3V bi (Vel) week van 15 juni

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Thema 6 ecologie

Thema 6 Ecologie

wat gaan we leren:  

Deze week:

B 1) Wat is ecologie?

B 2) Voedselrelaties 
Volgende week: PO (telt als so)

De week daarna:

B 3) Kringlopen

B 4) Piramides

De andere basisstoffen doen we niet.

 B1 Wat is ecologie?

Wat weet je al:
in een gebied leven meerdere soorten organismen samen

Wat gaan we leren:

- wat ecologie is;

- biotische- en abiotische factoren; 

- de niveaus van de ecologie. 

Wat is ecologie?

Het milieu heeft invloed op een organisme. 

(denk aan het fenotype dat o.a. tot stand kwam door het milieu. th 5)

Een organisme beinvloedt ook zijn milieu. 

(bijv. mensen hakken bomen om om meubels te maken)

Milieu = leefomgeving

Organisme = een levend wezen

Ecologie

Ecologie = studie die relaties tussen organismen en hun milieu onderzoekt

Oikos: huishouding/relatie

Logos: leer/woord

De leer van de relaties in de natuur. 

Wat bestuderen we in de ecologie?

1. In de ecologie bestuderen we alle relaties (betrekkingen) tussen organismen en hun milieu
2. In de ecologie bestuderen we een milieu
3. In de ecologie bestuderen we de invloeden die afkomstig zijn van de levende natuur
4. A en B zijn beide goed

invloeden uit het milieu op een organisme

Er zijn 2 groepen factoren die invloed kunnen hebben op een organisme:

1. Biotische factoren: invloeden die afkomstig zijn van levende natuur.

2. Abiotische factoren: invloeden die afkomstig zijn van levenloze natuur.
Biotoop = alle abiotische factoren in een bepaald gebied samen

Lees nu blz. 74 en 75 van je boek.

Abiotische factoren = 
Niet-levende onderdelen 

 

Voorbeeld:

- regen 

- lucht

- wind 

-enz.

= Biotische factoren
Levende dieren, planten, schimmels of bacteriën.  

voorbeelden: 

soortgenoten -

voedsel -

roofdieren -

enz. -

De niveaus van de ecologie 

Je kan alles op de aarde in verschillende niveaus verdelen. 

Je kan dit vergelijke met je kledingkast waar je kleren in zitten. 
Je kleren kan je weer verdelen in broeken en T-shirts. 
Je broeken kan je weer verdelen in broeken met lange- en korte pijpen. 

De broeken met lange pijpen kan je weer verdelen in spijkerbroeken en joggingbroeken enz. 

Niveaus van de ecologie 

Lees Blz. 76 en 77 van je boek. Noteer in je schrift de dikgedrukte woorden met de betekenis erachter.

In het boek staan de volgende niveaus van de ecologie, van klein naar groot:
individu - populatie - levensgemeenschap - ecosysteem

wat zijn de vier niveau's van de ecologie van groot naar klein?

1. individu, populatie, levensgemeenschap, ecosystemen
2. levensgemeenschap, individu, populatie, ecosystemen
3. ecosysteem, levensgemeenschap, populatie, individu

B2  Voedselrelaties 

Wat weet je al: 

- sommige dieren eten planten, andere dieren eten vlees of allebei.

- planten zijn autotroof en vormen de basis van ons voedsel.

- in een ecosysteem komen ook bacterien en schimmels voor.

B2 Voedselrelaties 

Wat gaan we leren:

- De verschillende soorten 'eters';

- wat een voedselketen is;

- wat een voedselweb is;

- wat producent, consument, en reducent betekend;

- wat een kringloop is. 

Voedselrelaties 

Planteneters = organismen die planten eten

Vleeseters = organismen die vlees eten 

Alleseters = organismen die en planten en vlees eten. 
Afvaleters  = eten dode resten van organismen (bijv. een gier)

Reducenten = eten dode resten van organismen, ook dat wat door de afvaleters is overgelaten. Bacterien en schimmels zijn reducenten.
(het 'bederven' van voedsel is ook het afbreken van voedselresten door reducenten)

- wat ecologie is en wat de niveaus van de ecologie zijn.

- wat biotische- en abiotische factorenzijn.

- de verschillende soorten 'eters';

- wat een voedselketen en een voedselweb zijn;.

- wat een producent, consument, afvaleter en reducent zijn.

- wat een kringloop is. 

hierboven staat een voedselketen 

De pijl wijst altijd naar het organisme dat het vorige organisme opeet.

voedselketen 

schakel = deel van een voedselketen.

De eerste schakel van een voedselketen is altijd een plant.

De tweede schakel is altijd een planteneter. 

De derde sckakel is altijd een vleeseter 

Waarmee begint iedere voedselketen?

1. Dier
2. Plant
3. Bacterie
4. Schimmel

voedselweb/ voedselketen

Lees B2 en noteer de dikgedrukte woorden met de betekenis in je schrift.  
Ook bij een voedselweb geldt: De pijl wijst altijd naar het organisme dat de vorige organisme op eet.

0

producent, consument en reducent

Fotosynthese (in plant):

water + koolstofdioxide + licht -> glucose + zuurstof 

Door fotosynthese kan een plant glucose produceren. Een plant gebruikt glucose om te overleven. 

Glucose is brandstof voor andere organismen (th. 2)

producent, consument en reducent

Producent

Een plant is een producent, omdat hij glucose uit anorganische stoffen (o.a. CO2) kan maken. 

consument 

consument: 2e en de volgende schakels 
consument 1e orde, 2e orde etc.

VOEDSELKETEN

Wat zijn consumenten?

1. Dieren
2. Planten
3. Schimmels
4. Bacteriën

VOEDSELKRINGLOOP: proces waarbij alles steeds terug komt 

voedselkringloop: procces waarbij alles steeds terug komt 

1.Stoffen in het milieu (bijv. water) worden opgenomen door plant.

2. Plant (producent) zet de stoffen om in nieuwe stoffen (bijv. glucose).

3. Glucose in een plant komt in het lichaam van een consument. 

4. Consument gaat dood.

5. Stoffen in lichaam van consument worden afgebroken door bacterien (reducent)

1. stoffen komen weer terecht in het milieu 

Wat zijn reducenten?

1. Bacteriën
2. Planten
3. Bacteriën en Schimmels
4. Dieren

Afsluiting en opgaven

B1: 1, 3

B2: 5, 7, 8, 9, 11

Maak de opdrachten in je digitale werkboek.

Controleer of je nu weet: 

- wat ecologie is en wat de niveaus van de ecologie zijn.

- wat biotische- en abiotische factorenzijn.

- de verschillende soorten 'eters';

- wat een voedselketen en een voedselweb zijn;.

- wat een producent, consument, afvaleter en reducent zijn.

- wat een kringloop is.