1.2 Kiezen is verliezen

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1.2 Kiezen is verliezen

– Je kunt met behulp van uitgaven per week, maand of jaar een begroting opstellen.

– Je kunt werken met een budgetlijn.

Programma

1. Herhaling vorige les
2. Uitleg over budgetlijnen en de begroting (uitgaven)
3. Opgaven maken
4. Huiswerk bespreken/controleren

Vorige les? - gesprek over ....

PRODUCTIEFACTOREN

SCHAARSE GOEDEREN  EN VRIJE GOEDEREN

BEHOEFTEN VAN MENSEN

MIDDELEN GEBRUIKEN EN BEHOEFTEN

ZELFVOORZIENING

1.2 keuzes

Productiefactoren kunnen op verschillende manieren worden ingezet

Inzet van middelen --> alternatieve aanwendbaarheid

Budgetlijn

Een lijn die aangeeft welke mogelijkheden van besteding er zijn met een bepaald budget

Laten zien welke keuzes er met

een budget gemaakt kunnen worden

Voorbeeld

Iemand heeft een abonnement voor zijn telefoon. Binnen zijn bundel kan hij kiezen tussen belminuten en sms.

De bundel is € 10, een sms kost € 0,10 en een minuut bellen kost € 0,25.

Voorbeeld (vervolg)

De bundel is € 10, een sms kost € 0,10 en een minuut bellen kost € 0,25.

Hij kan dus keuzes maken hoe de bundel wordt gebruikt.

Hoeveel sms'jes kan hij maximaal versturen ?

De bundel is € 10, een sms kost € 0,10 en een minuut bellen kost € 0,25.

Hij kan dus keuzes maken hoe de bundel wordt gebruikt.

Hoeveel sms'jes kan hij maximaal versturen ?

De bundel is € 10, een sms kost € 0,10 en een minuut bellen kost € 0,25.

Hoeveel minuten kan hij maximaal bellen ?

Voorbeeld (vervolg)

De bundel is € 10, een sms kost € 0,10 en een minuut bellen kost € 0,25.

Hiermee kan hij max 100 sms-en versturen en mag 40 minuten bellen. 

Met deze gegevens kunnen we de budgetlijn maken.

Voorbeeld (vervolg)

De bundel is € 10, een sms kost 

€ 0,10 en een minuut bellen kost 

€ 0,25.

Hiermee kan hij max 100 sms-en 

versturen en mag 40 minuten 

bellen. 

Voorbeeld snoep

Een snoepliefhebber heeft € 25 per maand te besteden aan snoep.

Hij houdt van dropjes, die € 1,25 

per zakje kosten en van 

chocolade, die € 2,50 per reep kost.

Teken de budgetlijn.

Voorbeeld snoep (vervolg)

Een snoepliefhebber heeft € 25 per maand te besteden aan snoep.

Hij houdt van dropjes, die € 1,25 

per zakje kosten en van 

chocolade, die € 2,50 per reep kost.

Teken de budgetlijn.

Voorbeeld snoep (vervolg)

Een snoepliefhebber heeft € 25 per maand te besteden aan snoep.

Hij houdt van dropjes, die € 1,25 

per zakje kosten en van 

chocolade, die € 2,50 per reep kost.

Teken de budgetlijn.

Voorbeeld snoep (vervolg)

Een snoepliefhebber heeft € 25 per maand te 

besteden aan snoep.

Hij houdt van dropjes, die € 1,25 per zakje 

kosten en van chocolade, die € 2,50 per 

reep kost.

De prijs van chocolade stijgt naar € 3,13.

Teken de nieuwe budgetlijn in dezelfde grafiek

Voorbeeld snoep (vervolg)

De HELLING van de 

budgetlijn verandert 

bij een prijsverandering

Voorbeeld snoep (vervolg)

Onze snoepliefhebber heeft voortaan € 30 per 

maand te besteden.

De dropjes kosten nog steeds € 1,25 per zakje,

de chocolade blijft € 3,13 per reep kosten

Teken de nieuwe budgetlijn in dezelfde grafiek

Voorbeeld snoep (vervolg)

De budgetlijn verschuift EVENWIJDIG bij een 

budgetverandering

Begroting

Een begroting is een overzicht van de verwachte uitgaven. Drie categorieën:

• Vaste lasten: Periodiek terugkomende kosten (vb. Abonnement)
• Incidentele grote uitgaven: Komt nauwelijks voor (uitgave nieuwe fiets of scooter, kleding)
• Dagelijkse uitgaven: Vaak voorkomende (niet perse dagelijks), zoals tanken, levensmiddelen etc

Let op!

Jaar bestaat uit: 12 maanden, 52 weken, 365 dagen! Een maand bestaat niet exact uit vier weken. Maandelijkse uitgaven bereken 🡪 eerst een jaar en vervolgens delen door 12.

Een telefoonabonnement is een voorbeeld van....

1. Dagelijkse uitgaven
2. Incidentele uitgaven
3. Inkomsten
4. Vaste lasten

Begroting

vragen?

Aan de slag

• maken: opgave 1 t/m 11
• eerst stil beginnen.. na 5 minuten zacht overleg met buurman/buurvrouw
• Gebruik ook je boek als je vragen moeilijk vindt
• Kom je er niet uit? Steek je vinger op

huiswerk

bespreken hw/opgaven

1.2 Kiezen is verliezen

– Je kunt met behulp van uitgaven per week, maand of jaar een begroting opstellen.

– Je kunt werken met een budgetlijn.