Voorkennis hoofdstuk 4: molberekenen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Proefwerkweek

• Hoofdstuk 3 paragraaf 4 (OF MOLBEREKENINGENBOEKJE)
• Hoofdstuk 4 paragraaf 1 t/m 3 

Voorkennis hoofdstuk 4: molberekenen

Les 3.4 Atoommassa en molaire massa

Leerdoelen 3.4

• Je kunt uitleggen wat de relatieve atoommassa inhoudt.
  
• Je kunt de molaire massa van een stof berekenen.
  
• Je kunt uitleggen wat de chemische hoeveelheid (de mol) voorstelt.
  
• Je kunt berekenen hoeveel deeltjes er in een aantal mol zitten en omgekeerd.
  
• Je kunt berekenen hoeveel mol deeltjes er in een aantal gram zit en omgekeerd. 

atomaire massa-eenheid

• Atomaire massa-eenheid u: 1 u = 1,66 x 10^-27 kg (BINAS 7B)

atoomnummer en massagetal

• atoomnummer = aantal protonen = aantal elektronen
• massagetal = aantal protonen + aantal neutronen

atoomnummer en massagetal

• Isotopen: atomen van hetzelfde element, die verschillend aantal neutronen in de kern hebben. 
  
• Bijvoorbeeld: chloor kent twee isotopen in de natuur Cl-35 en Cl-37 (massagetal!)
• ** Cl-35 heeft 35-17=18 neutronen, notatie: 
• ** Cl-37 heeft 27-17=20 neutronen

Relatieve atoommassa

• Cl-35 heeft een massagetal van 35,0 u, komt 75,8% voor
• Cl-37 heeft een massagetal van 37,0 u, komt 24,2% voor

• het gemiddelde van de chlooratomen dat voorkomt op de aarde is dus 35,0 x 75,8% + 37,0 x 24,2% = 35,5 u, dit noemen wij de relatieve atoommassa van chloor

Relatieve atoommassa

• het gemiddelde van de chlooratomen dat voorkomt op de aarde is dus 35,0 x 75,8% + 37,0 x 24,2% = 35,5 u, dit noemen wij de relatieve atoommassa van chloor.
• Deze kan je terug vinden in het periodiek systeem.

mol (voorbeeld voor logisch maken)

• 1 dozijn NH3-moleculen komt overeen met 12 NH3-moleculen.
  
• In 1 dozijn NH3-moleculen (12 stuks) bevinden zich 1 dozijn N-atomen (12 stuks) en 3 dozijn H-atomen (3 × 12 = 36 stuks).
  
• De verhouding =  NH3-moleculen : N-atomen : H-atomen 
•                                 =          1                         :             1         :        3

mol (voorbeeld voor logisch maken)

• 1 dozijn mol NH3-moleculen komt overeen met 6,02∙1023                         NH3-moleculen.
  
• In 1 dozijn mol NH3-moleculen (6,02∙1023 stuks) bevinden zich 1 dozijn mol N-atomen (6,02∙1023 stuks) en 3 dozijn mol waterstofatomen (3 × 6,02∙1023 = 18,06∙1023 stuks).
• De molverhouding =  NH3-moleculen: N-atomen : H-atomen 
•                                         =          1                         :             1         :        3

mol (voorbeeld voor logisch maken)

• 1 dozijn mol NH3-moleculen komt overeen met 6,02∙1023                         NH3-moleculen.
  
• In 1 dozijn mol NH3-moleculen (6,02∙1023 stuks) bevinden zich 1 dozijn mol N-atomen (6,02∙1023 stuks) en 3 dozijn mol waterstofatomen (3 × 6,02∙1023 = 18,06∙1023 stuks).
• De molverhouding =  NH3-moleculen: N-atomen : H-atomen 
•                                         =          1                         :             1         :        3

Getal van avogadro

• Avogadro heeft het aantal deeltjes dat zich in één mol bevindt niet zomaar gekozen. Het is precies het aantal u dat in één gram past:

• 
  

mol

• N = n ∙ N_A       of

Hierin is:

• N het aantal deeltjes;
  
• n de chemische hoeveelheid in mol (mol);
  
• N_A het getal van Avogadro, 6,02∙10²³ deeltjes per mol (mol⁻¹).

mol

• N = n ∙ N_A       of

Voorbeeld 1

• Bereken hoeveel mol moleculen aanwezig is in 1,25·1028 moleculen. 

Voorbeeld 1

• Bereken hoeveel mol moleculen aanwezig is in 1,25·1028 moleculen. 

Voorbeeld 2 

• Bereken hoeveel waterstofatomen er aanwezig zijn in 1,0 mol butaan (C4H10).

Voorbeeld 2 

• Bereken hoeveel waterstofatomen er aanwezig zijn in 1,0 mol butaan (C4H10).

molaire massa

• De relatieve massa van een atoom of molecuul in u komt dus overeen met de massa van één mol stof in gram. 
• Wanneer je 1,00 mol koolstofatomen afweegt, (12,01 u), zal de weegschaal 12,01 g aangeven. 
• Met andere woorden: de relatieve molecuulmassa Mr in u is gelijk aan de molaire massa (M) in gram per mol (g/mol)

Voorbeeld 

• Bereken de molaire massa van glucose (C6H12O6).

Voorbeeld 

• Bereken de molaire massa van glucose (C6H12O6).

Maken: opdracht 1 t/m 3 

(blz 4 in boekje)

Klaar? lees ''VAN CHEMISCHE HOEVEELHEID NAAR MASSA EN OMGEKEERD'' en maak de rest van de opgaven. 

Nakijken: opdracht 1 t/m 3 (blz 4)

mol

• m = n ∙ M     of

Hierin is:

• m de massa van de stof in gram (g);
  
• n de chemische hoeveelheid in mol (mol);
  
• M de molaire massa in gram per mol (g/mol) (periodiek systeem)

mol

• m = n ∙ M     of

Voorbeeld 4

In een fles wijn is 72,0 g alcohol (C2H6O) aanwezig.

Bereken hoeveel mol alcohol er aanwezig is in deze fles wijn.

Voorbeeld 4

In een fles wijn is 72,0 g alcohol (C2H6O) aanwezig.

Bereken hoeveel mol alcohol er aanwezig is in deze fles wijn.

Voorbeeld 5

Een glas chocomel bevat 10 g suiker (C12H22O11).

Bereken hoeveel mol suiker dit glas chocomel bevat.

Voorbeeld 5

Een glas chocomel bevat 10 g suiker (C12H22O11).

Bereken hoeveel mol suiker dit glas chocomel bevat.

Maken: opdracht 4 t/m 7 

(vanaf blz 5 in boekje)

Klaar? lees paragraaf 1 van hoofdstuk 4!

Nakijken: opdracht 4 t/m 7 

(vanaf blz 5 in boekje)

4a

stof: HCl

• n = 1,25 mol
• m = ? g
• M = 1,008 + 35,45 = 36,46 g/mol

• m = n x M 
• m = 1,25 x 36,46 
• m = 45,6 g HCl

4b

stof: BaS

• n = 0,0250 mol
• m = ? g
• M = 137,3 + 32,06 = 169,36 g/mol

• m = n x M 
• m = 0,0250 x 169,36 
• m = 4,23 g BaS

4c

stof: C6H12O6

• n = 16 mol
• m = ? g
• M = 6 x 12,01 + 12 x 1,008 + 6 x 16 = 180,156 g/mol

• m = n x M 
• m = 16 x 180,156
• m = 2882,5 g C6H12O6

4d

stof: AuCl3

• n = 4,3 mmol = 4,3 x 10-3 mol
• m = ? g
• M = 197,0+ 3x35,45 =303,35 g/mol

• m = n x M 
• m = 4,3 x 10-3 x 303,35
• m = 1,3 g AuCl3

5a

stof: I2

• m = 60 g
• n = ? mol
• M = 2x 126,9 = 253,8  g/mol

•  
• n = 60 : 253,8
• n = 0,24 mol I2

5b

stof: Ag

• m= 1,75 kg = 1750 g (of 1,75x103 g)
• n = ? mol
• M = 107,9 g/mol

•  
• n = 1750 : 107,9
• n = 16,2 mol Ag

5c

stof: Fe2O3

• m= 3,50 ton = 3,50 x 106 g
• n = ? mol
• M = 2 x 55,85 + 3 x 16,00 = 159,7 g/mol

•  
• n = 3,50 x 106 : 159,7
• n = 21 916 mol Fe2O3

5d

stof: C2H6O

• m= 100 g
• n = ? mol
• M = 2 x 12,01 + 6 x 1,008 + 16,00 = 46,07 g/mol

•  
• n = 100 : 46,07 g
• n = 2,17 mol C2H6O

6a

stof: CaCl2

• M = 1 x 40,08 + 2x 35,45 = 110,98 g/mol

6b

stof: S8

• n(S8) = 0,12 mmol = 0,12 x 10-3 mol
• N(S-atomen) = ?
• n(S-atomen) = 0,12x10-3 x 8 = 9,6x10-4 mol

• N = n x NA
• N = 9,6x10-4 x 6,02x1023
• N = 5,78 x 1020 S-atomen

6c

stof: C2H4Cl2

• m(C2H4Cl2) = 15g
• n(Cl-atomen) = ?
• M(C2H4Cl2) = 2 x 12,01 + 4 x 1,008 + 2 x 35,45 = 98,95 g/mol

•  
• n = 15 : 98,95 
• n = 0,152 mol C2H4Cl2
• per molecuul zijn er twee Cl-atomen, dus: 0,152 x 2 = 0,30 mol Cl-atomen