5.2 Kunst op het toneel

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.2 Kunst op het toneel

Treurspel = tragedie = een genre dat zich richt op ernstige en vaak sombere onderwerpen, zoals liefde, eer, verraad, wraak. Een tragische held (antiheld) gaat meestal ten onder in een tragedie. 

Deus ex machina: (Latijn voor "god uit de machine") is een plotmechanisme/plottwist  waarbij een onverwachte en vaak onnatuurlijke of ongeloofwaardige gebeurtenis, personage of object plotseling opduikt om een schijnbaar onoplosbaar probleem op te lossen.

Nationalisme: voorliefde voor eigen volk en eigen staat. Er wordt vaak kunst gebruikt om deze voorliefde aan te wakkeren.

ARAN EN TITUS

Of wraak en weerwraak

In 1641 verscheen dit gruwelstuk van Jan Vos(1610-1667) voor het eerst op de planken van de Amsterdamse Schouwburg. Het sloeg in als een bom. De geleerde Caspar Barleaus was weg van dit horror theater. In Aran en Titus vallen elf doden, wordt een als pudding opgediende prins en een gebakken Moor verorberd en zijn geestverschijningen schering en inslag. De ellende begint als legeraanvoerder Titus Andronikus met zijn krijgsgevangenen voor de Romeinse keizer Saturninus verschijnt. Ongelukkig genoeg valt de keizer als een blok voor de Gotse koningin Thamera. Zij aanvaart zijn liefde, op de voorwaarde dat haar Veldoverste Aran niet aan de goden geofferd wordt; zoals Titus bevolen heeft. Nu zijn leven gespaard is, besluit Aran –die in het geheim de minnaar van Thamera is- het huis van Titus uit te roeien. Aran en Titus is een dodelijke kettingreactie tussen wraak en weerwraak. Een bizarre kaskraker uit de Gouden Eeuw voor een publiek met een sterke maag….

Spektakelstuk: theatervorm met veel spektakel zoals rampen en gruwelijkheden. Ook de vormgeving is indrukwekkend, dankzij technische hulpmiddelen (Kunst- en vliegwerk).

Verwerking met examenvragen

Stedenmaagd van Amsterdam; stadhuis Amsterdam

De rijke burgerij hield in de 17de eeuw ook van dansen. Rijke Hollandse kooplieden namen, geïnspireerd op het Franse hof, dansles om hun aanzien te vergroten. Schouwburgen bieden ook dansvoorstellingen aan en in grote toneelvoorstellingen wordt vaak een 'tussendans' ingevoegd. Soms eindigt de voorstelling met een slotballet.