H5§3 parallel en gemengde schakeling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Vorige les: Serie

• Stroomsterkte (I) overal gelijk
• De spanning verdeelt zich over de weerstanden
• Vervangingsweerstand (Rtot) = weerstanden bij elkaar optellen =  R₁ + R₂ +..  

5.3b Parallel schakeling

weerstanden schakelen

Bespreken opdracht werkblad

Lesdoelen

• je weet wat een parallelschakeling is
• je kunt de vervangingsweerstand van de weerstanden in een parallelschakeling berekenen
  
• je kunt de stroomsterkte over elke weerstand in een parallelschakeling berekenen
• Je weet wat een gemengde schakeling is.
  
• Je kunt een gemengde schakeling opdelen in verschillende delen.
  
• Je kunt het gehele stappenplan doorlopen. 

stroomsterkte

• De stroomsterkte verdeelt zich over de verschillende vertakkingen
• I_tot = I₁ + I₂ + I₃ + ..

parallel

stroomsterkte Parallelschakeling

1

3

2

Spanning

• Over elke weerstand staat dezelfde (bron)spanning
• (want elke component rechtstreeks met spanningsbron verbonden)
• U_tot = U₁ = U₂ = U₃

parallel

• meer weerstanden parallel
• → weerstand kleiner 
• → meer stroom (want meer paden waar de stroom doorheen kan)
• 1/ R_tot = 1/R₁ + 1/R₂ + ...

Vervangingsweerstand

parallel

Parallelschakelingen

gelijke lampjes

V1 meet .... V

A1 meet .... A

3

2

4

5

6

10

Algemene stappenplan - Parallel

• Stap 1;Werk alle parallelblokken weg
  
• Stap 2;Bereken Rtot.
  
• Stap 3;Bereken Ibron.
  
• Stap 4;Bereken de spanning over elk ‘blok’.
  
• Stap 5;Bereken de individuele stromen door elke weerstand.
  

Oefenopdracht

Stap 2:

Rtot

Stap 3:

Ibron

Stap 4:

U1...

Stap 5:

I1...

Parallelschakeling

Wat is de totale weerstand?

1. 1
2. 3
3. 3,3
4. 9

Wt is de stroom in I1?

1. 1,2
2. 1,9
3. 5
4. 81

Zelfstandige opdracht

Gemengde schakeling

&

Verschillende weerstanden

In een serieschakeling is de stroomsterkte ........ de spanning ........... en de vervangingsweerstand kan worden berekend door .........

1. gelijk, verdeeld zich, optellen.
2. gelijk, overal gelijk, breuken optellen.
3. verschillend, verdeeld zich, optellen
4. verschillend, overal gelijk, breuken optellen

Tom: bij een parallelschakeling kun je de lampjes apart aan en uit doen.
Toos: bij een serieschakeling kun je lampjes apart aan en uit doen.
Wie heeft gelijk?

1. Geen van beide
2. Alleen Tom
3. Alleen Toos
4. Tom en Toos hebben allebei gelijk

In een parallelschakeling is de stroomsterkte ........, is de spanning ....... en is de vervangingsweerstand te berekenen door.......

1. gelijk, verdeeld, optellen
2. verdeeld, verdeeld, optellen
3. verdeeld, gelijk, breuken optellen
4. gelijk, gelijk, breuken optellen

NTC en PTC

NTC:

Negatieve temperatuurcoefficient:

Hogere temperatuur -> lagere R 

grote gevoeligheid voor T

Het omgekeerde is een PTC.

Positieve temperatuurcoefficient

kleine gevoeligheid voor T

Het PTC symbool heeft een plusje.

NTC en PTC

NTC: Negatieve
Temperatuurs
Coëfficient

PTC: Positieve
Temperatuurs
Coëfficient

L4.1

Diode

LDR

de LDR is een weerstand die gevoelig is voor licht.

het is dus een lichtsensor.

de LDR heeft een hoge weerstand als het donker is (laat minder stroom door)

De LDR heeft een lage weerstand bij licht (laat meer stroom door)

Stap 2:

Rtot

Stap 3:

Ibron

Stap 4:

U1...

Stap 5:

I1...

Heel veel succes met de toetsweek! ☺