2.4 Het einde van de oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 4

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.4 Het einde van de oorlog 

1e uur

Uitleg 2.4 C

Kort verband tussen einde WOI & Israël Palestina conflict

Zelf aan de slag

2e uur

Afsluiting maken + klassikaal nakijken

Tijd over? Extra tijd voor je mondeling

Vandaag

Lessen na de vakantie

Mondeling

Toets

Waar zijn jullie?

Mededelingen

§2.4

Het einde van de oorlog

A

De Russische Revolutie

Leerdoel:

Je kan twee oorzaken en drie gevolgen van de Russische Revolutie noemen.

Begrippen:

communisme

Russische Revolutie

B

Duitsland wordt verslagen

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe Duitsland uiteindelijk werd verslagen.

Begrippen:

onbeperkte duikbotenoorlog

wapenstilstand

C

Vredesverdragen

Leerdoel:

Je kan uitleggen welke gevolgen de vredesverdragen hadden voor de centralen.

Begrippen:

Verdrag van Versailles

Volkenbond

0

Rusland voor 1917

Armoede
 

• Veel boeren:
  werkten op land grootgrondbezitters; zwaar.
• Arbeiders:
  slechte leef- en werkomstandigheden + laag loon.
• Soldaten:
  slecht eten/ slechte uitrusting + weinig training

§2.4

Het einde van de oorlog

A

DeBoze burgers

De Russische Revolutie

Rusland voor 1917

• Keizerrijk (Russische keizer: tsaar).

• Bondgenoot England en Frankijk vóór en tijdens WO1 (tot 1917).
  -->  Oorlog verliep slecht voor Russen

• Slechte industrie 
  

Tsaar Nicolaas II

De Romanovs

Twee oorzaken 

• onvrede over bestuur
• deelname Eerste Wereldoorlog

Tsaar wordt afgezet in maart 1917

Drie gevolgen

• Nieuwe Voorlopige Regering blijft deelnamen aan WOI
• Oktober revolutie (Lenin grijpt de macht)
• Vrede met Duitsland, einde oorlog

Burgeroorlog tussen Witten en Roden

Roden = bolsjewieken/communisten

Witten = tegenstanders van de communisten 

§2.4

Het einde van de oorlog

A

DeBoze burgers

De Russische Revolutie

Hoe het begon:

Voedseltekorten --> hongersnood.
 

Oorzaak: 

boeren moesten tijdens WO1 vechten aan Oostfront.

Gevolg: er braken rellen uit.
 

Feb 1917: rellen in Sint-Petersburg --> leger koos de kant van het volk

Gevolg: Tsaar trad af 

--> Begin Russische Revolutie 1917

§2.4

Het einde van de oorlog

A

DeBoze burgers

De Russische Revolutie

Na aftreden tsaar (feb 1917):

Nieuwe, tijdelijke regering

--> Laat Russische leger doorvechten tegen Duitsland.

        Dit mislukt, bleven verliezen. 

Dit was de kans voor Vladimir Lenin (leider communisten), om de macht te grijpen. 

Hij beloofde het volk;

• Vrede (uit de oorlog stappen)
• Land (voor de boeren)
• Brood (eten voor iedereen)

§2.4

Het einde van de oorlog

A

DeBoze burgers

De Russische Revolutie

In oktober 1917, de Oktoberrevolutie, namen de bolsjewieken de macht over van de tijdelijke regering

Dit leidde tot de volgende veranderingen:

• Rusland werd communistisch land, met Lenin als leider 
• Lenin sloot vrede met Duitsland. Rusland stapte uit de oorlog.

§2.4

Het einde van de oorlog

A

DeBoze burgers

De Russische Revolutie

1917

Rusland trok zich terug uit de strijd van WOI, na TWEE REVOLUTIES.

• Februari 1917: de tsaar wordt afgezet
  
• Oktober 1917: de communisten, onder leiding van LENIN, komen aan de macht

Rusland en Duitsland sluiten in 1917 vrede.

Gevolg: burgeroorlog tussen communisten

en tegenstanders (rijken).
--> Communisten wonnen.
--> Rusland werd Sovjet-Unie (1922)

Communisme 

Politieke stroming die streeft naar een samenleving waarin iedereen gelijk is.
Grond, grondstoffen en fabrieken zijn van de staat. 

§2.4

Het einde van de oorlog

A

DeBoze burgers

De Russische Revolutie

De hamer en de sikkel werden het symbool van het communisme. 

Het zijn de symbolen van de arbeiders: de sikkel van de boeren en de hamer van de fabrieksarbeiders. 

Het communisme is een extreme vorm van het socialisme

De Vergissing van Troelstra  

• in Nederland
• 9 nov 1918
• Leider SDAP (arbeiderspartij), Pieter Jelles Troelstra riep op de revolutie uit.
• Grote mislukking: er was geen revolutie, kreeg nauwelijks steun
  

§2.4

Het einde van de oorlog

A

DeBoze burgers

De Russische Revolutie

AAN DE SLAG!

Wat?

2.4 Russische revolutie A 

Hoe?

werkboek

Waarom?

Omdat je twee oorzaken en drie gevolgen van de Russische Revolutie moet kunnen noemen.

Tijd?

tot de bel gaat

Hulp?

5 min in stilte

Daarna zacht overleggen

Vinger in de lucht bij vragen

Klaar?

Vul blz. 70 in

WO1 was ook oorlog op zee:

• Britse oorlogsschepen blokkeerden Duitse havens
• Duitsland probeerde toevoer van goederen naar Engeland te blokkeren, schoten op handelsschepen onderweg naar Engeland: onbeperkte duikbotenoorlog
  -> Duitsland beschoot vijandelijke én neutrale schepen (ook schepen NL en VS) 
• VS sloot zich in 1917 aan bij de geallieerden

§2.4

Het einde van de oorlog

B

DeBoze burgers

Duitsland wordt verslagen

Leerdoel:

Je kan uitleggen hoe Duitsland uiteindelijk werd verslagen.

Oorzaken

• Het liefst zouden de Amerikanen niets met deze 'Europese' oorlog te maken willen hebben, maar...

• ...inmiddels is het 8e Amerikaanse schip door Duitsers getorpedeerd...

• ...en is ontdekt dat de Duitsers bezig zijn met het ophitsen van Mexico en Japan tegen de VS (Zimmerman-telegram)

Hoewel de Amerikanen pas vanaf augustus 1918 meevechten,

geven de enorme hoeveelheid nieuwe soldaten en wapens de doorslag.

Geallieerden

Engeland

Frankrijk

Rusland (tot 1917)

VS (vanaf 1917)

Italië (vanaf 1915)

Centralen

Duitsland

Oostenrijk-Hongarije

Turkse Rijk

Bulgarije

Eind 1918 kwam in Duitsland tot het besef dat ze zouden verliezen. 

-> opstanden, keizer moest aftreden.

De nieuwe regering, de Republiek van Weimar besloot te stoppen met de oorlog.

11 nov 1918: wapenstilstand getekend door Duitsland. (Turkse Rijk en Oost Hongarije hadden dit daarvoor al gedaan).

Frankrijk, England en de VS de grote winnaars.
Duitsland de verliezer. 

§2.4

Het einde van de oorlog

B

DeBoze burgers

Duitsland wordt verslagen

AAN DE SLAG!

Wat?

2.4 Het einde van de oorlog A+B 

Hoe?

werkboek

Waarom?

Omdat je twee oorzaken en drie gevolgen van de Russische Revolutie moet kunnen noemen en moet kunnen uitleggen hoe Duitsland uiteindelijk werd verslagen.

Tijd?

tot 10 minuten voor het einde van de les

Hulp?

5 min in stilte

Daarna zacht overleggen

Vinger in de lucht bij vragen

Klaar?

Vul blz. 70 in

H2: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

§2.4 Het einde van de oorlog

C: Vredesverdragen  

Onrust in Duitsland

• Armoede en ellende
• Ontevredenheid
• Teleurstelling was groot (vooral bij soldaten)

De onrust werd nog groter toen Duitsland werd gedwongen het Verdrag van Versailles te tekenen. 

§2.4

Het einde van de oorlog

C

DeBoze burgers

Vredesverdragen

• Duitsland moest meer dan 100 miljard marken betalen -> oorlogsschade overwinnaars herstellen.
  - Moest in goud betaald worden
  - Duitsland als economische grootmacht uitschakelen.
• Duitsland moest gebieden afstaan
  - Elzas-Lotharingen aan Frankrijk
  - Land in het oosten aan Polen
• Duitsland moest kolonies afstaan
  
• Duitse leger mocht niet groter zijn dan 100.000 man + geen vloot
  
• In het Duitse Rijnland mochten geen Duitse soldaten gelegerd worden
  - Grensde aan Belgie en Frankrijk

 

§2.4

Het einde van de oorlog

C

DeBoze burgers

Vredesverdragen

Noem 3 van de 5 bepalingen uit het Verdrag van Versailles

Apart onderdeel V.v.V.:
oprichting Volkenbond:  internationale organisatie die een nieuwe oorlog moest voorkomen. 

- Bedacht door de Amerikaanse president Woodrow Wilson 

§2.4

Het einde van de oorlog

C

DeBoze burgers

Vredesverdragen

De Volkenbond had weinig invloed:

• VS zelf werd geen lid
• Duitsland en Rusland mochten geen lid worden. 

Doordat deze grote landen geen lid waren, had de Volkenbond weinig te zeggen. 

1946: opgeheven.

§2.4

Het einde van de oorlog

C

DeBoze burgers

Vredesverdragen

Na WO1: nieuwe landen en grenzen

Turkse Rijk viel uit elkaar. Grote stukken van het Midden-Oosten werden verdeeld tussen Engeland en Frankrijk.

Oostenrijk-Hongarije viel uit elkaar.
--> Er ontstonden nieuwe landen, zoals Oostenrijk, Hongarije, Joegoslavië, Tsjecho-Slowakije. 

§2.4

Het einde van de oorlog

C

DeBoze burgers

Vredesverdragen

§2.4

Het einde van de oorlog

C

DeBoze burgers

Vredesverdragen

§2.4

Het einde van de oorlog

1. Na de Eerste Wereldoorlog (1918) kreeg Engeland van de Volkenbond (een soort voorloper van de VN) de opdracht om Palestina te besturen.

→ Dat heet een mandaatgebied. Engeland was dus eigenlijk de baas over Palestina.

2.Engelse beloftes (problemen!)

• In 1917 had Engeland in de Balfourverklaring beloofd dat de Joden in Palestina een “nationaal tehuis” mochten stichten.
• Tegelijkertijd hadden de Britten ook beloofd aan Arabische leiders dat zij meer zelfstandigheid zouden krijgen in het Midden-Oosten (als beloning voor hun steun in de oorlog).

👉 Engeland had dus twee tegenstrijdige beloftes gedaan:

• aan de Joden: jullie mogen hierheen komen en een eigen plek hebben.
• aan de Arabieren/Palestijnen: jullie krijgen ook meer rechten en misschien zelfstandigheid.

3.Gevolg van die dubbele beloftes

• Vanaf de jaren ’20 en ’30 kwamen steeds meer Joden naar Palestina, vooral omdat ze in Europa te maken hadden met discriminatie en vervolging (later ook de Holocaust in WOII).
• De Arabische Palestijnen waren daar boos over, want zij woonden er al en zagen hun land steeds meer ingenomen worden.
• Er ontstonden spanningen, rellen en geweld tussen Joden en Palestijnen.

AAN DE SLAG!

Wat?

2.4 Het einde van de oorlog C 

Hoe?

werkboek

Waarom?

Omdat je moet kunnen uitleggen welke gevolgen de vredesverdragen hadden voor de centralen.

Tijd?

tot de bel gaat

Hulp?

Rood: 10 min in stilte

Oranje: zacht overleggen

Vinger in de lucht bij vragen

Klaar?

Vul blz. 70 in

AAN DE SLAG!

Wat?

2.4 afmaken

Hoe?

werkboek

Tijd?

tot de bel gaat

Hulp?

Rood: 10 min in stilte

Oranje: zacht overleggen

Vinger in de lucht bij vragen

Klaar?

leren voor de toets

Verder met je mondeling

Maken

Blz 37 tm 39

Film tips over 1ste wereldoorlog:

• 1917
• Im Westen nichts Neues