9.5 De rechtszaak

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Criminaliteit

De rechtszaak

Programma

• Terugblik
• De rechtszaak - video
• Aan de slag
• Blooket
• Vooruitblik rechtszaak

Leg in eigen woorden uit wat het verschil is tussen een overtreding en een misdrijf

Welke kenmerken (redenen) weet je nog waardoor iemand sneller in de criminaliteit beland?

Risicofactoren

• Persoonlijke kenmerken die je vaak terug ziet:
• Jongens en mannen (crimineel gedrag vrouwen neemt toe )
• Jongeren 16-23
• Slechte opvoeding (te weinig aandacht, foute omgeving )
• Groepsgedrag
• Alcohol (40% geweldsmisdrijven )
• Aangeboren afwijking
• Geen diploma (geen toekomstperspectief )
• Allochtone jongerengroepen (veel kenmerken hierboven genoemd) 

Wat mag de officier van justitie niet?

1. Een zaak laten vallen (seponeren)
2. Straf opleggen ernstige misdrijven
3. Straf opleggen lichte misdrijven
4. Opsporing en aanklagen

Criminaliteit

7.4 Schuldig of onschuldig

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wie binnen een rechtszaak de belangrijkste personen zijn en wat hun taken en rechten zijn.
• Je kunt in stappen beschrijven hoe een rechtszaak verloopt.
• Je kunt uitleggen wat voor soorten straf de rechter mag opleggen

Schuldig of onschuldig? 

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier een rechtszaak werkt.

Eerlijk proces

• Wanneer de officier van justitie besluit om jou te vervolgen, komt er een rechtszaak. De verdachte krijgt dan een dagvaarding.
• Dagvaarding = Een oproep om voor de rechter te verschijnen. 
• In de dagvaarding staat:  het feit waarvan je verdacht wordt. het tijdstip en de plaats waar de zitting plaatsvindt.

Wie is wie?

1. Verdachte
2. Rechter
3. Advocaat
4. Getuige(n)
5. Pers
6. Publiek
7. Officier van Justitie
8. Griffier

Officier van Justitie

Getuige(n)

Verdachte

Advocaat

Griffier

Rechter

Pers

Publiek

• Verloop rechtszaak 
• Zet de stappen in de goede volgorde.
• Maak dit op je laptop of een lege pagina in je werkboek
• Klaar? Maak de opdrachten 9.5: 1 t/m 10, 12 en 13

1. Officier van justitie eist een straf
2. Rechter controleer de gegevens
3. Dagvaarding
4. Het vonnis van de rechter
5. Officier van Justitie leest de aanklacht voor
6. Advocaat is aan het woord en verdedigt zijn verdachte
7. Getuigen woorden verhoord
8. Verdachte heeft laatste woord
9. Advocaat, officier van justitie en rechter verhoren de verdachte

Les 2

Criminaliteit

7.4 Schuldig of onschuldig

Programma

• Terugblik: Verloop rechtszaak
• Wie zit waar in de rechtszaal?
• Video - opdracht
• Aan de slag
• Terugblik - quiz

Wanneer ben je schuldig?

• Gaat het om een strafbaar feit?
• Is bewezen dat de verdachte het gedaan heeft?
• Is de verdachte strafbaar?
  

3x ja = schuldig

Is de verdachte toerekeningsvatbaar?

Een verdachte die geestelijk gestoord was tijdens zijn daad, kan ontoerekeningsvatbaar worden verklaard.

In dat geval kan de rechter beslissen om de verdachte verplicht op te laten nemen in een tbs-kliniek waar hij wordt behandeld voor zijn stoornis.

TBS  Ter Beschikking Stelling

Wanneer een persoon een psychische afwijking of stoornis heeft, dan kan de rechter besluiten deze persoon op te laten sluiten in een TBS-kliniek. 

Hier krijgt diegene hulp en ondersteuning om om te gaan met de stoornis. Iemand met TBS komt vaak pas na vele jaren vrij, als hij helemaal genezen is. Deze straf komt regelmatig voor bij agressieve daders en (kinder)verkrachters.  

In een gevangenis is er meestal geen hulp, 

daarmee verschilt TBS van een gewone gevangenis.

Wie klaagt de verdachte aan?

1. de rechter
2. de verdachte
3. de advocaat
4. de officier van justitie

Hoe noem je de uitspraak van een rechter?

1. oordeel
2. uitslag
3. vonnis
4. conclusie

Samenvatting (sleep naar de juiste plek)

Een rechtszaak begint met een                            van de gegevens. Als alles klopt, leest de officier van justitie de                              voor. Hierin staat waar de verdachte van beschuldigd wordt. Daarna worden vragen gesteld. Eerst aan de verdachte en daarna aan de                           . Na de ondervragen eist de officier een                     . De advocaat, die de verdachte                           , probeert de rechter ervan te overtuigen een lagere straf de geven. De rechter bepaalt uiteindelijk de straf, dit is het                           .

aanklacht

controle

getuige

straf

verdedigt

vonnis

helpt

uitspraak

Vandaag leren we...

1. Wie de belangrijkste mensen zijn in de rechtszaal
2. Wat hun rol is in de rechtszaak
3. Wie waar zit in de rechtszaal

wiezitwaar-rechtszaal.tools.prodemos.nl

Opdracht: Bouw de rechtszaal na!

• Groepen van vier
• Schuif vier tafels in de klas zo bij elkaar dat het lijkt op de rechtszaal
  
• Zet de naambordjes neer op de juiste tafels
  
• Waar hoort de Griffier?

Criminaliteit

Hoofdstuk 9

Aan de slag

Leerboek bladzijde: 148 - 149

9.5: 1 t/m 10, 12 en 13.  Bladzijde: 180 - 182

wiezitwaar-rechtszaal.tools.prodemos.nl

Samenvatting (sleep naar de juiste plek)

Een rechtszaak begint met een                            van de gegevens. Als alles klopt, leest de officier van justitie de                              voor. Hierin staat waar de verdachte van beschuldigd wordt. Daarna worden vragen gesteld. Eerst aan de verdachte en daarna aan de                           . Na de ondervragen eist de officier een                     . De advocaat, die de verdachte                           , probeert de rechter ervan te overtuigen een lagere straf de geven. De rechter bepaalt uiteindelijk de straf, dit is het                           .

aanklacht

controle

getuige

straf

verdedigt

vonnis

helpt

uitspraak

Wie klaagt de verdachte aan?

1. de rechter
2. de verdachte
3. de advocaat
4. de officier van justitie

Hoe noem je de uitspraak van een rechter?

1. oordeel
2. uitslag
3. vonnis
4. conclusie

Terugkoppeling

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wie binnen een rechtszaak de belangrijkste personen zijn en wat hun taken en rechten zijn.
• Je kunt in stappen beschrijven hoe een rechtszaak verloopt.
• Je kunt uitleggen wat voor soorten straf de rechter mag opleggen
• Je kunt uitleggen wanneer iemand TBS krijgt opgelegd. 

De Rechtzaak 

1. 

De opening

De rechter controleert de persoonsgegevens van de verdachte.

2. 

De aanklacht

De officier van justitie leest de aanklacht (=ten laste legging) voor.

3. 

Het verhoor van de verdachte

Eerst mag de verdachte zelf zijn verhaal doen en vervolgens  ondervragen de rechters, de officier van justitie en je eigen advocaat jou.

4. 

Het getuigenverhoor

Mensen die iets gehoord of gezien hebben dat met de zaak te 

maken kan hebben. Hiervoor leggen getuigen een eed af. Getuigen mogen niet liegen en geen aannames doen. 

5. 

Officier van justitie.

De officier legt uit waarom hij de verdachte schuldig vindt en eist een bepaalde straf. Dit heet het requisitoir.

7. 

Het laatste woord

Als verdachte heb je altijd het laatste woord.  Je kunt ook nog iets zeggen over de strafeis van de officier.  De verdachte kan bijvoorbeeld ook aangeven of hij/zij spijt heeft. 

8. 

De uitspraak

De rechter vertelt of je schuldig of onschuldig bent en welke straf hij wil geven.  Dit kan een gevangenisstraf zijn,  een voorwaardelijke straf of boete. 

Meestal is de uitspraak of het vonnis twee weken later.