5.3 - A - De rol van de kerk in de late middeleeuwen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

5.3 - A - De rol van de 

kerk in de late Middeleeuwen

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat het christelijke geloof in de late Middeleeuwen inhield. 
  
  
• Je kunt uitleggen hoe de kerk in de late middeleeuwen omging met mensen die andere geloofsovertuigingen hadden. 
   
  

Planning

• Hoger, mooier, beter
• Heksen en heksenvervolging
• De rol van de kerk
• Joden
• Moslims
• Oefenen met een beeldbron 
• Afsluiting 

Hoger, beter, mooier

• De christelijke kerk werd geleid door de paus in Rome, de katholieke kerk. 
• Men dacht dat mensen van nature slecht waren: je deed al snel wat God had verboden.
• Je beging een zonde en na je dood werd je hiervoor gestraft. 
• Om dit te voorkomen werd je geacht te bidden, goede dingen te doen of op bedevaart te gaan. 
• Men gaf heel veel geld aan de kerk.  

Hoger, beter, mooier

De bouw van de dom (latijn: domus, huis) in Keulen is begonnen in 1248, maar de kerk was pas in 1880(!) klaar. De bouw lag vaak jaren stil omdat het geld op was, of omdat delen van de kerk tijdens de bouw instorten. De beide torens van de kerk zijn ongeveer 160 meter hoog.

Heksen

• Dingen die misgingen waren vaak de schuld van mensen die zich bezighielden met zwarte magie.
• Er werd gezocht naar een zondebok, iemand die je de schuld kunt geven.
• Deze zondebokken werden vaak gevonden in mensen die andere gewoonten hebben.
• Zo werden sommige vrouwen (én mannen) van hekserij beschuldigd.

Vervolging van heksen

• Om heksen te 'ontmaskeren' werden de meest vreselijke ondervragingen en proeven gebruikt.
• Zo werden heksen gewogen of in het water gegooid om te kijken of ze te licht waren (en dus bleven drijven).
• Heksen werden verbrand om er zeker van te zijn dat de duivel werd uitgedreven.

Vermoedelijk zijn er in Europa ongeveer tussen 1450 en 1650 ongeveer 60.000 mannen en vrouwen als 'heks' terechtgesteld. Opvallend is dat de heksenvervolging eigenlijk pas aan het einde van de Middeleeuwen plaatsvond.

De rol van de kerk

• De kerk deed erg weinig aan de vervolgingen van heksen.
• Sommigen hadden kritiek op de kerk en stichtten nieuwe kloosterorden zoals dominicanen en franciscanen. 
• De katholieke kerk zag anders denkenden als ketters en vervolgden deze mensen. 

Joden  

• Joden waren verantwoordelijk voor de kruisiging van Jezus.
  
• Joden moesten vaak in andere delen van de stad wonen (getto's), mochten geen eigen grond bezitten en ze mochten geen lid zijn van een gilde.
• Daarom hadden ze vaak beroepen als: handelaar, bankier of juwelier.
• Soms waren Joden verplicht een herkenningsteken te dragen.

Als er in een middeleeuwse stad de pest uitbrak of er was een misdrijf gepleegd, dan werden de Joden vaak als schuldigen aangewezen. Het gevolg was een pogrom: een uitbarsting van Jodenhaat. De huizen van de Joden werden geplunderd en vernield. De Joden zelf werden mishandeld.

Moslims 

• Waren vijanden van de katholieke kerk
• Waren een bedreiging voor de Heilige Stad (Jeruzalem).
• Ze zouden de bedevaartsgangers in Palestina lastigvallen. 
• Dit leidde tot de eerste kruistocht waarbij ridders massaal naar het Midden-Oosten trokken.  

Een gilde

• Ga aan de slag met paragraaf 5.6 op blz. 92
  
  
• Maak opdracht 1 t/m 3
  
  
• We gaan de antwoorden klassikaal bespreken.  

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat het christelijke geloof in de late Middeleeuwen inhield. 
  
  
• Je kunt uitleggen hoe de kerk in de late middeleeuwen omging met mensen die andere geloofsovertuigingen hadden.