doorbreken vierde wand ( tegen publiek praten).
• Decor en kostuum wissel op het toneel ( laten zien).
• Gebruik van Muziek en Video
• In de derde persoon praten.
• Grime en kostuum zijn abstract.
• Muziek en licht zijn contra de sfeer van het verhaal.
• Lied en dans inzetten om de illusie te verstoren.
• Verteller inbrengen.
• Regieaanwijzingen tijdens de voorstelling.

OPDRACHT 1

KIJK DE VIDEO : 

WELKE VERVREEMDINGS TECHNIEKEN HEB JE GEZIEN?

Noem twee vervreemdingseffecten die hier worden toegepast

Noem twee andere vervreemdingseffecten die je nu gezien hebt.

Opdracht voor deze les/ volgende les

- Groepjes van 3

- Zoek een actueel nieuwsbericht

- Zet deze om in een scene, waarbij je minstens drie vervreemdingseffecten inzet
- Doel: publiek aan het denken zetten en/of tot actie over laten gaan :)

vo-oefenomgeving.facet.onl

www.examenblad.nl