MAW A5 Verandering deel 3

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Deel 3 Verandering: wat gaan we doen?

Rationalisering en het functionalisme-paradigma

Rationalisering en het conflict-paradigma

Rationalisering en het rationele actor-paradigma

Op welke dimensies kun je de paradigma's indelen?

De dimensies waarop je de paradigma's kunt indelen zijn:

actor-structuren

conflict-consensus

Actor

Structuren

rationele-actor-paradigma

Sociaal-constructivisme-paradigma

Conflict-paradigma

functionalisme-paradigma

Actor: 

rationele-actor paradigma

sociaal-constructivisme

Structuren:

functionalisme paradigma

conflict-paradigma

Conflict

consensus

Rationele-actor-paradigma

Conflict-paradigma

sociaal-constructivisme-paradigma

functionalisme-paradigma

conflict:

conflict paradigma

rationele-actor paradigma

consensus:

sociaal-constructivisme paradigma

functionalisme paradigma

Conflict is een uitzondering en een bedreiging voor het systeem

1. Functionalisme
2. Conflict-paradigma
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele-actor paradigma

Mensen jagen lusten na en willen lasten vermijden.

1. Functionalisme
2. Conflict-paradigma
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele-actor paradigma

De rol die mensen hebben zorgt voor verwachtingen bij anderen.

1. Functionalisme
2. Conflict-paradigma
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele-actor paradigma

Mensen en taken hebben hun eigen functie en bevorderen de harmonie

1. Functionalisme
2. Conflict-paradigma
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele-actor paradigma

Conflict is een noodzakelijk onderdeel van de samenleving

1. Functionalisme
2. Conflict-paradigma
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele-actor paradigma

Een goed verzorgd iemand wordt eerder aangenomen, terwijl het niks zegt over haar/zijn kwaliteiten.

1. Functionalisme
2. Conflict
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele actor

Als je in een arm gezin geboren wordt, wordt het heel lastig om daaruit op te klimmen.

1. Functionalisme
2. Conflict
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele actor

Iemand begint een eigen bedrijf. Dat mislukt en nu zit ze in de bijstand. Dat is het risico nu eenmaal.

1. Functionalisme
2. Conflict
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele actor

Het is logisch om laagbetaalde en ongeschoolde migranten toe te laten in Nederland om bepaald werk te doen.

1. Functionalisme
2. Conflict
3. Sociaalconstructivisme
4. Rationele actor

Het functionalisme-paradigma 

Wetenschappers binnen het functionalisme-paradigma benadrukken het belang van de onderlinge verbondenheid en betrokkenheid als functies die bijdragen aan het voortbestaan van de samenleving. 

• De samenleving is een systeem
• Delen van de samenleving hebben een functie in het systeem
• Binnen elke functie hebben mensen rollen

Rationalisering en het functionalisme-paradigma

Rationalisering vormt het cement van de ontwikkeling van de kapitalistische economie en leidde tot groei van materiële welvaart; efficiënter en effectiever: betere verdeling rollen

ordenen en systematiseren: beter systeem

Het functionalisme-paradigma benadrukt de voordelen van rationalisering (Weber: groei van materiële welvaart) 

Het conflict-paradigma

Wetenschappers binnen het conflict-paradigma stellen juist de afwezigheid van sociale cohesie centraal. 

Een belangrijk aspect van groepsvorming is dat men bepaalt wie wel en wie niet tot de groep behoort. Dit duidt mogelijk op sociale uitsluiting en kan leiden tot conflicten. 

• Er zijn machtsverschillen in een samenleving
• Machtsverschillen zorgen voor ongelijkheid
• Ongelijkheid zorgt voor conflict
• Conflict zorgt voor verandering in een samenleving

Rationalisering en het conflict-paradigma

Het conflict-paradigma benadrukt het ontstaan van maatschappelijke ongelijkheidverhoudingen door rationalisering (Marx: anti-kapitalisme)

Niet iedereen is even ‘belangrijk’ voor efficiëntie (meer ongelijkheid)

Het rationele-actor-paradigma

Binnen het rationele actor-paradigma is aandacht voor het gedrag en de houding van actoren die bindingen met elkaar aangaan en continueren voor zover zij er elk voordelen aan ontlenen. (nutsmaximalisatie)

Bindingen zijn in deze opvattingen ruilrelaties, waarin beloningen worden uitgewisseld. 

Iedereen maakt keuzes op basis van rationeel nadenken (niet emotioneel)

Mensen willen zo veel mogelijk voordeel halen uit wat ze doen (nutsmaximalisatie), iedereen doet dit

Rationalisering en het rationele actor-paradigma

Binnen het rationele actor-paradigma wordt benadrukt dat door de rationalisering actoren in toenemende mate het proces kunnen beheersen om de eigen doelen te bereiken. 

Doelgericht inzetten middelen voor efficiëntie en effectiviteit maakt nutsmaximalisatie makkelijker.

Wil je nog meer informatie over de paradigma's?

Bekijk onderstaande video's. 

Zie op ItsLearning : 'paradigma's vwo in schema'.