Dirigeren kun je leren
1 / 19
Lesduur is: 45 minIntroductie
Leerlingen leren en ervaren wat de functie van een dirigent is.
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat weet je van de dirigent?
Slide 2 - Woordweb
Toelichting
Vraag leerlingen wat ze al weten van de dirigent?
Vraag leerlingen wat ze al weten van de dirigent?
Mogelijk antwoorden zijn: leider van het orkest, spreekt met de musici af hoe ze de muziek precies gaan uitvoeren, geeft tempo en dynamische verschillen (hard en zacht) aan.
Slide 3 - Video
Toelichting:
In dit filmpje wordt uitgelegd hoe een dirigent met z'n stokje de maat aangeeft.
Tip: start het filmpje niet vanzelf? Klik dan de reclame weg en nogmaals op 'play'.
Hoe noem je een dirigeerstokje ook wel?
A
Aanwijsstokje
B
Zwaaistokje
C
Baton
D
Muziekstokje
Slide 4 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Waarom heeft een dirigent een stokje?
A
Dan kan hij op de lessenaar tikken om aandacht te vragen
B
dan kunnen de musici achterin het orkest zijn bewegingen beter zien
Slide 5 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 6 - Tekstslide
Toelichting:
Elke leerling mag met een pen of potlood mee-dirigeren. Begin bovenaan en sla met je pen naar beneden (1) vervolgens naar links (2) dan naar rechts (3) en dan naar boven (4) zoals op het plaatje.
Lukt het? Ga dan naar de volgende slide waar de leerlingen mee kunnen dirigeren. Vergeet niet de notitie te lezen met tips hoe deze video te gebruiken.
Kunnen ze ook met hun andere hand en hun gezicht (mimiek) het gevoel van de muziek laten zien?
Slide 7 - Video
Toelichting:
Dit is een 360 graden video. Links in de hoek staat een paneel waarmee je kan draaien naar de dirigent. Daar kunnen de leerlingen afkijken. Maar ook kan je naar het orkest draaien en zo zien wat de dirigent vanaf de bok ziet!
Wat geeft een dirigent allemaal nog meer aan?
Slide 8 - Woordweb
Toelichting:
Een dirigent geeft aan:
- wanneer een muziekstuk begint en eindigt.
- het gevoel van de muziek
- het tempo van de muziek
- de dynamiek (volume; zacht of sterk)
Slide 9 - Video
Deze slide heeft geen instructies
Slide 10 - Tekstslide
Toelichting:
Doe het eerst zelf voor:
- Pak een appel of ander voorwerp
- Ga voor de klas staan en spreek af dat zodra het voorwerp in je andere hand valt, dat de leerlingen dan 1x in hun handen klappen.
- Kijk de klas rond en laat het voorwerp in je andere hand vallen.
Ging dat goed gelijk? Zo niet, nogmaals proberen? Kan een leerling dit ook? En lukt het ook met een potlood of pen als dirigeerstokje?
Extra oefening: kun je met je andere hand ervoor zorgen dat de klap heel zacht of heel luid wordt gemaakt?
Slide 11 - Video
Toelichting:
We gaan een oefening bekijken en straks zelf doen om te ervaren hoe het is om als dirigent tegelijkertijd twee verschillende dingen met je handen te doen.
Slide 12 - Tekstslide
Toelichting:
Leerlingen proberen net als een dirigent twee verschillende dingen met hun handen te doen: een rondje tekenen met links en een driehoek tekenen met rechts. Tip: dit hoeft niet perse op een whiteboard of op het digibord, maar kan ook in de lucht. Vinden leerlingen het makkelijk of lastig?
Slide 13 - Video
Deze slide heeft geen instructies
De concertmeester krijgt een hand. Wat is een concertmeester?
A
de eerste violist
B
de aanvoerder van het orkest
C
antwoord A en B zijn juist
D
geen van beide antwoorden
Slide 14 - Quizvraag
Toelichting:
De mevrouw vooraan, op de stoel links van de verhoging voor de dirigent, is de eerste violist. Deze violist wordt concertmeester genoemd. Zij heeft belangrijke taken, geeft alle andere violisten aanwijzingen en bepaalt wanneer de strijkstokken omhoog of omlaag gaan. Zodat alle stokken tijdens het concert dezelfde kant opgaan. Bovendien is zij de bemiddelaar tussen het orkestleden en de dirigent; als er iets aan de hand is regelt de concertmeester dat met de dirigent, zodat niet alle orkestleden bij hem langs hoeven gaan. Ook geeft de concertmeester de juiste toon waarop de andere violisten kunnen stemmen, daarna geeft zij een knikje aan de hoboïst zodat de blazers kunnen stemmen. Op die manier speelt niemand vals. En als concertmeester krijg je je eigen kleedkamer!
Wat gaat er mis?
Slide 15 - Open vraag
Toelichting:
De dirigent weet niet waar elk instrument in het orkest zich bevindt en geeft de instrumenten niet op tijd een seintje.
Wat is een solo?
Slide 16 - Open vraag
Toelichting:
Een solo is een muziekstuk of een gedeelte daarvan waarin één muzikant (zanger of instrumentalis) de hoofdrol speelt. Solo's zijn vaak moeilijk te spelen stukken, of stukken waar muzikaal gezien de aandacht op dient te vallen.
Welk instrument hoorde je zojuist?
A
Pauken
B
Kleine trom
C
Triangel
D
xylofoon
Slide 17 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 18 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Wat heb je geleerd over de dirigent?
Afsluiting
Slide 19 - Open vraag
Toelichting:
Bespreek met de leerlingen wat ze hebben geleerd over de dirigent. Wat geeft een dirigent allemaal aan? Hoe doet hij dat? Lijkt het je makkelijk of moeilijk? Lijkt het je leuk of spannend om te doen?
