Module 1.1 - les 1 | Communicatie

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

COMMUNICATIE

Onderwerp

Module 1| Professioneel communiceren

Leerdoelen en inleiding

Hoofdstuk 1: Communicatie

1.1 Wat is communicatie?

1.2 Communicatiestijlen

1.3 Communiceren met ruis

1.5 Communiceren via sociale media

Doel

• Je kent de vormen van communicatie.
  
• Je herkent verschillende betekenissen van communicatie in het contact.
• Je leert wat het belang is van communicatie in je werk. 

Inleiding: samen het praktijkvoorbeeld doornemen

Hoe gebruik je communicatie in je werk?

Wat is communicatie?

Communicatie is het overbrengen van informatie van de een naar de ander.

Bij communicatie gaat het altijd om het uitwisselen van woorden en signalen tussen mensen. Dat kan rechtstreeks, maar steeds vaker gebruiken we hulpmiddelen als e-mail, internet etc.

De beroepskracht MZ luistert aandachtig naar een cliënt die vertelt over zijn thuissituatie.

Is hier sprake van communicatie?

1. Ja
2. Nee

De praktijkopleider geeft feedback aan de stagiaire die onderuitgezakt zit en boos kijkt.

Is hier sprake van communicatie?

1. Ja
2. Nee

De praktijkopleider maakt middels een gebaar duidelijk dat de student nog even moet wachten op de gang.
Is hier sprake van communicatie?

1. Ja
2. Nee

De docent mailt een student dat zij een onvoldoende heeft voor haar paper.

Is hier sprake van communicatie?

1. Ja
2. Nee

"Je kunt niet niet communiceren"

Licentie 

Orientatie - Moeilijke woorden

Zorg ervoor dat je de woorden begrijpt die je nog niet kent.

hoofdstuk 1.1 t/m 1.3.2

• communicatie
• verbaal - non - verbaal
• interpreteren
• referentiekader

vier aspecten boodschap:

• inhoudelijke aspect 
• relationeel aspect
• appellerend aspect
• expressief aspect. 

• communicatiestijlen - analyser - promotor - supporter - de controller
• effectieve communicatie
• waarnemen (en interpreteren)

Referentiekader

Iemands communicatiegedrag wordt namelijk sterk beïnvloed door zijn referentiekader.

Het referentiekader is het geheel van denkbeelden, overtuigingen, gewoonten, waarden en normen die iemand heeft opgebouwd in zijn leven en van waaruit hij de wereld om zich heen interpreteert en beoordeelt.

Referentiekader en interpreteren

Je ziet de wereld niet zoals hij echt is, maar zoals jij denkt dat hij is. Jouw waarneming wordt gekleurd door allerlei zaken. 

Denk aan:

je opvoeding;

je normen en waarden;

ervaringen die je hebt opgedaan;

je stemming en gevoelens;

het land waar je woont;

je geslacht;

je geloof.

Dirk zegt tegen collega Elya: 'Ik ga zo meneer Driesen helpen. Help jij mevr. Reus?'

Wie is de zender? Wie is de ontvanger? Wat is de boodschap?

Communiceren met een symbool

Verbale communicatie

Verbale communicatie is de communicatie waarbij iemand met woorden (gesproken of geschreven) informatie overbrengt.

Non-verbale communicatie

Alle communicatie die niet via woorden verloopt, valt onder non-verbale communicatie.

• Bewust: Bijv.: zwaaien
• Onbewust: Bijv.: Zweten, blozen

Welk misverstand is er hier?

Stemklank en toonhoogte

Stemklank is het geluid van de stem, dat het resultaat is van stembandtrillingen in het strottendhoofd.

Intonatie is de zinsmelodie, het verloop van de toonhoogte bij het spreken.

Hoe klinkt jouw stem?

Warm of koud?

Zacht of hard?

Vrolijk of verdrietig?

Bang of vol zelfvertrouwen?

Enthousiast of voorzichtig?

Helder of hees?

Mopperend of luchtig?

Schreeuwerig, piepend of fluisterend?

Non verbaal - Algemeen voorkomen (uiterlijk)

Aan je uiterlijk en aan hoe je je kleedt, kunnen anderen zien wat je wilt uitstralen of hoe je je voelt. 

We bekijken de afbeeldingen op de volgende slides.

Lichaamshouding

Gebaren

Gezichtsuitdrukkingen

Oogcontact

Uit onderzoek blijft dat mensen hun stem minder goed onder controle kunnen houden dan hun gezichtsuitdrukkingen. 

Sommige zangers en zangeressen weten je door liedjes te raken. Vaak is het dan niet alleen de tekst die de emotie bij je oproept, maar ook de manier waarop zij dit lied zingen.

Inhoudelijk aspect van communicatie

'Deur dicht!'

Wat is het belang van de inhoud?

Relationeel aspect van communicatie

'Wil je alsjeblieft de deur dicht doen?'

Wat is het belang van de relatie?

Dubbele boodschap

'Morgen ben ik vrij, ik heb dat echt even nodig, maar als het echt niet anders kan, dan kom ik wel werken.'

Appellerend aspect van de boodschap

VOORBEELD

'Ga jij vandaag jouw bed opmaken?' is niet alleen een vraag, maar je wil dat de cliënt zijn bed opmaakt. Je doet dus een appel op de ander.

Expressief aspect van de boodschap

VOORBEELD

'Ik houd niet van honden' 

Wat kan de achterliggende expressie zijn?

Medium

Communicatie kan direct plaatsvinden tussen twee mensen, maar communicatie kan ook indirect plaatsvinden. Er is dan sprake van een medium.

Een medium is een informatiedrager die zorgt voor de overdracht van de boodschap.

Wat zijn voordelen? Wat zijn nadelen?

1. Verbale communicatie
2. Non-verbale communicatie

1. Verbale communicatie
2. Non-verbale communicatie

Vier communicatiestijlen

analyser

promoter

supporter

controller

Je eigen communicatiestijl herkennen

Effectieve communicatie

Effectief betekent: doeltreffend.

De communicatie waarbij de boodschap overkomt bij de ontvanger zoals de zender bedoelt.

Maar, effectief is óók zorg voor het relatieaspect.

Problemen door ruis

Ruis omvat alle factoren in zender, ontvanger en omgeving die de communicatie bemoeilijken of verstoren. 

• Interne ruis
• Externe ruis

Communiceren via social media

Wat kunnen nadelen zijn?

Communiceren via social media

• De toon van je bericht kan heel anders overkomen dan jij hebt bedoeld.
• Je hebt geen invloed op hoe de ander jouw bericht ervaart.
• Je kunt niet adequaat reageren op reacties op je bericht.

• Je kunt je bericht niet toelichten of nuanceren.

Zoek op....

Veelvoorkomende regels binnen organisaties in de maatschappelijke zorg wat betreft effectief omgaan met social media:

Opdrachten

1: Communicatie

Verwerkingsopdrachten

Niveau 3.

Extra oefening: Betekenis geven

Zoek een gebaar of non verbale uitdrukking en laat zien aan de klas.

ow.gebarencentrum.nl

https: