Zenuwstelsel Anatomie/Fysiologie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Het 

Zenuwstelsel                                      

Zenuwstelsel = regelcentrum

Je hersenen ontvangen informatie (prikkels) van je zintuigen en verwerken deze informatie.

De informatie komt via de zenuwen bij de hersenen.

Hersenen + ruggenmerg + zenuwen noemen we het zenuwstelsel.

Het centrale zenuwstelsel

Centraal zenuwstelsel: Hersenen en ruggenmerg

De hersenen bestaan uit:

- grote hersenen: cerebrum

- kleine hersenen: cerebellum

- tussenhersenen:  diencephalon

- hersenstam: truncus cerebri

Het ruggenmerg

Indeling volgens de bouw

centrale zenuwstelsel

perifere zenuwstelsel

hersenen

ruggenmerg

hersenzenuwen

ruggenmergzenuwen

Perifeer zenuwstelsel

- Animaal zenuwstelsel: regelt acties in het lichaam waar je bewust van bent, zoals lopen

- Autonoom zenuwstelsel: regelt acties in het lichaam waar je niet bewust van bent, zoals hartactiviteit en spijsvertering

Functies zenuwstelsel

- Zintuigelijke (sensorische) informatieverwerking

- Opname van informatie

- Motorische coördinatie

- Regulatie van het gedrag

Zintuigelijke informatie verwerking

reflexen/reflexboog

Reflex

Bewuste reactie

Indeling volgens de functie 

willekeurig zenuwstelsel

onwillekeurig zenuwstelsel

staat onder invloed van de wil

omvat de bewuste reacties

staat niet onder invloed van de wil

omvat de onbewuste reacties

De taak van de grote hersenen

1. het regelen van de evenwichtscontrole
2. het regelen van de ademhaling
3. het verwerken van gevoelens

De taak van de kleine hersenen

1. het regelen van samenwerking van de spieren
2. het reguleren van emoties
3. het verwerken van prikkels

De grote hersenen

De kleine hersenen

De hersenstam

Autonoom zenuwstelsel: parasympatisch en orthosympatisch deel

indeling op functie

animaal 

- veelal bewust

autonoom (vegetatief)

- veelal onbewust

- orthosympatisch en parasympatisch

CZ en perifeer

CZ = centrale zenuwstelsel

- grote hersenen

- kleine hersenen

- hersenstam

- ruggenmerg

perifeer zenuwstelsel

- alle zenuwen in het lichaam

 Pathologie zenuwstelsel 

Coma & Pijn 

Glasgow Coma Scale

Tijdens coma reageert iemand nog wel op pijnprikkels

1. ja
2. nee

EMV score

- Deze schaal is in 1974 ontwikkeld.

- Doel is om het bewustzijn objectief te beoordelen.

- Ook wel Glasgow Coma Scale genoemd

- Score min. 3 max. 15, bij score <8 indicatie beademing

Pijn is ?

1. Objectief
2. Subjectief

Wat is pijn?

Pijn is wat degene die pijn heeft zegt dat het is en het treedt op telkens als hij zegt dat het optreedt.

Pijn is meetbaar

VAS score (Visueel Anologe Schaal)

Vooraf een pijnanamnese (bij langdurige pijn)

De hemisferen van de grote hersenen zijn met elkaar verbonden door de hersenbalk

1. Juist
2. Onjuist

Wat is de functie van het zenuwstelsel?

1. zorgt voor prikkelgeleiding
2. zorgt voor je bewustzijn
3. Goede samenwerking van de lichaamsfuncties
4. fight en flight

Pijn: het model van Loeser

Pijnprikkel, de nociceptie

Pijngewaarwording: het signaal van de geklemde vinger bereikt de hersenen > pijngevoel

Emotionele pijnbeleving

Pijngedrag

Soorten Pijn

Nociceptieve pijn: weefsel beschadiging 

Somatische pijn: weefsel schade van huid, spieren, botten

Viscerale pijn: beschadiging van orgaanweefsel

Referred pain: pijn op andere plaats gevoeld 

Neuropatische pijn: bij zenuwbeschadiging

Fantoompijn

Pijn tussen de schouderbladen bij een hartinfarct is een voorbeeld van?

1. viscerale pijn
2. somatische pijn
3. neuropatische pijn
4. referred pain

Pijn op de plaats van een wond noem je?

1. referred pain
2. fantoompijn
3. somatische pijn
4. neuropatische pijn

Acute pijn

Chronische pijn

pijn bij bevalling

kortdurend

steeds weer terugkerend

Pijnbeleving en pijngedrag 

staan op voorgrond

1 op de 5 a 6 mensen

 duidelijke oorzaak

langer dan 3 maanden

zeurend, kloppend, stekend, brandend, 

spasmen, kramp

Welke pijnmedicatie ken je?

Welke dosering paracetamol zou je adviseren bij een enkel fractuur?

1. 4xdgs 1000mg
2. 3xdgs 1000mg
3. 2xdgs 1000 mg
4. 6xdgs 1000mg

Behandeling nociceptieve pijn

Paracetamol

NSAID’s (diclofenac, naproxen, ibuprofen)

Tramadol (zwak werkend opioïd)

Morfine (sterk werkend opioïd: oxycodon, fentanyl)

Invasief (injecties)

Als paracetamol niet voldoende helpt (enkel fractuur) welke vervolgstap adviseer je dan?

1. tramadol
2. diclofenac
3. morfine
4. oxycodon

Welke bijwerking komt veel voor bij gebruik van NSAID's?

Welke bijwerking komt veel voor bij opiaten? (acuut)

1. misselijkheid
2. hoofdpijn