Samentrekking en foutieve samentrekking

Samentrekking controleren
1 / 16
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 3

In deze les zitten 16 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Samentrekking controleren

Slide 1 - Tekstslide

Samentrekking
Samentrekking = weglaten van zinsdelen die herhaald worden
Voorwaartse samentrekking: in het tweede deel van de zin wordt iets weggelaten.
Achterwaartse samentrekking: in het eerste deel van de zin wordt iets weggelaten.

Miranda gaat naar de winkel en koopt een zak brood.

Slide 2 - Tekstslide

Niveau van samentrekking
Woordniveau: als in twee woorden iets wordt herhaald
IJshoorntjes en ijsblokjes: IJshoorntjes en -blokjes
Woordgroepniveau: Als in twee woordgroepjes iets wordt herhaald
Werkloze mannen en werkloze vrouwen: Werkloze mannen en vrouwen
Zinsniveau: een herhaald zinsdeel wordt weggelaten 
Emma is ziek en Emma blijft thuis: Emma is zieke en blijft thuis. 

Slide 3 - Tekstslide

Voorwaarts of achterwaarts?
Lisa heeft nieuwe bloemen gekocht en een vaas.
A
voorwaarts
B
achterwaarts

Slide 4 - Quizvraag

Op welk niveau?
Ik houd van dropauto's en -sleutels.
A
woordniveau
B
woordgroepniveau
C
zinsniveau

Slide 5 - Quizvraag

Op welke niveau?
Eline kocht een nieuwe fiets en heeft deze gelijk geverfd.
A
woordniveau
B
woordgroepniveau
C
zinsniveau

Slide 6 - Quizvraag

Alleen mensen met nieuwe schoenen en kleren kregen een paraplu.
A
woordniveau
B
woordgroepniveau
C
zinsniveau

Slide 7 - Quizvraag

Samentrekken gaat vaak fout
Wat is er mis met de volgende zinnen? 
  • Hier wordt een nieuw sportveld aangelegd en enkele kleedkamers geplaatst. 
  • Max keek naar een leuk meisje en daardoor niet goed uit bij het oversteken.
  • De maand augustus is vaak heet en brengen Italianen graag door aan de kust. 

Slide 8 - Tekstslide

Drie voorwaarden
Om iets weg te laten moet je eerst aan drie voorwaarden voldoen:

De woorden hebben:
1. dezelfde functie (onderwerp, lv, koppelww, enz.)
2. dezelfde betekenis
3. hetzelfde getal (enkelvoud of meervoud)

Slide 9 - Tekstslide

Stappenplan 
  1. Kijk wat er is weggelaten in het tweede deel van de zin.
  2. Bepaal de functie, de betekenis en het getal van het eerste deel.
  3. Bepaal de functie, de betekenis en het getal van het tweede deel. 
  4. Alles hetzelfde? Goede samentrekking. 
  5. Niet? Voeg de ten onrechte weggelaten delen toe.

Slide 10 - Tekstslide

Is de volgende zin goed samengetrokken?
Emma liep naar de winkel en kocht een boek.
A
Ja
B
Nee

Slide 11 - Quizvraag

Is de zin goed samengetrokken?
De cabaretier verbaasde zich erg over de prijs, en de toeschouwers nog meer.

Slide 12 - Open vraag

Is de zin goed samengetrokken?
De cabaretier verbaasde zich erg over de prijs en de toeschouwers nog meer.
A
Ja
B
Nee

Slide 13 - Quizvraag

Opdracht 1
1. Hier wordt een nieuw sportveld aangelegd en enkele kleedkamers geplaatst. 

Welke woorden zijn in het tweede deel van de zin weggelaten?
Waarom is de samentrekking niet correct? A) functie, B) betekenis of C) getal
Hoe kun je de zin verbeteren?

Slide 14 - Tekstslide

Opdracht 1
2. Max keek naar een leuk meisje en daardoor niet goed uit bij het oversteken.

Welke woorden zijn in het tweede deel van de zin weggelaten?
Waarom is de samentrekking niet correct? A) functie, B) betekenis of C) getal
Hoe kun je de zin verbeteren?

Slide 15 - Tekstslide

Opdracht 1
3. De maand augustus is vaak heet en brengen Italianen graag door aan de kust.

Welke woorden zijn in het tweede deel van de zin weggelaten?
Waarom is de samentrekking niet correct? A) functie, B) betekenis of C) getal
Hoe kun je de zin verbeteren?

Slide 16 - Tekstslide