Grammatica les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wat weet je (nog) over grammatica?

REDEKUNDIG ONTLEDEN

ZINSONTLEDING

PV

OW

WG/NG

LV

MV

VZV

BWB

taalkundig ontleden

woordbenoemen

    nw          |                     ww            

   /      \        |             /         |         \        

zn  -  bn  <->   kww - hww - zww 

________________________________

bw             | pers.vnw     | onbep.vnw

vz               | bez.vnw       | vrg.vnw

olw - blw | aanw.vnw    | tw

Zinskern

Sanne fietsen

Mijn vader slapen

Je zus kijken

Jeroen snoepen

Winegums lekker

klas gezellig

Fiona tandarts

Hier komt de uitleg

Zinskern

Sanne fietsen           | Sanne fietst.

mijn vader slapen   | Mijn vader heeft heerlijk geslapen.

je zus kijken               | Je zus had liever naar Netflix willen kijken.

Jeroen snoepen      | Jeroen heeft de hele avond zitten snoepen.

winegums lekker     | Winegums zijn erg lekker.

klas gezellig               | De klas lijkt best gezellig.        

Fiona tandarts          | Fiona wil later tandarts worden.    

Hier komt de uitleg

Werkwoorden in het gezegde

Sanne fietst.

Mijn vader heeft heerlijk geslapen.

Je zus had liever naar Netflix willen kijken.

Jeroen heeft de hele avond zitten snoepen.

Winegums zijn erg lekker.

De klas lijkt best gezellig.        

Fiona wil later tandarts worden.    

Hier komt de uitleg

Werkwoordsvormen

Sanne fietst (pvtt).

Mijn vader heeft (pvtt) heerlijk geslapen (vd).

Je zus had (pvvt) liever naar Netflix willen (inf) kijken (inf).

Jeroen heeft (pvtt) de hele avond zitten (inf) snoepen (inf).

Winegums zijn (pvtt) erg lekker.

De klas lijkt (pvtt) best gezellig.        

Fiona wil (pvtt) later tandarts worden (inf).    

Hier komt de uitleg

Werkwoorden in het gezegde

Sanne fietst.

Mijn vader heeft heerlijk geslapen.

Je zus had liever naar Netflix willen kijken.

Jeroen heeft de hele avond zitten snoepen.

Hier komt de uitleg

Werkwoordsoorten

Het belangrijkste ww is een:

V oltooid deelwoord    , anders

I nfinitief                            , anders

P ersoonsvorm

In een zin met meer dan één werkwoord, 

                                                             is de persoonsvorm altijd een hww.

Werkwoordelijk gezegde (WG)

Sanne fietst (zww).

WG: fietst

Mijn vader heeft (hww) heerlijk geslapen (zww).

WG: heeft geslapen

Je zus had (hww) liever naar Netflix willen (hww) kijken (zww).

WG: had willen kijken

Jeroen heeft (hww) de hele avond zitten (hww)  snoepen (zww).

WG: heeft zitten snoepen

Hier komt de uitleg

Werkwoordelijk gezegde (WG)

Sanne was (hww) aan het fietsen (zww).

WG: was aan het fietsen

Mijn vader lag (hww) heerlijk te slapen (zww).

WG: lag te slapen

Je zus zat (hww) liever naar Netflix te kijken (zww).

WG: zat te kijken

Jeroen was (hww) de hele avond aan het  snoepen (zww).

WG: was aan het snoepen

Hier komt de uitleg

Werkwoordelijk gezegde (WG)

Sanne fietst.

WG: fietst

Mijn vader heeft heerlijk geslapen.

WG: heeft geslapen

Je zus had liever naar Netflix willen kijken.

WG: had willen kijken

Jeroen heeft de hele avond zitten snoepen.

WG: heeft zitten snoepen

Onderwerp (OW)

Wie fietst? 

--> OW: Sanne

Wie heeft geslapen? 

--> OW: Mijn vader

Wie had willen kijken? 

--> OW: Je zus

Wie heeft zitten snoepen? 

--> OW: Jeroen

Hier komt de uitleg

Wat weten we nu?

     ?       |  zww

Sanne | fietst.

   OW    |  PV/WG

 

    ?   |     ?     |   hww   |         ?      |     zww

Mijn vader | heeft    | heerlijk | geslapen.

        OW        | PV/WG |                 |      WG

Wat weten we nu?

?  |   ?   | hww      |    ?       |    ?           ?        | hww | zww

Je zus | had       | liever | naar Netflix | willen kijken.

     OW  | PV/WG |     ?       |           ?             |         WG

       ?      | hww     |  ?     ?   |     ?        | hww   |    zww  

Jeroen | heeft   | de hele avond | zitten  snoepen.

     OW   | PV/WG |               ?              |             WG

Remco had graag een toetje willen bestellen.

Wat is de werkwoordsoort van 'bestellen'?

1. hww
2. zww
3. kww
4. belangrijkste werkwoord

Remco had graag een toetje willen bestellen.

Wat is de werkwoordsoort van 'had'?

1. hww
2. zww
3. PV
4. WG

Remco had graag een toetje willen bestellen.

Wat is het werkwoordelijk gezegde (WG)?

1. had
2. had bestellen
3. had graag willen bestellen
4. had willen bestellen

Remco had graag een toetje willen bestellen.

Wat is het onderwerp (OW)?

1. Remco
2. had
3. een toetje
4. bestellen

1. Ik ben jouw verjaardag helemaal vergeten.

2. Daar baal ik stevig van.

3. Moesten we die opdracht maken?

4. Ja, die had je vorige week al moeten maken.

5. Ik heb de opdracht dus nog niet gemaakt.

6. Elizabeth wil graag hoge cijfers halen.

7. Daarom heeft ze lang geleerd voor de toets.

8. Ook Marius heeft lang zitten blokken. 

9. Maar je moet de stof ook echt begrijpen.

10. Heb je dat goed begrepen?

Oefening 1

Noteer in je schrift alle werkwoorden van zin 1 tot en met 10 onder elkaar. Zet de werkwoordsvorm (pv, vd, inf) erachter.

Oefening 2

Noteer achter de werkwoorden van oefening 1 nu ook de werkwoordsoort (hww of zww)

Oefening 3

Noteer voor elke zin van oefening 1 het werkwoordelijk gezegde (WG) en onderstreep daarin de persoonsvorm (PV).

Noteer daaronder de vindvraag voor het onderwerp (OW) en het antwoord daarop.

vb.  Marloes heeft nieuwe schoenen gekocht.

WG: heeft gekocht

Wie heeft gekocht?

OW: Marloes

1. Ik ben jouw verjaardag helemaal vergeten.

ben - pv - hww

vergeten - vd - zww

WG: ben vergeten

Wie is vergeten? OW: ik

2. Daar baal ik stevig van.

baal - pv - zww

WG: baal

Wie baalt? OW: ik

3. Moesten we die opdracht maken?

moesten - pv - hww

maken - inf - zww

WG: moesten maken

Wie moesten maken? OW: we

4. Ja, die had je vorige week al moeten maken.

had - pv - hww

moeten - inf - hww

maken - inf - hww

WG: had moeten maken

Wie had moeten maken? OW: je

5. Ik heb de opdracht dus nog niet gemaakt.

heb - pv - hww

gemaakt - vd - zww

WG: heb gemaakt

Wie heeft gemaakt? OW: ik

6. Elizabeth wil graag hoge cijfers halen.

       wil - pv - hww

       halen - inf - zww

       WG: wil halen

       Wie wil halen? OW: Elizabeth

7. Daarom heeft ze lang geleerd voor de toets.

        heeft - pv  - hww

        geleerd - vd - zww

        WG: heeft geleerd

        Wie heeft geleerd? OW: ze

8. Ook Marius heeft lang zitten blokken.

      heeft - pv - hww

      zitten - inf - hww

      blokken - inf - zww

      Wie heeft zitten blokken? OW: Marius

9. Maar je moet de stof ook echt begrijpen.

           moet - pv - hww

           begrijpen - inf - zww

           WG: moet begrijpen

            Wie moet begrijpen? OW: je

10. Heb je dat goed begrepen?

         heb - pv - hww

         begrepen - vd - zww

         WG: heb begrepen

         Wie heeft begrepen? OW: je

REDEKUNDIG ONTLEDEN

ZINSONTLEDING

PV

OW

WG/NG

LV

MV

VZV

BWB

taalkundig ontleden

woordbenoemen

    nw          |                     ww            

   /      \        |             /         |         \        

zn  -  bn  <->   kww - hww - zww 

________________________________

bw             | pers.vnw     | onbep.vnw

vz               | bez.vnw       | vrg.vnw

olw - blw | aanw.vnw    | tw

Wat heb je deze les geleerd?

Lastige onderwerpen (OW)

De werkwoordelijke uitdrukking

Naamwoordelijk gezegde (NG)

Benoemen van hww en zww

Werkwoordelijk gezegde (WG)

Onderwerp (OW)