2.2 Schoonmaken met water en zeep

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

2.2     Schoonmaken met water en zeep

Kennen en Kunnen, wat gaan we deze les bespreken

• Wat is een oplosmiddel?
• Wat is een afspoelmiddel?
• Wat is een hydrofobe stof?
• Wat is een hydrofiele stof?
• Wat is een emulgator?
• Wat is een micel?
• Hoe werkt zeep?

Zeep

Als het niet lukt om met water een vlek weg te halen, kun je zeep gebruiken. 

Denk aan vetvlekken of olie- vlekken. 

Waarom kun je die niet weghalen met alleen water? 

Schoonmaken

Water

- Oplosmiddel

- Spoelmiddel

Zeep

- Natuurlijke zeep

- Synthetische zeep (Detergent)

natuurlijke zepen

• Gemaakt van plantaardig of dierlijke oliën en vetten.
• Groene zeep

synthetische zepen

• Gemaakt van aardolie.

• Detergent

Groene zeep, hoeft niet groen te zijn.

Natuurlijke zeep en syntetische zepen

Natuurlijke zepen worden gemaakt van plantaardige en dierlijke oliën en vetten (wel kalkzeep)

Synthetische zepen worden gemaakt van aardolie. (geen kalkzeep)  

Waarom zou je een synthetische zeep gebruiken in plaats van een natuurlijke zeep?

Kalkzeep

• Natuurlijke zepen reageren met kalk tot kalkzeep.
• Nadelen natuurlijke zepen:
• grauwe kleding
• kalkzeepaanslag 
• Meer zeep gebruik

Natuurlijke zepen reageren met het kalk in leidingwater tot kalkzeep.

Dit kalkzeep laat grauwe plekken achter op kleding en aanslag op badkamer betegeling. Omdat een deel van de zeep reageert met de kalk, heb je minder zeep om oliën en vetten weg te spoelen. Je moet dus meer zeep gebruiken.

Synthetische zepen zijn zo ontworpen dat ze niet reageren met kalk. Je kunt met synthetische zepen voorkomen dat er kalkzeep ontstaat.

voordeel synthetische zepen

1. natuurlijke zepen vormen met kalk in water kalkzeep.               = witte aanslag
2. hierdoor meer natuurlijke zeep nodig

Werking van zeep

Een zeepmolecuul ziet er ongeveer zo uit. Een kop die van water houdt(hydrofiel) en een staart die niet van water houdt(hydrofoob). 

Mengen met water of niet?

Als een stof hydrofiel is, dan wil deze stof graag mengen met water. Hij houdt van water. Bijvoorbeeld zout of suiker. 

Als een stof hydrofoob is, dan wil deze stof niet graag mengen met water. Hij houdt niet van water. Bijvoorbeeld olie en vet. 

Zeep

De hydrofobe staarten gaan aan de stof hechten , de hydrofiele koppen gaan aan de waterkant liggen. 

Hierdoor komt de olie los van de stof en kan het met water worden weggespoeld. De olie emulgeert dus met water door de zeep. 

Werking van zeep

Hard of zacht water? 

Water met véél kalk = hard

Water met weinig kalk = zacht 

Leidingen verstoppen, kleding wordt grauw en je hebt meer zeep nodig. Er ontstaat kalkzeep.

Natuurlijke zeep en syntetische zepen

Natuurlijke zepen worden gemaakt van plantaardige en dierlijke oliën en vetten (wel kalkzeep)

Synthetische zepen worden gemaakt van aardolie. (geen kalkzeep)  

Wat is hydrofiel & hydrofoob?

• Hydrofiel: waterlievend
  

      --> Hydrofiele moleculen lossen goed op in   

        water. 

• Hydrofoob: watervrezend                                                       ---> Hydrofobe moleculen lossen slecht op in water.

Tekst

Welke van de onderstaande stoffen is het meest gebruikte oplosmiddel?

1. Chloor
2. Kwik
3. Water
4. Bloed

To do

Maak 1 t/m 13 op blz. 90 in je boek (niet online)