H3 Spelling: weglatingsstreepje en koppelteken

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H3 - Spelling

koppelteken

&

weglatingsstreepje

Lesdoel:

Ik kan een koppelteken en weglatingsstreepje correct gebruiken. 

Wat valt je op aan de volgende zinnen?

- Jullie werken in leerjaar 2 aan poëzieopdrachten en fictieopdrachten. 

- Dinsdagavond en woensdagavond ga ik sporten.

- Fietsvakanties, werkvakanties en taalvakanties zijn best populair. 

Weglatingsstreepje

- Jullie werken in leerjaar 2 aan poëzieopdrachten en fictieopdrachten. 

- Dinsdagavond en woensdagavond ga ik sporten.

- Fietsvakanties, werkvakanties en taalvakanties zijn best populair. 

Gebruik het weglatingsstreepje om aan te geven dat een deel van het woord is weggelaten.

Dan krijg je:

- Jullie werken in leerjaar 2 aan poëzie- en fictieopdrachten. 

- Dinsdag- en woensdagavond ga ik sporten.

- Fiets-, werk- en taalvakanties zijn best populair

-> een deel van het woord is nu weggelaten.

! Maar: als je een heel woord weglaat, gebruik je het streepje niet.

  dure en goedkope telefoons

Noteer het weglatingsstreepje op de juiste plek:

wielerwedstrijden en hardloopwedstrijden

Nog eens:
voordelen en nadelen

Nog eens:
Jongensjassen en jongenspetten

Kijk eens naar de volgende woorden:

kantenklaarpakket

radiouitzending

Sintmaarten

Zuidspanje

exvriend

onhollands

hotelrestaurant

Theorie (koppelteken)

Koppeltekens gebruiken we:

- in samenkoppelingen, die anders onoverzichtelijk worden:

  kant-en-klaarpakket, doe-het-zelver

- in samenstellingen tussen klinkers die je ook samen kunt uitspreken 

   (botsende klinkers)

   radio-uitzending, na-apen, havo-opleiding 

Vervolg theorie (koppelteken)

- bij cijfers, letters, andere tekens, afkortingen en St of Sint:

   70-jarige, S-bocht, A4-formaat, $-teken, vmbo-leerling, Sint-Maarten

- in aardrijkskundige namen of woorden die daarvan afgeleid zijn:

   Noord-Brabant, Zuid-Amerika, Midden-Nederland, Noord-Afrikaan

- als het tweede deel van de samenstelling een hoofdletter heeft:

   on-Hollands, pro-Amerikaans 

- tussen gelijkwaardige delen in een samenstelling

   woon-werkverkeer, haat-liefdeverhouding, hang-en-sluitwerk

- bij dubbele achternamen

Ernst Jansen-Steur, Hannie Werters- van de Hoek
- bij een functie, rang of titel
assistent-bedrijfsleider, minister-president

- in de combinatie 'niet + een ZN'
niet-roker, niet-alledaags

- tussen gelijkwaardige delen in een samenstelling

woon-werkverkeer, haat-liefdeverhouding, hang-en-sluitwerk

Vervolg theorie (koppelteken)

- in woorden met de voorvoegsels: adjunct-, aspirant-, bijna-, ex-, interim-, kandidaat-, leerling- niet-, non-, oud-

adjunct- : adjunct-directeur                                        leerling- : leerling-bakker

aspirant- : aspirant-lid                                                    niet- : niet-roker  

bijna- : bijna-botsing                                                      non- : non-actief                       

ex- : ex-echtgenoot                                                         oud- : oud-voetballer                  interim- : interim-manager                                         kandidaat : kandidaat-notaris 

sint- : sint-jakobsschelp                                                  

                                        

Even testen

Welk woord is correct gespeld?

1. BMIwaarden
2. BMI-waarden

Welke woord is correct gespeld?

1. studieavond
2. studie-avond

De volgende woorden zijn allebei correct gespeld:
havodiploma & havo-opleiding

1. Waar
2. Niet waar

Welk woord is correct gespeld?

1. havo/vwo-klas
2. havo/vwo klas

Welke woord is correct gespeld?

1. Zuid-Amerikaans
2. Zuid Amerikaans

Welk woord is correct gespeld?

1. interimdirecteur
2. interim-directeur

Welk woord is correct gespeld?

1. 65+ kaart
2. 65+-kaart

Welk woord is correct gespeld?

1. mond-op-mondbeademing
2. mond- op mondbeademing

Doel: ik weet wanneer ik een
weglatingsstreepje moet gebruiken.

1. Dit kan ik
2. Dit kan ik (nog) niet

Doel: ik weet wanneer ik een koppelteken moet gebruiken,

1. Dit kan ik
2. Dit kan ik (nog) niet