§2.1 - Ontledings- en synthesereacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Scheikunde - §2.1 (ontleding en synthese)

Benodigheden

- Schrift

- Pen, potlood

LessonUp: 

Eind vd les

Telefoons niet zichtbaar!

SO Elementen

Dinsdag 27-10

0

Verschillende soorten ontledingsreacties

- Je kan op deeltjesniveau beschrijven wat er gebeurt bij een ontledingsreactie.

- Je weet wat je nodig hebt bij de verschillende ontledingsreacties en herkent deze benodigdheden in een vraag. 

Ontledingsreacties

Uit één beginstof ontstaan meerdere reactieproducten

Er zijn drie typen ontledingsreacties: thermolyse, elektrolyse en fotolyse.

Lyse = ontleding

 

Drie typen ontledingen

• Thermolyse (met warmte)
• Elektrolyse (met elektriciteit)
• Fotolyse (met licht)

Thermolyse

Ontledingsreactie met warmte

dit is niet verbranden!

thermolyse van suiker

0

Elektrolyse

Ontleding dmv elektriciteit

Voor de elektrolyse van water maak je gebruik van het toestel van Hofmann. 

0

Fotolyse

Ontleding dmv licht

Reactieschema:

zilverchloride(vast) —>

zilver(vast) + chloor(gas)

0

Ontleding

• stopt als de energie weg wordt gehaald 
• er komt geen warmte vrij
• geen andere stoffen voor de pijl!
• papier --> condens + zwarte stof + gas

Verbranding

• gaat door als hij eenmaal gestart is 
• er komt warmte vrij
• zuurstof nodig
• papier + zuurstof --> koolstofdioxide + water

Aantoningsreactie = een reactie waarmee je een stof aantoont.

Aantoningsreactie zuurstof:

Een houtspaander in een reageerbuis met zuurstof verhitten > De houtspaander gaat gloeien/branden.

Aantoningsreactie waterstof:

Een vlammetje bij de opening van een reageerbuis met waterstof houden > Je hoort een 'blafgeluid'. 

Ontleedbare en niet ontleedbare stoffen

Ontleedbare stoffen: wel verder te ontleden. Worden ook verbindingen genoemd. 

Niet ontleedbare stoffen: niet verder te ontleden. Worden ook elementen genoemd. 

Stoffen

Stoffen

Ontleedbare stoffen

Niet- ontleedbare stoffen

Moleculen (verbindingen) die bestaan uit 2 of meer atoomsoorten

Stof die uit 1 atoomsoort bestaat

Enkele atomen

Dubbele atomen

Niet ontleedbare stoffen

Bijvoorbeeld de metalen en niet-metalen.

Alle metalen kun je opdelen in:

- De edele metalen: reageren niet met zuurstof

- De onedele metalen: reageren wel met zuurstof

Alle metalen geleiden warmte en stroom en hebben een glanzend oppervlak.

Synthesereactie

Reactie waarbij je een nuttige bruikbare stof maakt, bijvoorbeeld fotosynthese:

CO2 + H2O --> C6H12O6 + O2

Zuurstof is hier de nuttige stof.

Opdracht 

• In groepjes (5-6) ga je een minilesje over 1 type reactie voorbereiden (thermolyse, elektrolyse, fotolyse)
• Minilesje bestaat uit: Wat is het? Hoe herken je het? Welke demo zou jij laten zien? En een opdrachtje voor de klas. 


• Deze les de tijd om voor te bereiden, via teams ppt opsturen
• Volgende les in 5 min je minilesje geven aan de rest van de klas.

Tijdens het strijken met een te heet strijkijzer ontstaan schroeivlekken. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Synthesereactie

Na een jaar zijn de kleuren van felgekleurde gordijnen op sommige plekken verbleekt. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Synthesereactie

Door glas sterk te verhitten kan het in een andere vorm gegoten worden. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Geen ontleding

Met behulp van elektrische energie wordt aluminium gemaakt uit aluminiumerts. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Synthesereacite

Waterstof en stikstof reageren met elkaar tot ammoniak. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Synthesereactie

Waarmee toon je waterstof aan?

1. je hoort een plopje
2. je ziet een spaander feller gloeien

Weektaak

Maken opdrachten:

- 5, 6, 7, 10

Samenvatten, oefenen!