Paragraaf 2.2 schoonmaken met water en zeep

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

schoonmaken met water en zeep (paragraaf 2.2)

Wat heb je nodig

• Schrift
  
• pen en potlood

Wat gaan we doen

• Water als oplosmiddel
• Emulsie
• De werking van zeep

Doelen

• Ik kan benoemen welke twee soorten zeep er zijn en van welke grondstoffen deze gemaakt worden.
• Ik kan benoemen uit welke twee delen een zeepmolecuul bestaat.
• Ik kan benoemen wat het begrip hydrofoob betekent.
• Je kan benoemen wat het begrip hydrofiel betekent.
• Ik kan benoemen hoe zeep wordt genoemd wanneer het zorgt voor het mengen van water en vet.
• Ik kan benoemen wat kalkzeep is en welke twee nadelen het vormen van kalkzeep heeft.

Vorige hoofdstuk

Oplossing:

Een mengsel van een oplosmiddel (altijd een vloeistof) met een andere stof die hierin "verdwijnt". Daardoor is de oplossing helder.

Emulsie:

Een mengsel van een oplosmiddel (een vloeistof) met een andere vloeistof die niet goed mengt, daardoor blijft de emulsie troebel (je blijft 2 vloeistoffen zien)

Schoonmaken met water

Water wordt gebruikt als een spoelmiddel.

Je giet het water op de vlek en de vlek is een stof die in het water oplost ("verdwijnt") hierdoor kun je de vlek wegspoelen.

Dit gaat alleen met een stof die oplosbaar is in water.

Zo'n stof noem je een hydrofiele stof (Hydro betekent water, fiel betekent samengaan)

Schoonmaken met water

Een stof die niet oplosbaar in water is kan niet op deze manier weg gespoeld worden.

Zo'n stof noem je een hydrofobe stof (Hydro betekent water, foob betekent afstotend)

Hier gebruiken we een trucje voor, dit trucje noemen we zeep.

Als je zeep toevoegt aan spoelwater lossen ook de hydrofobe stoffen op in water.

Hydrofiel en Hydrofoob

Wel oplosbaar in water

• zout
• suiker
• limonade
• azijn/zuren

Niet oplosbaar in water

• olie
• vet
• meel
• kalk

natuurlijke zepen

• Gemaakt van plantaardig of dierlijke oliën en vetten.
• Groene zeep

synthetische zepen

• Gemaakt van aardolie.

• Detergent

Groene zeep, hoeft niet groen te zijn.

01:26

Welke stoffen lossen niet op in water?

1. azijn
2. suiker
3. siroop
4. oliën en vetten

01:33

Hoe heet dit mengsel?
(olie/ vet met water)

1. suspensie
2. emulsie
3. oplossing

01:46

Wat betekent hydrofoob?

03:03

zeep en eigeel zijn voorbeelden van een: ...

1. suspensie
2. emulgator
3. kooktraject
4. oplosmiddel

Het zeepdeeltje

• Kop is hydrofiel: houdt van water (gaat in het water zitten).
• Staart is hydrofoob: bang van water (gaat in olie/vet zitten)
• Emulgator

Kalkzeep

• Natuurlijke zepen reageren met kalk tot kalkzeep.
• Nadelen natuurlijke zepen:
• grauwe kleding
• kalkzeepaanslag 
• Meer zeep gebruik

Natuurlijke zepen reageren met het kalk in leidingwater tot kalkzeep.

Dit kalkzeep laat grauwe plekken achter op kleding en aanslag op badkamer betegeling. Omdat een deel van de zeep reageert met de kalk, heb je minder zeep om oliën en vetten weg te spoelen. Je moet dus meer zeep gebruiken.

Synthetische zepen zijn zo ontworpen dat ze niet reageren met kalk. Je kunt met synthetische zepen voorkomen dat er kalkzeep ontstaat.