Week 19-23 mei grammatica ws

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Week 19-23 mei grammatica ws

Welkom th1b!

Ga lekker zitten en pak: 

 - je schrift en pen

  - je leesboek  

 - je leerwerkboek Nieuw Nederlands

 

Je laptop blijft nog in je tas. 

maandag 30 september 2024

maandag 19 mei 2025

Lezen in je leesboek

Je leest 10 minuten in stilte.

Na afloop kun je een vraag krijgen over wat je gelezen hebt. 

Taalvoutjes

Welk van de twee is goed gespeld?

Ik geef iemand het woord.

Welke van de twee is duidelijker?

Leerdoelen.

Aan het einde van deze les:

• kun je zelf uitleggen wat een bijvoeglijk naamwoord is;
  
• kun je drie manieren opnoemen om een bijvoeglijk naamwoord te herkennen;
  
• kun je drie stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden opnoemen

Planning van deze les:

• lezen in je leesboek - 10 minuten;
• Taalvoutje;
• korte herhaling vorige les over voorzetsels;
• uitleg  over §5 Bijvoeglijk naamwoord;
• zelf opdrachten §5 maken.

Herhaling §3 lidwoord en zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord (zn) is een woord voor mensen, dieren, planten, dingen. 

Bijvoorbeeld: dokter, leeuw, klimop, fiets

Ook een naam is een zelfstandig naamwoord. Bijvoorbeeld: Hans, Alkmaar, Ajax.

Zeker weten of iets een znw is?

1) Je kunt er altijd een lidwoord (de, het, een) voor zetten. → de koe, een koe 

2) Je kunt er (bijna altijd) enkelvoud/meervoud van maken → de koe → de koeien

3) Je kunt er (bijna altijd) een verkleinwoord van maken. → de koe → het koetje

4) Je kunt er een bijvoeglijk naamwoord voor zetten → de koe → de lieve koe

§5 Bijvoeglijk naamwoord (bn)

Bijvoeglijk naamwoord = een woord waarmee je iets kunt zeggen over een zelfstandig naamwoord.

Voorbeeld: de grote beker, de rode auto , de nieuwe wereldkampioen, de houten stoel

Hoe herken je een bijvoeglijk naamwoord?

• Het kan voor of achter het zelfstandig naamwoord staan. Voorbeeld: Mijn blauwe fiets. / Mijn fiets is blauw. Blauw zegt iets over het zelfstandig naamwoord fiets.
• Het heeft vaak een korte vorm (zonder -e)  en een lange vorm (met -e): een goed begin, de goede afloop.
• Meestal kun je de trappen van vergelijking gebruiken: schoon- schoner- schoonst.

Sommige bijvoeglijke namen geven aan van welk materiaal iets gemaakt is. Die noemen we daarom stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden.

Voorbeelden: het houten speelgoed, het tinnen soldaatje, de gouden ring, het plastic lepeltje.

Stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden eindigen meestal op –en.

Als het om kunststoffen gaat (bijv. het plastic lepeltje, de nylon panty of de polyester laarzen), komt er geen –en bij.

Drie verschillen tussen stoffelijk bijvoeglijk naamwoord en bijvoeglijk naamwoord

1. Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord heeft maar één vorm (koperen, zilveren, denim)
2. Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord heeft geen trappen van vergelijking.
3. Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord staat altijd vóór het zelfstandig naamwoord, niet erachter.

Samen oefenen

Gebruik nu het wisbordje en de stift. 

Zelf aan de slag

WAT?           maak opdrachten 1 en 2  §5 Bijvoeglijk naamwoord

HOE             in je leerwerkboek, blz.208 

HULP           theorie blz. 208

TIJD             5 minuten, daarna klassikaal bespreken. 

KLAAR?      maak opdracht 3 en 4  van §5 .

   

Evaluatie

Leerdoelen:

• Je kunt zelf uitleggen wat een bijvoeglijk naamwoord is;
  
• Je kunt drie manieren opnoemen om een bijvoeglijk naamwoord te herkennen;
  
• Je kunt drie stoffelijke bijvoeglijk naamwoorden opnoemen

Volgende les woensdag 14 mei:

• Je houdt je boekpresentatie. 
• Huiswerk voor donderdag 15 mei: maak opdrachten 3, 4 en 5 van §5 

 

Welkom th1b!

Ga lekker zitten en pak: 

 - je laptop voor je boekpresentatie

 - je zit volgens aangepaste plattegrond

 

maandag 30 september 2024

woensdag 21 mei 2025

Leerdoelen boekpresentatie

1. Je laat zien dat jij het verhaal begrepen hebt.
   
2. Je laat zien dat jij het verhaal kunt interpreteren (je koppelt het verhaal aan de wereld om je heen).
   
3. Je laat zien dat jij een verhaal kunt beoordelen (Wat vind je ervan? Leg uit waarom je dat vindt).
   
4. Je laat zien dat jij met gegronde redenen een boek kunt aanraden of afraden aan klasgenoten.

Planning van deze les:

• Boekpresentatie geven aan een klein groepje klasgenoten. We doen dat ook het 6e uur.
• Promofilmpje kijken -  schoolfeest 5 juni.

Samen aan de slag

WAT?           presenteer je gelezen boek aan je groepje. 

HOE             laat daarbij je boekpresentatie op je laptop zien.

HULP          schema met inhoudspunten boekpresentatie

TIJD            max. 5 minuten voor je presentatie en max. 3 minuten voor                                       feedback van je groepje.  

                     Als de timer gaat, gaat de volgende presenteren.

   

Aan de slag

WAT?           oefenen met je presentatie

HULP          schema met inhoudspunten boekpresentatie

TIJD            max. 10 oefenen of je presentatie aanpassen. 

   

Lezen in je leesboek

Je leest 5 minuten in stilte.

Na afloop kun je een vraag krijgen over wat je gelezen hebt. 

Evaluatie

Leerdoelen:

• Met een boekpresentatie heb je aan je klasgenoten laten zien dat je het verhaal hebt begrepen en dat je het kunt interpreteren. Je hebt ook laten zien dat het verhal kunt beoordelen met een een gegronde reden kunt aanraden of afraden aan je klasgenoten.
  
  

Volgende les donderdag 15 mei:

• We gaan §7 Voorzetsels herhalen. Het s.o. is verplaatst naar maandag 2 juni.
   

 

Welkom th1b!

Ga lekker zitten en pak: 

 - je laptop - deze blijft nog dicht

 - je leesboek 

 

maandag 30 september 2024

donderdag 22 mei 2025

Leerdoelen, aan het einde van deze les: 

1. Je kunt werkwoorden, lidwoorden, zelfstandig naamwoorden, bijvoeglijk naamwoorden en voorzetsels herkennen.

maandag 2 juni s.o. grammatica WS, zie Magister

Planning van deze les:

• Herhaling theorie grammatica woordsoorten met quiz.
• Gemeentegids eigen eiland
• Lezen in je leesboek

Welk woordsoort mist in deze poster?

1. zelfstandig naamwoord
2. bijvoeglijk naamwoord
3. bepaald lidwoord
4. werkwoord

Wat doet een bijvoeglijk naamwoord?

1. Geeft een werkwoord aan.
2. Geeft een plaats aan.
3. Geeft een eigenschap aan een zelfstandig naamwoord.

Welke zin bevat een bijvoeglijk naamwoord?

1. Hij loopt snel.
2. De grote hond blaft.
3. Het groene boek is interessant.
4. Zij eet een appel.

Welke van de volgende woorden is stoffelijk?

1. Snel
2. Mooi
3. Vriendelijk
4. Nylon

Wat is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. Een zelfstandig naamwoord voor een persoon.
2. Een bijvoeglijk naamwoord dat materiaal aanduidt.
3. Een werkwoord dat een actie beschrijft.
4. Een bijvoeglijk naamwoord voor een plaats.

Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord kun je ook achter een zelfstandig naamwoord zetten

1. Waar
2. Niet waar

Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord heeft een korte vorm (zonder -e) en een lange vorm (met -e)

1. Waar
2. Niet waar

§5 Bijvoeglijk naamwoord (bn)

Bijvoeglijk naamwoord = een woord waarmee je iets kunt zeggen over een zelfstandig naamwoord.

Voorbeeld: de grote beker, de rode auto , de nieuwe wereldkampioen, de houten stoel

Hoe herken je een bijvoeglijk naamwoord?

1. Het kan voor of achter het zelfstandig naamwoord staan. Voorbeeld: Mijn blauwe fiets. / Mijn fiets is blauw. Blauw zegt iets over het zelfstandig naamwoord fiets.
2. Het heeft vaak een korte vorm (zonder -e)  en een lange vorm (met -e): een goed begin, de goede afloop.
3. Meestal kun je de trappen van vergelijking gebruiken: schoon- schoner- schoonst.

Sommige bijvoeglijke namen geven aan van welk materiaal iets gemaakt is. Die noemen we daarom stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden.

Voorbeelden: het houten speelgoed, het tinnen soldaatje, de gouden ring, het plastic lepeltje.

Stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden eindigen meestal op –en.

Als het om kunststoffen gaat (bijv. het plastic lepeltje, de nylon panty of de polyester laarzen), komt er geen –en bij.

Drie verschillen tussen stoffelijk bijvoeglijk naamwoord en bijvoeglijk naamwoord

1. Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord heeft maar één vorm (koperen, zilveren, denim)
2. Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord heeft geen trappen van vergelijking.
3. Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord staat altijd vóór het zelfstandig naamwoord, niet erachter.

Is 'het' een onbepaald lidwoord?

1. Ja, 'het' is een onbepaald lidwoord.
2. Nee, 'het' is een bepaald lidwoord.

Is 'de' een lidwoord?

1. Nee, 'de' is geen lidwoord.
2. Ja, 'de' is een bepaald lidwoord.

Wel of geen lidwoord?

Het regent al weken niet.

1. wel
2. niet

§3 lidwoord en zelfstandig naamwoord

Hoeveel lidwoorden ken je?

• Er zijn drie lidwoorden: de, het en een
• de en het zijn bepaalde lidwoorden (blw), een is een onbepaald lidwoord (olw)
• Een lidwoord hoort altijd bij een .....
• Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord.
  Soms staat er tussen het lidwoord en het zelfstandig
  naamwoord een ander woord, bijv.: de schone was.

Wat is het onbepaalde lidwoord?

Een bekend museum is het Van Goghmuseum in Amsterdam, vlak bij de PC hooftstraat.

1. een
2. het
3. de

Welke zin bevat een vast voorzetsel dat bij het werkwoord hoort?

1. Zij is trots op haar werk.
2. Hij loopt naar huis.
3. Zij zit in de klas.
4. Hij is blij met het resultaat.

Wat is een voorbeeld van een vast voorzetsel?

1. lopen naar
2. afhankelijk van
3. geïnteresseerd in
4. zitten op

Zo herken je een voorzetsel

• Je kunt een voorzetsel voor een lidwoord + zelfstandig naamwoord zetten: naast de kast, voor de pauze, door de regen.

• Soms staat het voorzetsel achter een zn: Ik rende het huis in / de berg op / de klas uit.

Vaste voorzetsels bij werkwoorden

Bij sommige werkwoorden hoort een voorzetsel dat je niet kunt vervangen, een vast voorzetsel:

– houden van: Nico houdt van waterskiën.

– besteden aan: Ik wil niet veel tijd besteden aan deze onzin.

In een (online) woordenboek staat welk voorzetsel bij het werkwoord hoort.

Wat is het hele werkwoord?
Sarah stelde haar vrienden voor aan haar ouders

1. stellen
2. voorstellen
3. stellenvoor
4. voorstelden

Wat zijn de werkwoorden in de volgende zin?

Daphne wil graag voor de regenbui de tent opgezet hebben

1. wil, voor
2. wil, graag
3. wil, opgezet, hebben
4. wil, hebben

Gemeentegids eigen eiland

Waar moest het aan voldoen?

We bekijken nu weer het document over de inhoud.

   

Let vooral op:

• spelling van je woorden, per spelfout een punt aftrek;
• formuleren: volledige zinnen met hoofdletter en leesteken. Per fout een punt aftrek. 
• Passende titel en tussenkopje. Ontbreken die? Geen punten!

Evaluatie

Je kunt werkwoorden, lidwoorden, zelfstandig naamwoorden, bijvoeglijk naamwoorden en voorzetsels herkennen.

Maandag 26 mei:

• §9 WS Mixopdrachten maken
• Huiswerk: verbeter je gemeentegids eigen eiland. Uiterlijk woensdag 28 mei inleveren.

Lezen in je leesboek

Je leest 10 minuten in stilte.

Lezen is ook echt lezen. Graag alleen boek op tafel.