3.4 & 3.5 Geloof, tolerantie & wetenschap

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 2

3.4 + 3.5 Geloof, tolerantie en wetenschap 

Lesdoelen

-Je kunt uitleggen waarom de tolerantie in de Republiek leidde tot meer wetenschappelijke ontdekkingen
-Je kunt uitleggen hoe er met de armen werd omgegaan in de Republiek

-Je kunt beschrijven wat mensen met de welvaart van de Republiek deden

Wat is tolerantie?

Geloof

• Na de Nederlandse opstand was het protestantse geloof (calvinisme) de ‘bevoorrechte kerk’ 
• Katholiek zijn mocht, maar geen kerk bouwen! 

Handel en tolerantie

• Joodse vluchtelingen uit Antwerpen mochten wél een synagoge bouwen 
• Nederlanders zagen in de Indianen in Brazilië bondgenoten tegen Portugal 

• Dus: tolerantie kwam voort uit economische en politieke belangen 
  

Wetenschap en tolerantie

• In de Republiek was er vrijheid van denken,dat gaf ruimte om wetenschappelijk onderzoek te doen 
• Buitenlandse wetenschappers kwamen naar de Republiek om boeken te laten drukken
• Nederlandse wetenschappers deden belangrijke uitvindingen

Welke uitvinding werd door een Nederlander gedaan tijdens de Gouden Eeuw?

1. Microscoop
2. Telescoop
3. Brandweerslang
4. Duikboot

Wetenschap

• Hugo de Groot: godsdienst, geschiedenis en rechten 
• Christiaan Huygens: wiskunde, natuurkunde, sterrenkunde
  -> ontdekte met een telescoop de ringen van Saturnus 

Wetenschap

• Boerhaave: wereldberoemde arts
• Spinoza: filosoof -> rationalisme 
• Antonie van Leeuwenhoek: bioloog-> uitvinder van de microscoop 

Hoeveel schilderijen zijn er ongeveer gemaakt in de gouden eeuw? (schatting)

1. 500.000
2. 5 miljoen
3. 50 miljoen
4. 500 miljoen

Wie kochten er schilderijen in de Gouden Eeuw?

1. De rijke handelaren
2. De adel
3. De geestelijken
4. Bijna iedereen

Schilderkunst

• Twee groepen mensen bestelden schilderijen:
  1. stadsbestuurders -> grote groepsportretten 
• 2. gegoede burgerij -> familieportretten, of iets uit hun eigen omgeving 
• Schilders gingen zich specialiseren 

Rembrandt

                    Frans Hals

Jan Steen

Jacob van Ruysdael

Hendrick Avercamp

Hoe leidde de vrijheid van denken tot meer wetenschap?

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen hoe er voor de armen gezorgd werd in de Gouden Eeuw
• Je kunt uitleggen hoe de rijke burgerij haar welvaart liet zien

Armenzorg in de Republiek

• Armen in de samenleving leefden van de bedeling
• Rijke burgers geven graag aan; status en plek in de hemel

Welvaart

• Kunst
• Buitenhuizen
• Stadhuis
• Neo-classicisme

Opdracht

De Gouden Eeuw beleeft zijn gloriedagen. Op de kade in Amsterdam staat een groep buitenlandse kooplieden.
Ze komen uit allerlei opkomende handelsnaties.
Ze willen van jou weten hoe je je stad een handelsknooppunt maakt.
Hoe stapelmarkt je eigenlijk?

Opdracht

• Maak een korte presentatie voor de buitenlandse kooplieden
• Leg zo duidelijk mogelijk uit hoe de stapelmarkt in Amsterdam werkt 
• Geef tips voor het opzetten van een eigen stapelmarkt