H3 - spelling h4,5,6 Theorie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Nederlands

Mevrouw Takken, TNL

[e-mail]

Ma, di, wo, vrij

- Wat moet je weten voor de toets:
niet-werkwoordsspelling

Toets Spelling H(1, 2, 3) 4, 5 en 6 op 17 maart - dit zal een ander moment worden. 

Lesdoel: 

- Je kunt de theorie van 4.3, 5.3 en 6.3 toepassen.

Vandaag in de presentatie

Er komt altijd een -s- tussen twee woorden als je hem hoort. 

beer + wijfje = wijfjesbeer

Maar soms start het tweede woord met een s-. Dan hoor je het niet. Verander dan het tweede woord:

meisje + school = Meisjesschool/ meisjeschool?

meisje + fiets =  meisjesfiets = meisjesschool

H4 - Tussenletters in samenstellingen: -s-

De -(e)n-  is moeilijker. 

In principe schrijf je hem altijd:

Artikel uit een krant = krantenartikel

Maar er zijn veel uitzonderingen:

Tussenletters in samenstellingen: -(e)n-

Je schrijft geen -(e)n- als het eerste deel:

- Geen zelfstandig naamwoord is (armelui)

- Geen meervoud heeft (bezinegeur)

- Alleen een meervoud op een -s heeft (doucebak)

- Meervoud op -s en -n heeft (giraffehals)

- Een versterkende betekenis heeft een de hele samenstelling is bn (beresterk)

- uniek is (in Nederland) (maneschijn, zonneklaar, koninginnesoep) 

Uitzonderingen: -(e)n-

Alle en allen is beide goed.

Maar wanneer gebruik  je wat?

1. Alle, beide, enkele gebruik je als het afhankelijk van een zelfstandig naamwoord in de zin staat. 

- Alle media berichten alleen maar over Corona.

- Enkele Nederlanders zijn al ziek.

- Beide zieken zijn in Noord-Italië geweest.

H5 - Beide of beiden?

2.  Als de woorden los in de zin staan en betrekking hebben op een persoon. -> met -n

Zij gaan allen naar het concert. 

Enkelen hebben er zin in. 

Beide of beiden?

3. Als de woorden los in de zin staan en geen betrekking hebben op een persoon. -> zonder -n

De konijnen houden beide van hard rennen. 

Van alle boeken liggen er enkele op de tafels. 

Beide of beiden?

In Nederlandse woorden gebruiken we de é vooral om nadruk te leggen.

De è gebruiken we om de uitspraak aan te geven. (Hè hè, blèren.

Accent op letters - é è ê

Nederlandse woorden uit het Frans hebben vaak  nog Franse accenten: coupé, scène, crêpe 

Als het om een persoon gaat, dan verandert de é in een -ee: attaché - attachee

Andere accenten blijven alleen staan in woorden die nog 'echt' Frans aanvoelen: déjà vu,  tête-à-tête. 

Accent op letters -  Franse woorden

Lees de theorie op pagina 234 en 235 goed door!

Dit is herhaling van eerder dit jaar en vorig jaar. 

 6.3 - koppelteken, trema, apostrof