5.2 sociaal gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

5.2 Sociaal gedrag

Inhoud van de les

1. herhaling

2. uitleg 5.2

• territorium gedrag 
• voortplantingsgedrag 
• groepsgedrag

Uitwendige prikkels

Inwendige prikkels

Geur

licht

Geluid

kou

Warmte

honger

Dorst

Pijn

De rode kleur in de bek van het koekoeksjong is een ... voor de heggenmus om het koekoeksjong te voeren.

1. sleutelprikkel
2. impuls
3. prikkel
4. supranormale prikkel

geluiden

lichaamshouding

kleuren

spergedrag

5.2 Sociaal Gedrag

Omgaan met soortgenoten is Sociaal gedrag. Of het nou gaat om paren, vechten of elkaar voedsel brengen.

Er zijn grofweg 3 soorten sociaal gedrag:

• Territorium gedrag
• Voortplantingsgedrag
• Groepsgedrag

Een hond plast tegen een paaltje. Dit is

1. Terriorium gedrag
2. Groepsgedrag
3. voortplantingsgedrag

Territorium gedrag

Gedrag met als functie het afbakenen van een gebied (territorium) en het verdedigen ervan tegen binnendringende soortgenoten. Afbakenen met geur of geluid.

Het territorium moet zo groot zijn dat het de groep kan voeden.

Afbakenen met geurvlaggen

Territorium verdedigen

Als grenzen onduidelijk zijn, krijg je mogelijk indringers in je territorium. Dat wordt knokken.

territorium gedrag

Aanvalsgedrag: Ter verdediging van eigen territorium

Vluchtgedrag: Vaak vlucht de uitdager, of de verliezer van het gevecht

Dreiggedrag: gedrag dat vaak wordt laten zien bij de grens van een territorium

Overspronggedrag

Gedrag wat eigenlijk niet bij de situatie past.

Voorbeeld: Een hond gaat zich krabben tijdens het dreigen.

Wat is overspronggedrag?

1. Gedrag wat alleen in een dreig situatie voorkomte past.
2. Gedrag wat alleen bij dieren voorkomt
3. Gedrag wat niet past in de situatie
4. Gedrag bedoelt om een signaal af te geven

Voortplantingsgedrag

Voortplantingsgedrag is gedrag dat te maken heeft met voortplanting.Bijvoorbeeld:

• baltsgedrag
• broedzorg
• de paring

Broedzorg

Na de paringsdans (balts) komt

het paren. Na het paren, komen

er jongen. Het uitbroeden van of

grootbrengen van de jongen, heet 

broedzorg.

Groepsgedrag

Bij groepsdieren is veel sprake van sociaal gedrag. Ze werken vaak samen en hebben een taakverdeling.

Dit is een voorbeeld van

1. dreiggedrag
2. overspronggedrag
3. baltsgedrag
4. sociaal gedrag

aan de slag

maak in WB 5.2 

stil aan het werk over